650 ‌اتوبوس پیر، جوان می‌شوند

مهدی اسماعیل‌پور ؛ روزنامه‌نگار

ناوگان اتوبوسرانی تهران به‌دلیل بی‌توجهی‌های صورت گرفته در سال‌های گذشته امروز با مشکلات و کمبودهای جدی روبه‌روست که خدمات‌رسانی مناسب و شایسته به شهروندان را مختل کرده است. تهران دست‌کم به 7500دستگاه اتوبوس جدید نیاز دارد تا مشکلات ناوگان اتوبوسرانی به حداقل برسد. شهرداری و شورای اسلامی شهر تهران برای سال 1401نگاه ویژه‌ای به موضوع حمل‌ونقل عمومی پایتخت دارند و به همین جهت بخش زیادی از بودجه سال آینده به این موضوع اختصاص پیدا کرده است. در بحث اتوبوسرانی هم هرچند جبران مشکلات انباشته شده طی سال‌های گذشته یک‌شبه ممکن نیست، اما شرکت واحد اتوبوسرانی تلاش می‌کند تا در کنار خرید اتوبوس‌های جدید، با اورهال و بازسازی اتوبوس‌های فرسوده و از رده خارج شده با سرعت و شتاب بیشتری بر مشکلات و کمبود‌های موجود فائق‌ آید. در گفت‌وگو با بهرام نکاحی، مدیرعامل شرکت اتوبوسرانی تهران آخرین وضعیت اتوبوسرانی پایتخت و همچنین بحث اورهال و بازسازی اتوبوس‌های از رده خارج شده را بررسی کردیم.

در سال‌جاری چند دستگاه اتوبوس اورهال (بازسازی اساسی) شده است و برای سال آینده قرار است چند دستگاه اتوبوس دیگر اورهال شود و به چرخه خدمات‌رسانی بازگردد؟
در سال‌جاری حدود 300دستگاه اتوبوس بخش عمومی و خصوصی مجددا راه‌اندازی و وارد چرخه خدمات‌رسانی شده‌اند. در سال 1401نیز برنامه‌ریزی‌های لازم برای بازسازی 1000دستگاه اتوبوس فرسوده و همچنین اورهال 650دستگاه اتوبوس دیگر از محل اعتبارات مصوب سال 1401شهرداری تهران انجام شده است؛ یعنی650   اتوبوس فرسوده و پیر  با اولویت فوری بازسازی اساسی شده و تازه نفس در خطوط خدمت‌رسانی وارد می‌شوند. در سنوات گذشته حدود 3هزار دستگاه از 5هزار دستگاه اتوبوس موجود در تهران به علل مختلف ازجمله رسیدن به سن فرسودگی و همچنین انقضای مخازن گاز از چرخه خدمات‌رسانی خارج شده‌اند و هم‌اکنون حدود 2000اتوبوس فعال داریم. این در شرایطی است که حداقل 7500دستگاه اتوبوس برای تهران نیاز است که باید برای تامین عقب‌ماندگی در این بخش، برنامه‌ریزی کنیم؛ البته این تعداد اتوبوس هم کافی نیست.
هم‌اکنون میزان جابه‌جایی روزانه مسافران توسط ناوگان اتوبوسرانی چقدر است و با استاندارد چقدر فاصله داریم؟
سهم درنظر گرفته شده برای ناوگان اتوبوسرانی از حمل‌ونقل عمومی پایتخت 25درصد است که با توجه به کمبود اتوبوس و به‌دلیل فرسودگی بیش از 70درصدی ناوگان، هم‌اکنون 4درصد جابه‌جایی مسافر در پایتخت توسط ناوگان اتوبوسرانی انجام می‌شود. همچنین میزان جابه‌جایی روزانه مسافران توسط ناوگان اتوبوسرانی تهران در ایام عادی بالغ بر یک میلیون و 800هزار نفر بوده که با توجه به شیوع ویروس کرونا و کاهش بیش از 50درصدی مسافر، این آمار به 800 هزار نفر در روز رسیده است. در مجموع برای رسیدن به سهم 25درصدی اتوبوسرانی در جابه‌جایی مسافر باید ناوگانی با 10تا 11هزار دستگاه اتوبوس داشته باشیم.
سازمان اتوبوسرانی برای ارائه خدمات در روزهای آخر سال و همچنین تعطیلات عید نوروز چه ویژه‌ برنامه‌هایی دارد؟
اشتغال حداکثری ناوگان و نظارت ویژه بر فعالیت اتوبوس‌ها به‌ویژه در خطوط تندرو و خطوط منتهی به بازار و مراکز خرید، رفع نواقص فنی و عیوب ظاهری و شست‌وشوی کامل اتوبوس‌های ملکی و خصوصی، افزایش ساعات کار خطوط پرتقاضا و تقویت واحدهای امداد خودرو ازجمله تدابیر و تمهیداتی است که در قالب طرح استقبال از نوروز ۱۴۰۱ برای نیمه دوم اسفند سال‌جاری و نیمه اول سال جدید از سوی شرکت واحد اتوبوسرانی تهران درنظر گرفته شده است.
مشکل عمده اتوبوس‌های فرسوده چیست و چند درصد و چه تعداد آنها می‌توانند در سال آینده خدمت‌رسانی را از سربگیرند؟
اورهال و بازسازی اتوبوس‌ها عموماً به معایب موتوری، مکانیکال، بازسازی اتاق و ادوات فرسوده و همچنین برای اتوبوس‌های گازسوز به تامین مخازن گاز استاندارد مربوط می‌شود. بخشی از اتوبوس‌ها نیاز به تعمیرات و بازسازی اساسی داشتند که برای حدود ۳۰۰ دستگاه تعمیرات انجام شده است. همانطور که اشاره شد در بودجه سال 1401برای نوسازی و بازسازی 1000دستگاه اتوبوس فرسوده و همچنین 650دستگاه اتوبوس برنامه‌ریزی‌هایی از محل اعتبارات مصوب سال 1401شهرداری تهران انجام شده  که طی 5تا 6ماه نخست سال پیش‌رو در حوزه تأمین و اورهال اتوبوس‌ها شاهد اتفاقات خوبی خواهیم بود. همچنین در تأمین مخازن گاز اتوبوس موانعی وجود داشت که با حمایت شهردار محترم تهران و مساعدت وزارت کشور برطرف شده و طی قراردادی با 2شرکت‌ خودروساز داخلی برای تامین مخازن CNG هماهنگی لازم صورت گرفته است. تا‌کنون مخازن بالغ بر 150دستگاه اتوبوس تعویض شده و تعهد پیمانکار تسریع در فرایند تعویض مخازن 300اتوبوس دیگر است.
سرانجام اتوبوس‌های برقی از چه زمانی به ناوگان حمل‌ونقل عمومی تهران اضافه می‌شوند؟
قرارداد خرید ۵۰ دستگاه اتوبوس برقی از طریق بخش خصوصی انجام شده است که براساس این قرارداد، پایان سال آینده باید وارد چرخه خدمات‌رسانی شوند؛ به‌طور نمونه در مسیر میدان بهارستان  تا میدان جمهوری مورد استفاده قرار خواهند گرفت. البته این موضوع کمی زمانبر است و برنامه‌ها در این راستا در حال انجام بوده که ان‌شاءالله به سرانجام خواهد رسید.