سلامت مردان را فراموش نکنیم

حمید صاحب- مدیرکل سلامت شهرداری تهران

سال‌هاست که هفته نخست اسفند ماه با هدف حساس‌سازی‌ و آگاه سازی جامعه نسبت به سلامت مردان به نام « هفته ملی سلامت مردان » نامگذاری شده است. مردان به‌عنوان نیمی از جمعیت کشورمان و به‌ عنوان پدران، برادران و فرزندان جامعه که در عین حال بخش قابل توجهی از بار فعالیت‌های اقتصادی را بر عهده دارند تا حد زیادی نسبت به وضعیت سلامت خود بی‌تفاوت و ناآگاه هستند.
به‌طور معمول به‌علت عوامل ریسک متفاوتی که زنان و مردان در طول زندگی با آن روبه‌رو هستند، امید به زندگی برای مردان در تمامی جوامع به شکل مشهودی پایین‌تر از زنان است. طبق آخرین برآورد دفتر جمعیت اداره امور اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد، در کشور ما امید به زندگی در بدو تولد در سال 2020برای مردان حداکثر 75.7سال برآورد شده؛ درحالی‌که امید به زندگی در زنان در بدو تولد در کشور ما 78سال است. این تفاوت فاحش ناشی از  عوامل ریسک متفاوت در میان زنان و مردان است. بررسی وضعیت  بار بیماری‌ها و آسیب در کشور برای مردان حاکی از آن است که تعداد سال‌های از دست رفته به‌علت مرگ زودرس و همچنین سال‌های سپری شده توأم با ناتوانی به‌ترتیب مربوط به حوادث ترافیکی، بلایا و حوادث غیرمترقبه، بیماری‌های ایسکمیک قلب (آنژین صدری و سکته قلبی) است.
همچنین مطالعات گوناگون نشان می‌دهد که سن ابتلا به بیماری‌های قلبی در مردان پایین‌تر از زنان است. آمار بالا و شیوع روزافزون ابتلای مردان به بیماری‌های غیرواگیر مرتبط با تغذیه (همچون بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت، سرطان و فشار خون بالا) هشدار‌دهنده است. اضافه وزن و چاقی که به‌طور ویژه از پیامدهای کم تحرکی و عادات غذایی ناسالم در زندگی شهرنشینی هستند، از عوامل مهم تعیین‌کننده سلامت هستند و به تغییرات منفی متابولیک مانند افزایش فشارخون، افزایش کلسترول خون و افزایش مقاومت در برابر انسولین منجر می‌شود. این عوامل، خطر بیماری‌های عروق قلب، سکته مغزی، دیابت و بسیاری از انواع سرطان را در مردان ساکن شهرهای بزرگ افزایش می‌دهند. درصورتی که مردان بیشتر از زنان دارای عادت غذایی ناسالم هستند. در نهایت باید گفت مهم‌ترین بیماری‌ها و عوامل تهدید‌کننده سلامت جسمی در میان مردان کشور ما عبارتند از؛  سرطان پروستات، بیماری های قلبی عروقی، دیس لیپیدمی، چاقی و اضافه وزن. جان کلام آنکه ارتقای وضعیت سلامت مردان، بهبود سلامت نیروی کار جامعه و توسعه کشور را در پی خواهد داشت. براساس مطالعات متعدد بررسی‌ها نسبت به زنان در معرض فاکتور‌های خطر محیطی و شغلی بیشتری هستند و عادات غلطی مانند مصرف سیگار، الکل، اعتیاد و استرس شغلی در آنها بیشتر است. از سوی دیگر مردان کمتر به پزشک مراجعه  می‌کنند.