جای خالی مشاوره واقعی قبل از جدایی

فاطمه عباسی

چند سالی است زوج‌هایی که به بن‌بست خورده‌اند و قصد جدایی دارند براساس یک قانون قضایی دادگاه‌های خانواده باید در جلسات مشاوره شرکت کنند. در واقع به جز مراکز وابسته به سازمان بهزیستی که در روند طلاق توافقی به زوجین مشاوره می‌دهند، مراکز مشاوره خانواده وابسته به قوه قضاییه نیز در حال فعالیت و ارائه خدمات مشاوره روانشناختی به زوجین خواهان طلاق توافقی هستند و اگر زوج‌ها در این جلسات شرکت نکنند، نمی‌توانند حکم طلاق بگیرند. دلیل اجباری شدن جلسات مشاوره هم این است که زوج‌ها به راحتی از هم جدا نشوند و شاید این جلسات بتواند آنها را متقاعد کند که طلاق آخرین راه نیست، اما چیزی که در برخی از مراکز مشاوره اتفاق می‌افتد، هیچ شباهتی به مشاوره و روانشناسی و حل کردن مشکلات ندارد. آنطور که محمد حاتمی، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور می‌گوید، برخی از این جلسات تبدیل به جلسات صوری شده‌اند و گاهی حتی بدون حضور زوجین و تنها با حضور وکلا برگزار می‌شوند. اگر هم زن و مرد خودشان به این جلسات بیایند، مشاوران تنها به بیان جملاتی کلیشه‌ای مانند «در زندگی گذشت داشته ‌باش» و «صبور باش» بسنده می‌کنند و در نتیجه بازگشت به زندگی و صلح و سازش و انصراف از طلاق توافقی پس از شرکت در این جلسات به‌ندرت انجام می‌شود. یکی از دلایل این مشکلات، آسان‌گیری در صدور پروانه مشاوره خانواده به افراد برای ارائه خدمات روانشناسی و مشاوره از سوی هر نهاد و ارگانی به‌جز سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور است. برای تاسیس مرکز هم باید ارگان‌ها طبق ضوابط موجود سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور عمل کنند و مدیر فنی مرکز حتما باید فرد روانشناس دارای پروانه اشتغال از سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور باشد. ضمن اینکه محور عملکرد و چگونگی ارائه خدمات روانشناسی و مشاوره افراد نیز باید مشخص باشد. این در حالی است که متخصصان به‌کار گرفته شده در برخی از این مراکز افراد خبره حوزه روانشناسی و مشاوره نیستند. این افراد از طریق آزمونی که توسط خود قوه قضاییه برگزار می‌شود گزینش می‌شوند و در مواردی حتی افرادی که رشته آنها به روانشناسی و مشاوره ربطی نداشته و تخصص این کار را هم نداشته‌اند، تنها با داشتن مدرک کارشناسی انتخاب شده‌اند؛ در نتیجه بسیاری از افرادی که می‌توانند با یک مشاوره درست دوباره به زندگی مشترک برگردند، با مشاوره‌های سطحی و غیرتخصصی از هم جدا می‌شوند. برای همین همانطور که این جلسات مشاوره اجباری شده و زوج‌ها برای شرکت در این جلسات تشویق می‌شوند، باید نظارت بر کیفیت مشاوره‌های پیش از طلاق نیز جدی گرفته شود بلکه آمار طلاق‌های توافقی هم کاهش پیدا کند.