لزوم انتقال رویدادهای رسمی و جهانی به محوطه‌های تاریخی

محمدباریکانی- دبیر گروه زیست‌بوم

رویه غلط برپایی جشن‌های ملی و مذهبی ایرانی‌ها در مراکز غیرمرتبط با رویدادهای برپا شده نیازمند یک دگرگونی جدی است. وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین وزارتخانه‌های کشور در معرفی و حفاظت از داشته‌های فرهنگی و تاریخی ایرانی‌ها حالا بهتر است رویه غلط برپایی رویدادهای ملی، مذهبی و تاریخی کشور را تغییر دهد و با ایجاد نگرش جدید در روند برپایی رویدادهای مردمی ایران، محوطه‌های تاریخی مرتبط با این رویدادها را البته با رعایت موازین و ضوابط حفاظت و نگهداری از آثار تاریخی به روی مردم بگشاید.
سال‌هاست که جشن ملی نوروز در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی و با حضور نمایندگان کشورهای عضو پرونده ثبت جهانی نوروز برگزار می‌شود. سال‌هاست که بزرگداشت روزهای جهانی همچون روز جهانی گردشگری یا روز جهانی صنایع‌دستی و روز جهانی موزه‌ها در سالن‌های کنفرانس با حضور کارکنان، کارشناسان، باستان‌شناس‌ها و... به‌صورت تخصصی برگزار می‌شود. اما شکستن این رویه غلط چگونه ممکن است؟ آیا برپایی جشن‌های جهانی و ملی برای سال‌های متمادی در سالن‌ها و فضاهای بسته با آن هزینه‌های گزاف توانسته کمکی به احیا و معرفی محوطه‌های باستانی و تاریخی مرتبط با رویدادهای ملی و مذهبی ایرانی‌ها کند؟ کدام نقطه از کشور شایسته میزبانی رسمی تخت‌جمشید برای برپایی رویداد رسمی جشن جهانی نوروز، آن هم با حضور نمایندگان کشورهای مختلف در ایران و جمع کثیر ایرانیان در فضای باز این محوطه باستانی و جهانی ایران ‌است؟ کدام سالن کنفرانس مدرن و وسیع کشور شایسته برپایی رویدادهای رسمی روز جهانی و هفته ملی گردشگری در حد و اندازه میدان نقش جهان اصفهان، بافت تاریخی یزد و کاشان، محوطه باستانی شوش، مجموعه گردشگری گنج‌نامه همدان و کاروانسراهای صفوی و... است؟ کدام سالن سرپوشیده ‌به اندازه کارگاه‌های تولید صنایع‌دستی در روستاهای ملی و جهانی صنایع‌دستی ایران نظیر روستای کلپورگان جهانی شده  که هنوز سفال را به روش باستانی آن تولید می‌کند یا لالجین با آن کارگاه‌های متعدد سفالگری در همدان، مستحق میزبانی از رویدادهای ملی و جهانی است؟ اما تأثیر برپایی رویدادهای ملی و مذهبی در فضاهای تاریخی و گردشگری مرتبط با این رویدادها بر حفاظت از داشته‌های تاریخی و فرهنگی و معرفی مناسب آنها و ایجاد گردش مالی ناشی از این رویدادها در بستر اجتماع چیست؟
نخست؛ سالن‌های وسیع و مدرن در سراسر کشور بابت اجاره سالن‌های کنفرانس برای برپایی رویدادهای رسمی صدها میلیون تومان و گاه تا چند میلیارد تومان دریافت می‌کنند. فکر کنید اگر این مبلغ به محوطه‌های تاریخی و باستانی کشور تزریق شود، چه اتفاقی می‌افتد؟ می‌توان با پرداخت اجاره‌بهای استفاده از اماکن تاریخی مرتبط با برپایی رویدادهای رسمی و جهانی، بخشی از هزینه کاوش‌های شهر سوخته، مرمت کاروانسراهای صفوی، تامین تجهیزات موردنیاز برای حفاظت از سایت‌های تاریخی و... را جبران کرد.
دوم؛ برپایی رویدادهای رسمی و جهانی در فضاهای تاریخی مرتبط با حضور عموم مردم می‌تواند گردش مالی خوبی در بخش بازدید از اماکن تاریخی یا خرید سوغات و صنایع‌دستی ایجاد کند. حتی می‌تواند به توزیع سفر در مقاصد گردشگری نزدیک به برپایی رویدادهای محیطی و میدانی منجر شود که جوامع محلی در روستاها و شهرهای همسایه محوطه‌های تاریخی را از گردش مالی ناشی از رویدادها  برخوردار کند.‌
سوم؛ وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در چند دهه گذشته از نبود بودجه و اعتبار کافی در معرفی جاذبه‌های تاریخی و گردشگری کشور گلایه داشت که حالا می‌توان با برپایی رویدادهای رسمی ملی و جهانی با حضور مردمی در فضاهای مرتبط با این رویدادها، ‌گامی جدید در معرفی جاذبه‌های تاریخی و گردشگری کشور البته با ایجاد گردش مستقیم مالی ناشی از رویدادها به نفع حفظ و احیای آثار تاریخی و جوامع محلی برداشت.