مسئله کیفیت

سعید مروتی - روزنامه نگار

   در یکی از ضعیف‌ترین لیگ‌های همه این سال‌ها، کانون توجه علاقه‌مندان فوتبال بیشتر حاشیه بوده تا متن. با این کیفیت فوتبال شاید طبیعی باشد که جنجال و حاشیه و بیانیه و اعتراض، بیشتر از کیفیت فنی مورد توجه قرار گیرد. چنان‌که گویی در میانه بازی زشت و مبتذلی هستیم که کانال‌های هواداری به راه انداخته‌اند و همه از مدیر تا مربی و بازیکن با پرخاش و در مواردی توهین، ندای مظلومیت سر داده‌اند.‌ حالا ببینیم این فوتبالی که اینقدر سرش دعواست چه کیفیتی دارد. از صدرنشین لیگ شروع کنیم که به لحاظ امتیازی جایگاه فوق العاده‌ای در ادوار لیگ دارد. استقلال تنها تیم حاضر در لیگ امسال که هنوز شکستی را تجربه نکرده و با نزدیک‌ترین تعقیب‌کننده‌اش، فاصله‌ای ۶امتیازی دارد، به لحاظ کیفیت بازی کمتر کسی را راضی کرده است. مجموع بازی‌های قابل‌قبول استقلال در لیگ بیست و یکم، کمتر از انگشتان یک دست است. این تیمی است که به نسبت امتیازاتی که کسب کرده کم گل زده و در مورد استحکام دفاعی‌اش (که عنوان بهترین خط دفاعی لیگ را در اختیار دارد) هم حرف و حدیث بسیار است. تیمی که هم در چیدمان و هم در سبک بازی دچار مشکلات جدی است و می‌شود گفت صدرنشینی‌اش در جدول بیشتر به‌خاطر خطاها و کاستی‌های رقبا(مشخصا پرسپولیس و سپاهان) است تا توانایی‌های خودش. استقلال امسال نمی‌تواند توپ را به خوبی به گردش دربیاورد و در بازی‌های زیادی تحت‌تأثیر رقبایش قرار داشته است؛ چنان که می‌شود گفت این تیم بیشتر از هر چیز در آیتم نتیجه‌گیری موفق عمل کرده و در فوتبال اگر بازی‌هایت را ببری دهان منتقدانت را می‌بندی. فرهاد مجیدی هنوز و همچنان فاقد ایده مشخصی در مربیگری به‌نظر می‌رسد؛ نوعی آشفتگی تاکتیکی در استقلال امسال به چشم می‌خورد که نمونه بارزش را می‌شود در آخرین بازی این تیم مشاهده کرد. با وجود تلاش کادر فنی و رسانه‌ای باشگاه استقلال برای انداختن توپ در زمین داور (که اغلب کارشناسان اذعان دارند تصمیمش برای اخراج مدافع استقلال درست بوده) این تیم وقتی ۱۱نفره هم بود مرعوب تیم هماهنگ و سرحال پیکان بود. همچنان که در داربی هم جز ۲۰دقیقه اول، و دقایقی قبل از زدن گل تساوی، آشکارا برنامه مشخصی را مقابل پرسپولیس اجرا نمی‌کرد. در همین بازی با پیکان نگاه کنید به عملکرد هافبک‌های استقلال که با چند حرکت ساده از جریان بازی خارج می‌شدند و مدافعانی که بارها جا ماندند تا حسینی ناجی دروازه آبی پوشان شود و در یکی دو مورد هم به شکلی عجیب توپ‌های پیکان گل نشود. هر تیمی ممکن است روز بد داشته باشد ولی تعداد روزهای بد استقلال، به نسبت امتیازاتی که کسب کرده، زیاد بوده و البته می‌گویند تیمی قهرمان می‌شود که در روزهای بدش هم ببرد یا دست‌کم بازی را واگذار نکند. اگر استقلال قهرمان لیگ شود، سبک بازی‌اش که از دلچسب و تماشایی بودن فاصله‌ای بسیار دارد مورد سؤال قرار نخواهد گرفت چون با نتایج خوب هر بازی بدی را می‌توان توجیه کرد. به‌خصوص اگر آن تیم به لحاظ جمع‌آوری امتیازات در موقعیت خلق رکوردی تازه قرار داشته باشد. با این همه نمی‌توان انکار کرد که این استقلال قهرمانانه بازی نمی‌کند.
   قهرمان 5 دوره اخیر لیگ برتر، در لیگ امسال هم همچنان در کورس قهرمانی قرار دارد؛ هر چند کمتر کسی به قهرمانی ششم خوشبین است. پرسپولیس امسال با انواع و اقسام حاشیه‌های فرامتنی لیگ را آغاز کرد و تکلیف مدیرعاملش تا هفته‌ها بعد از آغاز لیگ همچنان نامشخص بود. آرامشی که امسال در اردوگاه آبی‌ها برقرار بود، میان سرخ‌ها وجود نداشت. مسئله بی‌پولی، تعهدات مالی و پنجره‌ای که دائم بسته و باز می‌شد را همه می‌دانیم. این را هم می‌دانیم که همین پرسپولیس با همین بازیکنان یکی از پرمهره‌ترین تیم‌های حاضر در لیگ است. تیمی که امتیازهای بسیاری را با اشتباهات فنی از دست داد و حتی در روزهایی که از نظر نتیجه‌گیری خوب عمل می‌کرد به ندرت توانست خیال هوادارانش را راحت کند. درست مثل کادر فنی استقلال، مربیان پرسپولیس هم بیشترین حضور حاشیه‌ای را در کنار زمین داشته‌اند و تقریباً کل فصل را با فرافکنی پشت سر گذاشته‌اند. یحیی گل‌محمدی که حالا باید به پختگی رسیده باشد، گاهی مرتکب رفتارهایی می‌شود که در ایام جوانی هم از او سر نمی‌زد. اتفاقی که احتمالا محصول فشار سنگینی است که به کادر فنی پرسپولیس وارد می‌شود. پرسپولیس نسبت به استقلال مشکلات فنی کمتری دارد و در بیشتر بازی‌های تیم می‌شود متوجه شد که سبک بازی منطبق با ایده‌های مربیگری یحیی است. مسئله اصلی پرسپولیس آشفتگی روحی‌ای است که از نیمکت به داخل زمین منتقل می‌شود. این پرسپولیس دستپاچه و بی‌روحیه فاصله زیادی از قهرمان مقتدر ۵ دوره اخیر لیگ گرفته است. اگر استقلال امسال قهرمان شود بخشی‌اش را باید حاصل تعلل و بفرما زدن آقا یحیی و بازیکنانش دانست. تیمی که انگار جای خون، زهر در رگ هایش جریان دارد.
   اگر نتایج را کنار بگذاریم و صرفا نمایش فوتبالی را ملاک قرار دهیم، می‌توانیم بگوییم سپاهان بهترین کیفیت فنی را میان تیم‌های حاضر در لیگ امسال ارائه کرده است. تیمی که جسور، روان و رو به جلو بازی می‌کند ولی در عین حال، خامدستانه امتیازات فراوانی را از کف می‌دهد. سپاهان به‌عنوان پر ستاره‌ترین تیم لیگ وارد رقابت‌ها شد و در بیشتر بازی‌هایش (از جمله اغلب بازی‌هایی که در آنها امتیاز از دست داد) فوتبال بازی کرد. سپاهانی‌ها درهفته‌های پیاپی باختند و مساوی کردند تا فاصله‌ای غیرقابل جبران با صدر بیابند.‌ ضعف خط حمله سپاهان (با آن همه فوروارد شاخص) در بازی‌های زیادی کار دستشان داد. نکته جالب توجه سپاهان، کاراکتر آرام و بی‌حاشیه محرم نویدکیاست، که برخلاف اغلب همکارانش در لیگ امسال دنبال جنجال و حاشیه و فرافکنی نیست. سرمربی‌ای که ترجیح داده از محوطه فنی خارج نشود و به حاشیه‌ها میدان ندهد.
   تیم‌هایی چون فولاد و پیکان و حتی مس رفسنجان جزو متوسط‌های لیگ امسال هستند.گل گهر با اتفاقی که اوایل فصل برایش رخ داد دیگر نتوانست کمر راست کند و عملکرد تیم‌هایی چون صنعت نفت و آلومینیوم و ذوب‌آهن هم زیادی سینوسی بوده است. در مورد کیفیت فوتبالی تیم‌هایی چون هوادار و نفت مسجد سلیمان هم به سختی می‌شود به نکته‌ای مثبت اشاره کرد. پدیده و فجر سپاسی هم به‌عنوان فانوس به دست‌های لیگ بیست و یکم تکلیف‌شان روشن است و از تراکتور هم که فقط یک نام باقی مانده است.
   این لیگی است که در آن برای یک پرتاب اوت ساده خون راه می‌افتد ولی بیشتر تیم هایش از ارائه یک نمایش استاندارد عاجز هستند. از لیگی که صدرنشینش با آن همه امتیازی که کسب کرده، به ندرت می‌توان فوتبال دلچسبی را به‌خاطر آورد، نباید انتظار زیادی داشت.