خسرو دهقان - منتقد
نقد فیلم از نظر نوشتاری شخصیت مستقلی دارد و مانند گونههای دیگری از نوشته، شعر، قصه، روایت، داستان بلند و مقاله نیست. نوشتهای است کاملا مستقل، و شبیه هیچ نوشته دیگری نیست. نقد فیلم میتواند صاحب نام و شخصیت شود و خود را با نام نقد فیلم مشخص کند. نقد فیلم خلاق است، میآفریند، زایش میکند، بهوجود میآورد، راه میبرد، از هسته مرکزی خودش رشد میکند و به رشد سایر منتقدان و سینما کمک میکند. میتراود و ایستا و مرده نیست و امروزش با دیروزش متفاوت است. ذائقه میسازد، فضا بهوجود میآورد و تأثیرگذار است. آینده را رقم میزند و پیشنهاد میکند جهان آینده سینما چگونه باشد. به باروری آینده سینما و فرد فعال در عرصه سینما کمک میکند، کاری میکند افراد به سمت سینما گرایش پیدا و رشد و ترقی کنند. نقد میآموزد و راهبری میکند و به نوعی بزرگی و پیشقراولی میکند.
نقد فیلم اساسا خود یک مدیوم هنری است؛ بنابراین هر نقد فیلمی میتواند به اثر هنری مورد نقدش پهلو بزند. منتقد را میتوان بهعنوان یک هنرمند شناخت. نقد میتواند در مسیری جدا از اثر هنری گام بردارد، نقد لزوما در جاده و مسیر فیلمها و سایر آثار هنری حرکت نمیکند. سینما را هنر هفتم میشناسند و نقد فیلم نیز پرچمدار، پیشتاز و پیشقراول هنر هفتم است؛ بنابراین خود میتواند یک راه را پیشنهاد کند. نگاه برخی از منتقدان به فیلمها از نظر موضوعی دارای بار مفهومی، سیاسی و ارزشی و اجتماعی است، اما منتقدانی نیز هستند که اصلا وارد این حیطهها نمیشوند و فیلمها را از زاویه آچار به دستی و از نظر فنی و بهعنوان مثال از نظر وضعیت صدا، دوربین، تصویر، تدوین و میزانسن و شیوه بازی بازیگران مورد ارزیابی قرار میدهند. نگاه این دست از منتقدان صددرصد فنی است.
اظهارنظر منتقد باید روشن و شفاف باشد. منتقد باید صریح، روشن و شفاف حرف خود را بزند و در لفافه و همراه با پیچیدگی حرف نزند. ما بهعنوان مخاطب در جستوجوی نظری درباره اثر هنری هستیم، بهدنبال نظر منتقد درباره فیلم هستیم. ما بهدنبال تولد یک اثر هنری مجاور اثر هنری اصلی هستیم. درحالیکه فیلم ساخته شده و در حال نمایش دادن هست و راه خود را میرود، نقد فیلم هم زایش پیدا میکند. در کنار فیلم حرکت کرده و اثربخشی میکند. ما بهدنبال شخصیت، سایه و المثنی دیگر پشت فیلم هستیم، نقد فیلم را میتوان جدا از خود فیلم، سایه، شبح، دنباله و ادامهدهنده فیلم دانست.
نقد هنر است
در همینه زمینه :