غیبت علوم انسانی در جامعه

کتاب «علوم انسانی و مسئله تأثیر اجتماعی» نوشته مقصود فراستخواه، عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی، است. این کتاب در 11فصل به نگارش درآمده و از سوی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر شده است. این اثر از مجموعه کتاب‌های طرح جامع اعتلای علوم انسانی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. پرسش اصلی کتاب «چیستی تأثیر اجتماعی دانشمندان علوم انسانی در ایران» است؛ تأثیری که با ابهامات زیادی روبه‌رو است. نویسنده تلاش کرده در ابتدا نقدی به وضعیت رشد علم در ایران داشته باشد. او تولید مقاله در کشور را امری فریبنده در رشد علم دانسته و فصل اول را به همین موضوع اختصاص داده است. فصل دوم تا چهارم بررسی شکل‌گیری علوم انسانی و اهمیت و ضرورت این علوم است. در فصل پنجم با عنوان «علم در ایران؛ در آسمان و کمتر روی زمین» به نقد نحوه نگریستن ایران به علم و مفهوم آن پرداخته و ادراک ایرانیان را نادرست دانسته است. فصل ششم تا هشتم به بررسی عالمان تأثیر‌گذار علوم انسانی از شایگان تا شریعتی اختصاص پیدا کرده است. در واقع نویسنده در این فصل‌ها از مقدمات عبورکرده و وارد موضوع اصلی کتاب شده است. فصل نهم تا یازدهم هم به اثر بخشی علوم انسانی و تولیدات این علوم در ایران اختصاص پیدا کرده است. در واقع فراستخواه تلاش کرده با بررسی اجمالی نشان دهد که رشته‌های علوم انسانی که نصف ظرفیت دانشگاهی کشور و به همین اندازه هم مجلات علمی و تولیدات علمی را شامل می‌شوند چه تأثیری در جامعه دارند و اگر ندارند چرا این تأثیر وجود ندارد. ادراک نادرست و عدم‌فهم ماهیت علوم انسانی مهم‌ترین پاسخ فراستخواه به این سؤال است.