همه متهمان گرانی برنج

علی ابراهیمی - روزنامه‌نگار

کاهش 20 تا 43درصدی تولید، افت عرضه، افزایش احتکار و رشد 60درصدی هزینه تمام‌شده تولید، در کنار افزایش نرخ جهانی این محصول، از متهمان اصلی کمبود و گرانی برنج ایرانی و خارجی هستند. به گزارش همشهری، در شرایطی که افزایش قیمت خرده‌فروشی برنج ادامه دارد، وزیر جهادکشاورزی از عرضه اینترنتی 2رقم برنج پر‌محصول شیرودی و فجر برای کاهش عطش بازار خبر داده، اما بنکداران مواد غذایی تأثیر این شیوه عرضه را بر کاهش قیمت خرده‌فروشی برنج حداقلی ارزیابی می‌کنند.

 نوسان قیمت عمده‌فروشی برنج ایرانی
نایب‌رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به آمارهای متفاوت اعلام‌شده در مورد کاهش 20 تا 43درصدی تولید برنج در سال زراعی جاری و تأثیر آن بر کمبود و گرانی برنج ایرانی، گفت: نرخ برنج ایرانی روزانه در مناطق شمالی کشور تعیین می‌شود. قیمت عمده‌فروشی هر کیلوگرم برنج هاشمی در مراکز تولید از 73 تا 77هزار تومان در نوسان است. عبدالله حقیقت‌ افزود: قیمت عمده‌فروشی هر کیلوگرم برنج اعلای ایرانی در مراکز تولید تا 78هزار تومان و قیمت عمده‌فروشی هر کیلوگرم برنج‌ پرمحصول فجر 51هزار تومان و نرخ برنج شیرودی و ندا 42تا 43هزار تومان است. او از تأثیر کمبود و افزایش قیمت بر افت کیفیت برنج خبرداد و گفت: افزایش قیمت‌ها بر افت کیفیت و رشد میزان ناخالصی و اختلاط برنج سفارش داده‌شده از بنکداران در مراکز تولید تأثیر داشته است. حقیقت، در مورد تأثیر عرضه هوشمند برنج پر‌محصول ایرانی بر قیمت خرده‌فروشی این کالا در بازار گفت: عرضه برنج شیرودی، فجر یا ندا در شبکه هوشمند درصورتی که برنج عرضه‌شده از کیفیت و قیمت مناسب برخوردار باشد، می‌تواند تا حدودی در ساماندهی بازار برنج مؤثر باشد، اما برنج‌های مرغوب ایرانی مشتریان خاص خود را دارد.

خودداری تولید‌کنندگان از فروش برنج 
نایب‌رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی با بیان اینکه افزایش قیمت‌ها موجب خودداری کشاورزان و عمده‌فروشان مناطق شمالی از عرضه برنج شده، توضیح داد: وقتی برای خرید عمده برنج با مراکز عرضه در شمال کشور تماس می‌گیریم، اعلام می‌‌کنند برنج مرغوب ایرانی موجود نیست. به‌گفته او، در چنین شرایطی به‌نظر می‌رسد کشاورزان برنج تولیدی را انبار کرده‌اند و هر‌گاه به پول نیاز دارند، متناسب با نیاز مالی خود و با قیمت روز، برنج‌شان را می‌فروشند. حقیقت افزود: وزارت جهاد متولی تأمین برنج است و حتما از کاهش حداقل 20درصدی تولید و تأثیر آن بر گرانی برنج اطلاع داشته، در نتیجه باید از چند ماه پیش اجازه افزایش واردات و عرضه برنج خارجی را در بازار صادر می‌‌کرد. او گرانی برنج خارجی را ناشی از رشد قیمت برنج در برخی مبادی واردات مانند هندوستان دانست و افزود: اخیرا علاوه بر افزایش 5هزار تومانی قیمت مصوب هر کیلوگرم برنج هندی و پاکستانی، زمزمه‌های تغییر مبنای محاسبه و دریافت هزینه گمرکی واردات برنج از ارز دولتی به ارز نیمایی به گوش می‌رسد. ضمن اینکه قبلا واردات کالاهای اساسی از دریافت مالیات ارزش افزوده معاف بود، اما از 13آذر ماه امسال این مالیات از واردات برنج دریافت می‌شود. او افزود: نوسان قیمت‌ها در بازار برنج موجب شده برخی فروشندگان هر کیلوگرم برنج لاشه ایرانی را به قیمت 70هزار تومان عرضه کنند که به گرانی برنج مرغوب و اعلا در بازار دامن می‌زند.

رشد 60درصدی هزینه تولید برنج 
مدیرکل بازرگانی داخلی کالاهای کشاورزی وزارت جهادکشاورزی هم در گفت‌وگو با همشهری با بیان اینکه در سال‌های عادی دو‌سوم نیاز بازار برنج از محل تولید داخل و یک‌سوم با واردات تامین می‌شود، گفت: امسال در زمینه واردات برنج نسبت به پارسال 37درصد رشد داشته‌ایم. البته افزایش قیمت برنج خارجی در مبادی وارداتی، مانند هند و پاکستان و تغییر ارز مبنای واردات برنج، از دولتی به نیمایی، موجب افزایش 30درصدی قیمت برنج وارداتی شده است. ابراهیم زارع‌ در مورد علت گرانی برنج ایرانی افزود: در سال زراعی محدود به مهر‌1399 تا مهر‌1400 خشکسالی بی‌سابقه‌ای را که در طول 60سال گذشته نظیر نداشته، شاهد بودیم. این امر موجب کاهش 20درصدی تولید برنج ایرانی شده است. از سوی دیگر، به‌دلیل افزایش هزینه‌های کارگری و نوسان نرخ ارز، هزینه تمام‌شده تولید برنج نسبت به پارسال 60درصد افزایش داشته، با این حساب قیمت معقول برنج مرغوب ایرانی حدود 45هزار تومان است.

مکث
رشد 37درصدی واردات برنج خارجی

مدیرکل بازرگانی داخلی وزارت جهادکشاورزی، گفت: وزارت جهادکشاورزی تنها می‌تواند در سمت عرضه برنج با رشد توزیع برنج خارجی، از محل ذخایر راهبردی‌ در بازار مداخله کند. او افزود: از ابتدای امسال 300هزار تن برنج خارجی با قیمت کمتر از هر کیلوگرم 20هزار تومان عرضه شده و 200هزار تن برنج وارداتی هندی، پاکستانی و تایلندی نیز تا پایان امسال توزیع می‌شود. این میزان معادل یک‌ششم نیاز بازار برنج است. زارع گفت: قیمت برنج مرغوب ایرانی نسبت به پارسال تا 90درصد افزایش داشته است. او با بیان اینکه دولت سعی دارد با کاهش هزینه‌های بازاررسانی از طریق توزیع استارت‌آپی، قیمت خرده‌فروشی برنج را کاهش دهد، گفت: برنج دست ‌شالی‌کار نیست بلکه عمدتا در مراکز بنکداری و شالیکوبی‌ها و انبارها نگهداری می‌شود.