مُسکّن واردات برای آرامش بازار گوشت

فرخنده رفائی - روزنامه‌نگار

دولت سرانجام چهارشنبه هفته گذشته مجوز واردات گوشت گرم را صادر کرد تا در آستانه نوروز و برای تامین تقاضای شب عید، شرکت پشتیبانی امور دام یا بخش خصوصی 10هزار تن گوشت قرمز را «در اسرع وقت» وارد کند تا شاید بتواند کمی از قیمت سرسام‌آور گوشت در بازار بکاهد. به گزارش همشهری، روند افزایش قیمت گوشت قرمز که تا اوایل امسال شیبی ملایم داشت در نیمه دوم سال تندتر شد تا درآستانه شب عید قیمت هر کیلو گوشت گوسفندی به‌گفته رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی تهران تا 163هزار تومان و بنا بر مشاهدات میدانی در برخی مناطق تهران تا 200هزارتومان و فراتر از آن بالا برود. افزایش قیمت گوشت قرمز گوسفندی و گوساله در بازار در حالی بود که تولیدکنندگان، از دولت تقاضا داشتند با توجه به کاهش سرانه مصرف داخلی و برای جلوگیری از ضرر و زیان مضاعف دامداران مجوز صادرات دام مازاد را صادر کند. مجوزی که اگرچه صادر شد اما تداوم آشفتگی بازار داخل باعث شد یک‌ماه پیش لغو شود. با تداوم گرانی گوشت قرمز، حال دولت چاره را در آن دیده که واردات را در دستورکار قرار دهد تا در آستانه شب عید، افزایش عرضه بتواند اندکی از قیمت‌ها بکاهد. اما 2سؤال در این میان مطرح می‌شود؛ یکی اینکه آیا واردات می‌تواند باعث کاهش قیمت در بازار شب عید شود؟ و سؤال دیگر اینکه چرا به‌جای واردات، مازاد تولید دامداران سر از بازار در نیاورد؟

وارداتی‌ها به بازار عید نمی‌رسند 
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی تهران با ابراز تردید از اثرگذاری واردات اخیر بر بازار شب عید به همشهری گفت: این میزان گوشت تا وارد و در بازار توزیع شود، یقینا تا ماه رمضان زمان‌ می‌برد بنابراین درباره تأثیر این واردات بر بازار شب عید نمی‌توان با اطمینان و صراحت سخن گفت. با این حال علی‌اصغر ملکی با اشاره به قید «اسرع وقت» برای واردات، ابراز امیدواری کرد در صورت تسریع در واردات و توزیع این گوشت‌ها در بازار شب عید هم شاهد کاهش قیمت باشیم. او افزود: اگر غیر از این هم باشد تدابیر دیگری برای افزایش عرضه و تامین تقاضای شب عید وجود دارد و قرار است با عرضه ذخایر منجمد، بازار شب عید تامین شود. ملکی میزان ذخایر گوشت منجمد گوسفندی و همچنین گوشت برزیلی را در شرکت پشتیبانی امور دام «خوب» توصیف کرد و گفت: قرار است این ذخایر با میوه شب عید در استان‌ها توزیع شود. ملکی درباره وضع بازار گوشت در سال آینده گفت: با توجه به بارش‌های اخیر به‌احتمال زیاد وضع علوفه دام‌ها در سال آینده بهتر خواهد شد و این روی قیمت تأثیرگذار خواهد بود. خوش‌بینی رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی تهران در حالی است که بخش اعظم دام صنعتی نه ‌با علوفه مراتع، بلکه با نهاده‌های وارداتی تغذیه می‌شوند. نهاده‌هایی که روسیه و اوکراین سهم زیادی از تولید و صادرات آن را به‌ویژه در زمینه جو و ذرت در اختیار دارند و بحران میان این دو کشور به‌ویژه حالا که روسیه صادرات محصولات کشاورزی به خارج از این کشور را ممنوع کرده، بر قیمت جهانی این محصولات تأثیرگذار خواهد بود.

قیمت دام زنده و گوشت متناسب نیست
افشین صدردادرس، مدیرعامل اتحادیه دام سبک هم در گفت‌وگو با همشهری در واکنش به صدور مجوز واردات گوشت گرم، این تصمیم را یک‌سویه خواند و گفت: بارها اعلام کرده‌ایم که افزایش جزئی قیمت دام زنده با افزایش قیمت گوشت هیج تناسبی ندارد. صدردادرس افزود: از زمان لغو مجوز صادرات، نه‌تنها قیمت گوشت پایین نیامده بلکه همچنان به سیر افزایشی خودش ادامه داده است که نشان می‌دهد صادرات دام زنده هم تأثیری در قیمت گوشت در بازار نداشته است.

چرا دام مازاد داخلی خریداری نشد؟
مدیرعامل اتحادیه دام سبک گفت: قیمت هرکیلو لاشه دام زنده بین ۶۵ تا ۷۰هزار تومان است که نهایتا ۱۴۳هزار تومان برای دولت تمام می‌شود، واردات هم با همین عدد برای دولت تمام می‌شود و اینکه چرا دولت تولید داخل را نمی‌خرد برای ما سؤال است. با این حال صدردادرس به یکی از دلایل کنار نیامدن تولیدکنندگان با دولت اشاره کرد و افزود: تصمیم‌‌هایی که در طول بهار و تابستان گذشته گرفته شد و به مصوباتی درباره صادرات و خرید حمایتی دام روستایی و عشایری منجر شد، دچار اشکال بود و اجرای ناقص‌تر این مصوبات ناکارآمد باعث شد دامداران اعتمادشان را به شرکت پشتیبانی امور دام از دست بدهند. او بدحسابی شرکت پشتیبانی امور دام و تأخیر چندین ‌ماهه در پرداخت پول به دامداران را یکی از مهم‌ترین دلایل این سلب اعتماد اعلام کرد و افزود: شرکت پشتیبانی امور دام باید برای این واردات هزینه پرداخت کند و اگر به‌رغم تأخیر در تسویه حساب با تولیدکنندگان داخلی، هزینه واردات را بپردازد، بر این برخورد دوگانه با واردات و تولید باید چه اسمی گذاشت؟

تولیدکننده‌ها مدافعی ندارند
صدردادرس بخشی از مشکلات بین دولت و تولیدکنندگان را ناشی از قانون انتزاع وظایف وزارتخانه‌های کشاورزی و صمت دانست و گفت: زمانی‌که قانون انتزاع را تصویب کردند و وظایف بازرگانی بخش کشاورزی را از وزارت صمت گرفتند و به وزارت جهادکشاورزی محول کردند، قرار بود وزارت کشاورزی با در اختیار گرفتن وظایف بازرگانی منافع تولیدکننده و مصرف‌کننده را توامان ببیند درحالی‌که از آن زمان، وزارت کشاورزی جای وزارت صمت را گرفته و در واقع تولیدکننده‌ها تنها مدافع خود در هیأت دولت را از دست داده‌اند.

آمار و ارقام گوشت
 به گزارش مرکز آمار در بهمن‌ماه1400، قیمت گوشت گوسفندی نسبت به بهمن پارسال 21.9 و نسبت به دی‌ امسال 5.3درصد رشد داشته است. گوشت گوساله نیز نسبت به دی‌ماه 2.6درصد و در مقایسه با بهمن پارسال 36.8درصد گران‌تر شده است. طبق این گزارش قیمت گوشت گوسفندی از 130هزار تومان ابتدای امسال به 150هزار تومان در آستانه شب عید رسیده و گوشت گوساله هم که اوایل سال 110هزار تومان قیمت داشت حالا به‌طور میانگین 160هزار تومان فروخته می‌شود.