فرهنگ و زندگی
چه‌کسی آینده را دیده؟
میثم قاسمی
اواسط تابستان سال گذشته یکی از اقوام تماس گرفت و گفت که فرزندش به مقطعی از تحصیل در دبیرستان رسیده که باید انتخاب کند در چه رشته‌ای می‌خواهد درس بخواند و به‌عنوان آدمی که سرش در حساب و کتاب است، از من خواست که راهنمایی‌اش کنم. از لطف و حسن ظنی که داشت تشکر کردم؛ اما مطمئن نبودم بتوانم کمکی بکنم. من که شیفته تاریخ بودم، در رشته مهندسی درس خواندم و در نهایت روزنامه‌نگار شدم، چطور می‌توانستم نوجوانی را راهنمایی کنم که آینده خود را بسازد؟ با اصرار آن فامیل، سختگیری را رها کردم و گفت‌وگویی دوستانه با فرزندش انجام دادم که حداقل نتیجه‌اش کاهش سردرگمی و اضطراب او و خانواده‌اش بود. اما از همان روز این فکر با من است که آیا نوجوانی زمان خوبی برای تصمیم‌گیری برای کل زندگی پیش‌رو است؟
همه ما روزی نوجوان بوده‌ایم و گرچه ممکن است آن روزها را خوب به یاد نداشته باشیم، اما حتما می‌دانیم مجبور به چه انتخاب‌هایی شده‌ایم. انتخاب‌هایی که گاهی در تمام سال‌های آینده روی زندگی ما تأثیر داشته‌اند. یک نوجوان وقتی می‌خواهد تصمیم بگیرد در دبیرستان چه رشته‌ای بخواند یا چند سال بعدش به تحصیل ادامه بدهد یا نه، اسیر هزار اما و اگر است. خانواده از او چیزی می‌خواهند، دوستان حرف‌هایی می‌زنند، جامعه واقعیت‌هایی را نشانش می‌دهد و در نهایت خودش علایقی دارد.
می‌گویند مهندس‌ها بیکارند، رشته‌های مرتبط با پزشکی که قبول نمی‌شوی، فلان دانشگاه اصلا به درد نمی‌خورد، ۴سال از عمرت را در دانشگاه تلف می‌کنی، من خودم دیشب سوار یک تاکسی شدم که راننده‌اش فوق دکتری در فلان رشته داشت! اما تو درس بخوان، سعی کن برای خودت کسی بشوی، فلانی را ببین، من درس نخواندم و او خواند و حالا من اینجا هستم و او آنجا. برو فلان رشته را بخوان، کسی که این رشته را خوانده در اداره ما ۳برابر من حقوق می‌گیرد و هزار و یک حرف ضد و نقیض دیگر.
آدم‌های اطراف ما براساس تجربه خود و آنچه در گذشته رخ داده و امروز در جریان است، راهی را پیشنهاد می‌دهند، اما چه‌کسی است که آینده را دیده باشد؟ تغییرات جمعیتی را در حرفش لحاظ کند؟ به مهاجرت نیروی کار و رشد شگفت‌انگیز فناوری فکر کند؟
من تلاش کردم به آن نوجوان نشان دهم آینده بزرگی پیش‌رویش دارد. فرصت‌های زیادی پیش پایش قرار خواهند گرفت و اینطور نیست که اگر امروز تصمیمی گرفت، مجبور باشد تا آخر عمر تاوانش را پس بدهد. من سعی کردم اضطرابش را کم کنم تا ساده‌تر این دوران را بگذراند. شاید این راه بهتری باشد.
