نگرانی جهانی از نسخه خطرناک‌تر اومیکرون

زهرا خلجی - روزنامه‌نگار

ویروس BA.2 که زیرسویه اومیکرون است، اگرچه در مقایسه با نسخه اصلی سویه سرایت بالاتری ندارد، اما طبق یک تحقیق جدید، ممکن است باعث بیماری سخت‌تر و خنثی‌کردن اسلحه‌های ما در مبارزه با کووید-19 شود. به گزارش سی‌ان‌ان، آزمایشی که توسط محققان ژاپنی در محیط آزمایشگاهی انجام شده است، نشان می‌دهد که BA.2 ممکن است ویژگی‌هایی داشته باشد که منجر به بیماری سخت‌تر مانند سویه‌های قبلی کووید ازجمله دلتا شود. به‌نظر می‌رسد این ویروس مانند اومیکرون، تا حد زیادی از مصونیت ایجاد‌شده توسط واکسن‌ها فرار می‌کند. با این حال، دوز تقویت‌کننده، محافظت را بازیابی می‌کند و احتمال ابتلا به بیماری پس از عفونت را حدود 74درصد کاهش می‌دهد.
زیرسویه BA.2 همچنین به برخی درمان‌ها ازجمله سوترویماب - آنتی‌بادی مونوکلونال- که هم‌اکنون به‌عنوان درمان در برابر اومیکرون استفاده می‌شود، مقاوم است. دنیل راودز، ‌مدیر بخش میکروبیولوژی در کلینیک کلیولند اوهایو می‌گوید: از منظر انسانی، این ویروس ممکن است از BA.1 بدتر باشد و علاوه بر سرعت بیشتر در سرایت، موجب بیماری سخت‌تر شود. روشل والنسکی، مدیر مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا می‌‌گوید که این مرکز از نزدیک در حال پیگیری روند پیشروی BA.2 است. زیرسویه BA.2 در مقایسه با ویروس اصلی کرونا که در ووهان نخستین‌بار دیده شد، جهش‌های بسیار بیشتری دارد. همچنین دارای چندین تغییر ژنی است که نه‌تنها آن را از سویه اصلی اومیکرون بلکه از سایر سویه‌ها ازجمله آلفا، بتا، گاما و دلتا نیز متمایز می‌کند.

توجه بیشتر به BA.2
کی ساتو، محقق دانشگاه توکیو که این مطالعه را شکل داده است، می‌گوید این یافته‌ها ثابت می‌کند BA.2 نباید یک نوع از اومیکرون درنظر گرفته شود و نیاز است که با وسواس بیشتری مورد بررسی قرار بگیرد. ساتو به سی‌ان‌ان می‌گوید: همانطور که شاید بدانید، BA.2 را اومیکرون مخفی نامیده‌اند. به این دلیل که در تست‌های PCR خودش را نشان نمی‌دهد. بنابراین آزمایشگاه‌ها باید یک قدم بیشتر بردارند و ویروس را توالی کنند تا این سویه را پیدا کنند. دبورا فولر، ویروس‌شناس دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن که این مطالعه را بررسی کرده، با این نظر موافق است: به‌نظر می‌رسد که احتمالا باید دنبال یک حرف یونانی جدید باشیم.

ترکیب داده‌های دنیای واقعی 
‌طبق گفته سازمان بهداشت جهانی اینطور تخمین زده می‌شود که زیرسویه BA.2 حدود 30درصد بیشتر از اومیکرون عفونی باشد. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا تخمین می‌زند که در حدود 4درصد از مردم این کشور به BA.2 مبتلا هستند اما بسیاری دیگر از کشورهای دنیا تجربه سخت‌تری در مواجهه با این سویه دارند. بنا بر گزارش هفتگی سازمان بهداشت جهانی، در 10کشور ازجمله بنگلادش، برونئی، چین، دانمارک، گوام، هند، مونته‌نگرو، نپال، پاکستان و فیلیپین حالا BA.2 تبدیل به‌ گونه غالب شده است.
با این حال، ترکیبی از شواهد در سختی بیماری بر اثر BA.2 در دنیای واقعی وجود دارد. میزان بستری‌ها در کشورهایی که با BA.2 درگیر بودند، مانند آفریقای جنوبی و انگلیس، رو به کاهش است. اما در دانمارک، جایی که BA.2 به‌علت اصلی عفونت‌ها تبدیل شده است، طبق گفته سازمان بهداشت جهانی، بستری‌شدن در بیمارستان و مرگ‌ومیر در حال افزایش است.

مقاومت در برابر درمان آنتی‌بادی مونوکلونال
نکته چالش‌برانگیز یافت‌شده در مطالعه جدید درباره BA.2 این است که می‌تواند خیلی سریع‌تر از BA.1 که نسخه اصلی اومیکرون است، در سلول‌ها کپی شود. این زیرسویه همچنین در چسبندگی سلول‌ها به یکدیگر بسیار ماهرتر است. این کار به ویروس اجازه می‌دهد توده‌های سلولی بزرگ‌تری به نام سینسیتا ایجاد کند. این توده‌‌ها بعدا می‌توانند تبدیل به کارخانه‌ای برای تولید نسخه‌های بیشتری از ویروس شوند. سویه دلتا هم در ایجاد سینسیتا ماهرانه عمل می‌کرد، که تصور می‌شود یکی از دلایل مخرب‌بودن آن برای ریه‌ها بود. وقتی محققان همسترها را با BA.2 و BA.1 مبتلا کردند، آنهایی که با BA.2 آلوده شدند بیشتر بیمار شدند و عفونت ریوی بیشتری داشتند. در نمونه بافت ریه‌های مبتلایان به BA.2 آسیب بیشتری نسبت به مبتلایان به BA.1 وجود داشت. مشابه با سویه اصلی اومیکرون، BA.2 نیز می‌توانست از آنتی‌بادی خون افرادی که علیه کووید-19 واکسینه شده بودند، عبور کند. این زیرسویه همچنین به آنتی‌بادی‌های افرادی که اوایل شیوع به کووید مبتلا شده بودند نیز مقاوم بود. مقاومت به درمان‌های آنتی‌مونوکلونال نیز از ویژگی‌های این سویه است. اما یک نقطه روشن وجود دارد: به‌نظر می‌رسد آنتی‌بادی‌های موجود در خون افرادی که اخیرا به اومیکرون مبتلا شدند و واکسینه هم بودند، محافظت بیشتری در برابر BA.2 ایجاد می‌کند.