دورخیز چای برای رشد 60درصدی قیمت

فرخنده رفائی-روزنامه‌نگار


مدیر اجرایی سندیکای کارخانه‌های چای شمال از کاهش برداشت برگ سبز چای به‌دلیل تداوم سرما در استان‌های شمالی خبر داده است. به‌گفته او، این امر فعالیت کارخانه‌های فرآوری چای را نیز در این استان‌ها محدود کرده است. صادق حسنی می‌گوید: از میان 170کارخانه فرآوری چای در شمال کشور فقط 10کارخانه در حال فعالیت هستند و بقیه به‌دلیل رشد ناکافی برگ سبز چای و میزان کم برداشت این محصول هنوز کار خود را آغاز نکرده‌اند. حبیب جهانساز، رئیس سازمان چای نیز اخیرا از انعقاد قرارداد این سازمان با 30کارخانه فرآوری چای خبر داده و اعلام کرده است؛ با توجه به سردی هوا و تأخیر در برداشت برگ سبز چای بقیه کارخانه‌ها به‌تدریج وارد فرایند خرید می‌شوند. با این حال، کم‌بودن میزان برداشت محصول چای شمال تا امروز را نمی‌توان به‌حساب افت میزان تولید گذاشت زیرا گرم‌تر شدن هوا رشد مناسب‌تر برگ‌‌ها و افزایش میزان برداشت را نیز به‌دنبال خواهد داشت.

چای؛ از تولید تا تقاضا
سال گذشته خشکسالی و کمبود بارش میزان برداشت بسیاری از محصولات زراعی و باغی را - که شاخص‌ترین آنها برنج و زیتون بودند - کاهش داد، اما چای از این آسیب مصون ماند و به‌گفته رئیس اتحادیه تولیدکنندگان، بازرگانان و صنایع بسته‌بندی چای، میزان برداشت این محصول حتی نسبت به سال99 افزایشی هم بود. حمیدرضا موثقی، دی‌ماه سال گذشته در گفت‌وگو با همشهری میزان تولید چای کشور در سال زراعی1400 را ۳۰هزار تن اعلام کرد که در مقایسه با سال پیش از آن یک‌هزار تن افزایش داشت. این میزان چای خشک از 131هزار تن برگ سبز برداشتی در این سال استحصال شده بود که با توجه به پیش‌بینی‌‌های صورت‌گرفته در زمینه افزایش میزان برداشت برگ سبز چای به 140هزار تن در امسال، به‌نظر می‌رسد تولید چای خشک نیز تا 32هزار تن افزایش یابد. با این حال، این میزان تولید درصورت تحقق نیز کمتر از یک‌سوم نیاز بازار را تامین می‌کند. نیاز سالانه بازار چای به‌گفته رئیس سازمان چای، ۷۵ تا ۸۰هزار تن است اما کارشناسان مستقل میزان تقاضا را تا 100هزار تن بازار نیز برآورد می‌‌کنند.
 به‌طور معمول ۳۰هزار تن از این میزان داخل کشور تولید می‌شود و برای تامین مابقی نیاز لازم است واردات صورت گیرد. سال گذشته 75هزار تن چای با میانگین قیمت 5دلار در هر کیلو برای پر‌کردن شکاف تولید تا تقاضا در بازار چای وارد ‌شد.

افزایش 150درصدی قیمت چای در سال گذشته
بازار چای در 2سال گذشته رشد چشمگیری را در قیمت این محصول شاهد بود. گزارش‌‌های مرکز آمار از افزایش 21هزار تومانی قیمت هر بسته نیم‌کیلویی چای خارجی از فروردین تا اسفند سال گذشته حکایت دارد. براساس این گزارش، قیمت هر بسته چای خارجی (نیم‌کیلویی) از 99هزار تومان در فروردین به 120هزار تومان در اسفندماه رسیده است. این گزارش همچنین نشان می‌دهد قیمت چای خارجی نه‌تنها در اسفندماه1400 در مقایسه با زمان مشابه سال قبل تورم 24.3درصدی داشته بلکه حتی نسبت به ماه قبل یعنی بهمن‌ماه هم 2درصد رشد داشته است. با این حال، رصد قیمت‌ها در بازار قیمت‌هایی بالاتر از نرخ‌های اعلامی مرکز آمار را نشان می‌دهد. مشاهدات میدانی خبرنگاران همشهری هم نشان می‌دهد قیمت بسته‌های نیم‌کیلویی انواع چای وارداتی در آذرماه سال گذشته 20درصد افزایش یافت و در برندهای معروف از 125هزار تومان به 150هزار تومان رسید. قیمت 300هزار تومانی هر کیلو چای خارجی در نهمین ماه از سال گذشته در حالی بود که این قیمت در مقایسه با نرخ‌های مدت مشابه سال قبل از آن رشد 150درصدی را نشان می‌داد.
 قیمت انواع چای ایرانی نیز در سال گذشته همگام با ارقام وارداتی افزایش یافت و تا کیلویی 150هزار تومان بالا رفت. این قیمت تا امروز ثابت مانده و هم‌اکنون هر کیلو چای خارجی در بازار مصرف 300هزار تومان و قیمت هر کیلو چای ایرانی 140 تا 150هزار تومان به فروش می‌رسد؛ قیمتی که گفته می‌شود با توجه به رشد هزینه‌های تولید، امسال تا 60درصد رشد خواهد داشت. روند افزایشی قیمت چای در شرایطی است که گفته می‌‌شود رشد قیمت این کالا تقاضا برای مصرف آن را تا حدودی کاهش داده و مصرف‌کنندگان در خرید چای صرفه‌جویی می‌کنند.

احتمال افزایش ۱۰ تا ۶۰درصدی قیمت چای
مدیر اجرایی سندیکای کارخانه‌های چای شمال در گفت‌وگو با خبرگزاری‌ها از احتمال افزایش 10 تا 60درصدی قیمت چای خشک برای امسال خبر داده است. حسنی افزایش هزینه‌های تولید و تأثیر آن بر قیمت تمام‌شده محصول را در این زمینه مؤثر دانسته و گفته است؛ دستمزد کارگران فصلی 80درصد و هزینه گاز مصرفی 150درصد افزایش داشته و از این‌رو طبیعتا شاهد افزایش قیمت ارقام مختلف چای خواهیم بود.
درصدهای اعلام‌شده، به‌معنای آن است که هر کیلو چای خشک ایرانی وارد‌شده به بازار، امسال بین 165 تا 240هزار تومان قیمت خواهد خورد. این در حالی است که قیمت چای وارداتی نیز با توجه به نوسان نرخ ارز، قطعا روندی افزایشی خواهد داشت و آن‌دسته از محموله‌های چای که همین امروز با ارز نیمایی وارد می‌شود، با توجه به رشد 10درصدی قیمت این ارز از ابتدای فروردین امسال، قطعا گران‌‌تر از چای‌های وارد‌شده در ابتدای سال در بازار به فروش می‌رسد.
 نکته دیگر در این میان گلایه چای‌کاران از نرخ خرید تضمینی برگ سبز این محصول است که ممکن است با امتناع کشاورزان از فروش این محصول به دولت، قیمت چای را در بازار تحت‌تأثیر قرار دهد. قیمت خرید تضمینی برگ سبز درجه یک در سال گذشته کیلویی 6هزارو690تومان بود که امسال با 37.5درصد افزایش به 9هزارو200تومان رسید، قیمت چای درجه2 نیز سال گذشته 4هزارو700تومان بود که امسال با 48.5درصد رشد به کیلویی 7هزارو100تومان رسید. گفته می‌شود برخی کشاورزان نسبت به قیمت خرید برگ سبز چای معترض هستند و معتقدند این محصول باید با قیمت بالاتری خریداری شود.