همدان، گزینه ۱۴۰۱ ایران برای جهانی‌شدن

حمیده پازوکی   - خبرنگار

همدان به‌عنوان یکی از کهن‌ترین مناطق ایران یکی از استان‎هایی است که شایستگی داشتن دست‎کم یک اثر را در فهرست آثار جهانی سازمان یونسکو دارد. چند سالی است مسئولان این استان به‌دنبال ثبت آثار این شهر در یونسکو هستند. سرانجام روز گذشته (جمعه 6اسفند) پس از پیگیری‌های فراوان، شورای سیاستگذاری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی «منظر تاریخی شهری از هگمتانه تا همدان» را به‌عنوان تنها سهمیه سال۱۴۰۱ از ایران به یونسکو معرفی کرد. رفع تصرف تپه هگمتانه، مرمت جداره‌های پیاده‌راه‌های همدان و حذف سواره از هگمتانه شروطی هستند که همدان برای رسیدن به ثبت جهانی هرچه سریع‌تر باید انجام دهد.

درباره پرونده همدان
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری همدان درباره اعلام «منظر تاریخی شهری از هگمتانه تا همدان» به‌عنوان گزینه سال 1401ایران در یونسکو به همشهری می‎گوید: پروژه ثبت جهانی منظر فرهنگی «از هگمتانه تا همدان» از حدود 4سال قبل در حال پیگیری است، این موضوع پس از بررسی‌های طولانی که با همکاری کارشناسان داخلی و بین‌المللی به‌عنوان پیشنهاد اداره‌کل میراث فرهنگی همدان مطرح شد تا این منظر تاریخی-شهری برای ثبت جهانی به سازمان یونسکو معرفی شود.
علی مالمیر با بیان اینکه منظر فرهنگی «از هگمتانه تا همدان» شامل محوطه هگمتانه، بازار همدان و هسته مرکزی شهر است، ادامه می‌‎دهد: خود بافت تاریخی همدان شامل چند اثر تاریخی است که از میان آنها می‌توان به آرامگاه بوعلی سینا، خیابان اکباتان، خیابان بوعلی، خیابان باباطاهر، میدان امام همدان و آرامگاه باباطاهر اشاره کرد. وی با تأکید بر اینکه پرونده ثبت جهانی «منظر تاریخی شهری از هگمتانه تا همدان» توسط استان تکمیل و طی هماهنگی با معاونت میراث وزارتخانه نهایی شد، اظهار می‎کند: ایران هر سال یک سهمیه برای معرفی در یونسکو دارد و به همین دلیل شورای سیاستگذاری وزارتخانه باید برای انتخاب یک پرونده از میان گزینه‌های موجود به جمع‎بندی نهایی برسد. باتوجه به پیگیری‌های انجام شده از سوی همدان، حضور نمایندگان وزارتخانه در استان و برگزاری جلسات متعدد سهمیه سال 1401کشور به همدان اختصاص یافت.

موانع رفع خواهد شد
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری همدان درباره مواردی که باید از سوی این استان برای بازدید ارزیابان بین‎المللی آماده شود هم می‎گوید: یکی از مهم‎ترین کارهایی که باید در این زمینه انجام می‌شد ثبت ملی عرصه مورد بحث در پرونده بود تا پرونده مبنای حقوقی لازم برای نظارت بر مداخلات و اقدامات لازم را داشته باشد. هفته گذشته این اثر در شورای ثبت ملی کشور ثبت و ضوابط عرصه و حریم آن مشخص شد.
مالمیر با تأکید بر اینکه مرمت بخشی از آثار تاریخی این عرصه تاریخی-شهری از دیگر کارهایی است که باید در این محوطه تاریخی وسیع انجام شود، می‎افزاید: یکی از موارد مهم رفع موانع از منظر فرهنگی هگمتانه، حذف سواره از هسته مرکزی هگمتانه و برداشتن پارکینگ از این عرصه بود. این کار با تأکید استاندار همدان و همکاری فرمانداری و شهرداری همدان مصوب شده و تا چند روز آینده شاهد حذف سواره از منظر هگمتانه و ایجاد مسیر جایگزین برای بازار آهن‌فروشان خواهیم بود.

مزایای ثبت جهانی برای همدان
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری همدان درباره اینکه ثبت جهانی منظر فرهنگی هگمتانه تا همدان چه منافعی برای همدان خواهد داشت، می‎گوید: علاوه بر نخستین ثبت جهانی یک منظر تاریخی و شهری در کشور، یک کار عظیم برای ساماندهی هسته مرکزی بافت تاریخی همدان انجام خواهد شد. همچنین حفاظت از عرصه‎های تاریخی استان مدیریت و براساس کنوانسیون‌های بین‎المللی انجام خواهد شد.
وی یکی از منافع مهم ثبت جهانی منظر فرهنگی را معرفی این مجموعه و قرار گرفتن همدان در فهرست مقاصد گردشگران بین‎المللی می‌داند و ادامه می‌دهد: انتخاب همدان از سوی گردشگران موجب توسعه صنعت گردشگری استان می‌شود و می‌تواند منافع اقتصادی قابل توجهی به همراه داشته باشد.

   همدان در حالی به‌عنوان گزینه ایران برای ثبت جهانی در سال 1401انتخاب شده است که منطقه فرهنگی و طبیعی ماسوله، محور تاریخی اصفهان و جنگل‎های ارسباران هم دیگر گزینه‌های ایران برای ثبت در سازمان یونسکو هستند.