آزادسازی سواحل‎ ؛ تحقق در شمال، آغاز در جنوب

سیده زهرا عباسی - روزنامه‌نگار

2هفته از دستور ویژه رئیس‌جمهوری درباره آزادسازی سواحل دریای خزر در 3استان شمالی می‌گذرد؛ استاندار گیلان از آزادسازی صددرصدی سواحل تصرف شده از سوی نهادهای دولتی می‌گوید و از مازندران هم خبر می‌رسد بیش از 70درصد سواحل متصرفی آزاد شده است. در گلستان هم رسیدگی به 14پرونده مربوط به ۴۰هکتار از تصرفات باقی‌مانده در دستور کار است. تلاش برای آزادسازی سواحل دریا اما به‌گفته وزیر کشور هنوز در شمال ادامه دارد. در جنوب هم آغاز شده است. حتی آزادسازی حریم رودخانه‌ها هم شکل جدی‌تری به‌خود گرفته. به‌گزارش همشهری، طول سواحل کشور حدود 5800کیلومتر است که ۸۹۰کیلومتر آن در شمال کشور یعنی گیلان، مازندران و گلستان قرار گرفته. از طول نوار ساحلی خزر ۱۸۰کیلومتر معادل ۲۰درصد با وسعت بیش از ۴۶۰هکتار در تصرف است که از این میزان ۹۶کیلومتر معادل ۵۳درصد در اختیار دستگاه‌های دولتی قرار دارد. دستور ویژه رئیس‌جمهوری درباره آزادسازی سواحل خزر بر همین 53درصد متمرکز بود که به‌نظر می‌رسد در طول 2هفته اخیر بیش از 80درصد از این میزان آزادسازی شده است.

72درصد متصرفات مازندران آزاد شد
مازندران حدود ۴۳۸کیلومتر معادل حدود نیمی از سواحل جنوبی دریای خزر را در اختیار دارد. از کل سواحل استان در سال‌های گذشته ۹۲درصد آزادسازی‌ شده است و حدود ۶درصد از باقی‎مانده سواحل به نهادهایی مانند بندرنوشهر، امیرآباد، فریدون‎کنار، نیروگاه شهید سلیمی نکا، کشتی‌سازی صدرا، نیروی دریایی ارتش و پایانه سکوی نفتی اختصاص دارد که امکان فاصله ‎گرفتن از دریا را ندارند و بودن آنها در کنار دریا قانونی است. طبق گفته استاندار مازندران، ۲درصد باقی‌مانده از این میزان قرار بود در ۲۰روز آزادسازی شود. سیدمحمود حسینی‌پور نوری با بیان اینکه از ۲۲هزار متر سواحل اشغال شده ۱۶هزار مترمربع آزاد شده است، می‌گوید: بخشی از سواحل آزاد نشده در اختیار نهاد‌های نظامی است که پیگیری‌ها برای رفع تصرف آن ادامه دارد.  قسمتی دیگر که در اختیار بخش خصوصی است با پیگیری‌های حقوقی در آستانه آزاد شدن قرار دارند. وی تأکید می‌کند هیچ منطقه‌ای آزاد نشده باقی نمی‌ماند و گزارش دقیق آزادسازی‌های نوار ساحلی مازندران به مردم داده خواهد شد. به‌گفته حسینی‌پور نوری، زیباسازی سواحل آزاد شده از اولویت‌های کاری این ستاد است که با توافق منابع طبیعی و شهرداری‌ها این اماکن در اختیار شهرداری‌ها قرار گرفته و در مناطق غیرشهری هم بخشداری‌ها متولی زیباسازی آن هستند. استاندار مازندران تأکید می‌کند پس از آزادسازی سواحل، رسیدگی به تخلفات در جنگل‌ها اقدام بعدی است که با دستور رئیس‌جمهوری اجرا خواهد شد.

آزادسازی کامل در گیلان 
گیلان حدود ۲۸۶کیلومتر نوار ساحلی دارد، اما با گذشت ۱۴سال از اجرای قانون‌ عقب‌نشینی از ۶۰متر حریم دریای خزر هنوز بخشی از سواحل گیلان به طول ۷۹کیلومتر در تصرف نهادها، سازمان‌های دولتی و خصوصی قرار دارد. احمد آقایی، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری گیلان با بیان اینکه حدود ۶۴هکتار از حریم ۲۰متری سواحل رفع تصرف شده است، می‌گوید: ۸۵درصد از سواحل گیلان آزاد و ۱۵درصد در تصرف نهاد‌ها و سازمان‌ها قرار گرفته است. با وجود این، اما استاندار گیلان در گفت‌وگو با همشهری تأکید می‌کند در ضرب‌الاجل تعیین شده از سوی رئیس‌جمهوری سواحل تصرف شده از سوی نهادهای دولتی کامل آزادسازی شده است. تصرف‌های باقی مانده یا مربوط به نهادهایی مانند سازمان بنادر، نیروی دریایی یا منطقه آزاد است تصرف‌های بخش خصوصی هم از سوی قوه قضاییه در حال پیگیری است. اسدالله عباسی همچنین تأکید می‌کند طرح استفاده از مناطق آزاد شده هم در حال آماده‌سازی است و تا قبل از پایان سال به دفتر رئیس‌جمهوری ارائه خواهد شد تا بر مبنای آن شرایط استفاده بهینه از سوی بومیان و گردشگران از سوی شهرداری‌ها و بخشداری‌ها فراهم شود. به‌گفته وی، استفاده از سواحل در طرح سالم‌سازی دریا، ایجاد بازارچه‌هایی بر مبنای آمایش سرزمینی و مزیت‌های نسبی هر منطقه با هدف اشتغالزایی و درآمدزایی از مهم‌ترین موارد درنظر گرفته شده در این طرح است. استاندار گیلان در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه دستورالعمل فعلی مربوط به آزادسازی حریم دریا بوده است، اظهار می‌کند: آزادسازی حریم رودخانه‌ها از سوی قوه قضاییه در حال پیگیری است.

تصرف در جنوب بیشتر است
دستور رئیس‌جمهوری به همه دستگاه‌ها ابلاغ شده است و تا پایان بهمن فرصت دارند تصرف خود را تعیین تکلیف کنند. طبق این دستور، اصل بر این است که اجازه ساحل‌خواری، کوه‌خواری و جنگل‌خواری به فرصت‌طلبان داده نشود و ساحل زیبای دریا برای استفاده عموم مردم آزاد باشد. هرچند بعد از این تأکید، توجه‌ها به سواحل شمالی جلب شد، اما قائم‌مقام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور تأکید می‌کند مساحت سواحل تصرف شده در جنوب بیشتر از شمال کشور است. به‌گفته رضا بیانی، هرمزگان و بوشهر از نظر مساحت سواحل اشغالی در جنوب کشور بیشترین آمار را دارند. مسئولان این دو استان نیز طی 2هفته گذشته دستور آزاد سازی فوری سواحل خلیج فارس را صادر کرده‌اند.