تحول در سهمیه کنکور

هم‌اکنون ۲۶سهمیه فعال در کنکور داریم که تعدادی از این سهمیه‌ها با هم متناقض هستند. منصور کبگانیان، دبیر ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور می‌گوید: «در ماده‌۷ مصوبه سیاست‌ها و ضوابط سنجش و پذیرش، به ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور تکلیف شد که در مدت ۶ماه سیاست‌ها و سهمیه‌های کنکور را بررسی و کامل کند. طی سالیان دراز ما مصوبات متعددی برای سهمیه‌های مختلف در کنکور به اقتضا و اضطرار داشتیم. کمبود فضای دانشگاه‌ها، اقتضائاتی را ایجاد می‌کرد و لازم بود بعد از گذشت سال‌ها جمع‌بندی و ساماندهی شود.» اما این صحبت به‌معنای ساماندهی سهمیه‌های کنکور بود.و نه حذف آن. هم‌اکنون ۲۶سهمیه فعال در کنکور وجود دارد که اکثرا مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی یا مجلس شورای اسلامی هستند.
تعدادی از سهمیه‌های کنکور با هم متناقض و بعضی از حیز انتفاع خارج شده و باید بازنگری شوند؛ بنابراین یک بازآرایی در بحث سهمیه‌ها لازم است. کبگانیان می‌گوید که عموم مردم چنین خواسته‌‌هایی از ما دارند که حقوق عامه رعایت شود و همه احساس کنند که عدالت در حال اجرایی‌شدن است: «سهمیه بومی‌گزینی که مصوبه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی است و مزایای این سهمیه بررسی شد که براساس آن امکان افزایش قبولی عزیزانی که در مناطق کم‌برخوردارتر هستند، بیشتر می‌شود. تأکید شد که ماندگاری فارغ‌التحصیلان در استان خودشان می‌تواند‌ خوب باشد اما این سهمیه نکات منفی هم دارد که باید ساماندهی شود؛ اول اینکه داوطلبان مناطق کم‌برخوردارتر شانس قبولی در استان‌ها و دانشگاه‌های شهرهای برخوردارتر را کمتر دارند. آماری که مطرح شد، این بود که این سهمیه به ضرر مناطق محروم است. ضمن اینکه ارتباط بین اقوام و رفت‌وآمد استان‌ها با این سهمیه کمتر شده است.»  دبیر ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور درباره سهمیه ایثارگران می‌گوید: «در عین حمایت باید مراقب باشیم که نکات منفی این سهمیه‌ها پررنگ نشود. زیرا عدم‌توازن حداقل سطح علمی در سهمیه ایثارگران گزارش شده و قرار شد که بررسی دقیقی در این زمینه انجام شود. در جلسه شورای ستاد راهبری نقشه جامع علمی کشور قرار شد اختلاف رتبه ورودی کنکور برای ما مرجع تصمیم‌گیری نباشد و این هیجان را در طول تحصیل بررسی کنیم. برای ایثارگران ۵درصد هم مصوبه خوبی داریم اما یک امکان جا‌به‌جایی بین این سهمیه‌های خالی‌شده گاهی آسیب ایجاد می‌کند؛  وگرنه تک‌تک مصوبه‌ها بد نیستند، مجوزهایی که در برخی زمان‌ها داده شده باید بررسی شود. از سویی باید گفت که ساماندهی این سهمیه‌ها به‌معنای حذف اینها نیست. نکته دیگر پرهیز از ایجاد شکاف علمی زیاد بین داوطلبان چه با سهمیه و چه آزاد است. در یک کلاس دانشگاهی، وقتی اختلاف سطح علمی بیش از یک اندازه‌ای باشد آن کلاس نامتوازن می‌شود، قطعا در ساماندهی باید این مورد درنظر گرفته شود. بررسی‌ها به کمیسیون علم و آموزش ارجاع و سپس در صحن شورا مطرح خواهد شد.»  با این حال، ساماندهی سهمیه‌های کنکور مربوط به کنکور‌۱۴۰۱ نیست و تغییر در سهمیه‌ها شاید به سال‌های ۱۴۰۲ یا ۱۴۰۳ برسد. کبگانیان خاطرنشان کرد: تجمیع و بهینه‌سازی سهمیه‌های متنوع و متعدد و بعضا متناقض در جهت تقویت ملاک‌های علمی سنجش، ایجاد توازن و تعادل در توان علمی ورودی‌های آموزش عالی، برقراری عدالت آموزشی با توزیع عادلانه فرصت‌ها و امکانات تحصیل و تحقیق در آموزش عالی، حمایت از مناطق کمتر‌برخوردار با تخصیص هدفمند ظرفیت و سهمیه، حمایت از جوانان با وضعیت علمی مناسب با تعیین حدنصاب نمره علمی قابل‌قبول، ایجاد تلفیق فرهنگ‌ها و همدلی بین اقوام مختلف، ایجاد رقابت سالم بین داوطلبان و افزایش احساس رضایت در آنها و ایجاد امید به اصلاح و بهبود قوانین و مقررات در افکار عمومی خطوط راهنما برای ساماندهی سهمیه‌های کنکور هستند.