تزریق آرامش به بازارکالاهای اساسی

 علی ابراهیمی- خبرنگار

 با تخصیص ارز ترجیحی دی‌ماه، به واردات نهاده‌های دامی و روغن خام، انتظارات تورمی برای افزایش قیمت برخی کالاهای اساسی فروکش کرد.
به گزارش همشهری، مطرح شدن حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی و برخی اظهارنظرها در مورد تأثیر اجرای این طرح بر افزایش قیمت کالاها، موجب شکل‌گیری انتظارات تورمی و افزایش قیمت برخی اقلام کالایی مانند تخم‌مرغ شد، اما دیروز، دوشنبه، مسئولان وزارت جهاد کشاورزی و تشکل‌های صنفی از تخصیص ارز ترجیحی دی‌ماه به نهاده‌های دامی و روغن، در سامانه بازارگاه، از بیستم‌ماه جاری خبر دادند.

بارگذاری ارز ترجیحی در سامانه بازارگاه
حسین دماوندی‌نژاد، معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی، با اشاره به اینکه ارز ترجیحی نهاده‌های دامی، با قیمت‌های قبلی، از بیستم دی‌ماه در سامانه بازارگاه بارگذاری می‌شود و پرورش‌دهندگان دام و طیور می‌توانند به تناسب، خرید خود را انجام دهند، گفت: شائبه‌هایی که در مورد حذف ارز ترجیحی نهاده‌های دامی، از ابتدای ‌ماه جاری مطرح شده بود، صحت ندارد؛ بنابراین تولیدکنندگان می‌توانند با آرامش خاطر نهاده خود را تامین کنند و به تولید ادامه دهند. او افزود: ذخیره انبارهای پشتیبانی امور دام درخصوص نهاده‌های دامی از میزان مورد نیاز فراتر است. به ‌گفته او، بخش خصوصی، میزان قابل توجهی از نهاده‌های دامی را به گمرک رسانده که مراحل اداری ترخیص آنها نیز در حال انجام است. دماوندی‌نژاد، افزود: در بخش نهاده‌های دامی هیچ مشکلی نداریم با قطعیت می‌گوییم که در هیچ مقطعی با این میزان انباشت نهاده مواجه نبوده‌ایم.

تخصیص ارز ترجیحی روغن خام
معاون بازرگانی وزیر جهاد کشاورزی نیز تأکید کرد: برخلاف شایعاتی که این روز‌ها در برخی محافل مطرح می‌شود، ارز ترجیحی تامین گندم، دانه‌های روغنی و نهاده‌های دامی برای دی‌ماه تخصیص یافت. عباس عسکرزاده افزود: با توجه به اینکه در 6‌ماه دوم سال بر اساس قانون ارز ترجیحی کالا‌های اساسی به ‌صورت‌ ماه به ‌ماه تخصیص می‌یابد، ارز ترجیحی 3قلم ذکر شده مانند سابق برای دی‌ماه تامین شده است و هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد. او گفت: به‌طور کلی درخصوص کالا‌های اساسی هیچ نقصان و کمبودی نیست و همه محصولات و کالا‌های اساسی به میزان بیش از نیاز تامین شده است.

ذخایر مطلوب کالاهای اساسی
برخی مقامات وزارت جهاد کشاورزی که با همشهری گفت‌وگو کرده‌اند می‌گویند وضع ذخایر 5قلم کالای اساسی، شامل ذرت، کنجاله سویا، جو، دانه‌های روغنی و روغن خام مطلوب است. به‌گفته آنان، میزان توزیع نهاده‌های دامی مانند جو، کنجاله سویا و ذرت از ابتدای امسال نسبت به ‌مدت مشابه سال قبل 59.5درصد رشد داشته است. آمارهای وزارت جهاد کشاورزی نشان می‌دهد: از ابتدای امسال تا پایان آبان‌ماه، ١١ میلیون و ١۵٠ هزار تن نهاده دامی در کشور توزیع شده که ۶ میلیون تن آن ذرت و مابقی کنجاله سویا و جو بوده است.
مقام‌های مسئول وزارت جهاد کشاورزی در گفت‌وگو با همشهری اطمینان خاطر داده‌اند که هنوز واردات این نهاده‌ها با ارز ترجیحی 4200تومانی انجام می‌شود و مشکلی در این زمینه وجود ندارد. آنها با اشاره به اینکه آمارهای مربوط به میزان ذخایر کالاهای اساسی محرمانه است، تأکید دارند؛ شرایط کنونی نسبت به پارسال در همین موقع مطلوب‌تر است.
اطلاعات رسیده به همشهری نشان می‌دهد: در زمینه روغن خام نیز نیاز کارخانه‌ها تامین و مازاد آن نیز به گمرک و بندرها رسیده و کار اجرایی ترخیص آن در حال انجام است. اگرچه ظاهرا گفته تولید‌کنندگان روغن نباتی، در مورد دپوی روغن خام در گمرک نیز صحت دارد، اما از آنجا که حجم ذخایر روغن خام مطلوب است، این نهاده تولید به اندازه نیاز کشور موجود است و مقداری که در گمرک دپو شده، ذخایر مازاد بر نیاز کنونی این صنایع است؛ به همین دلیل تامین و تخصیص ارز دولتی مورد نیاز ترخیص این نهاده تولید زمان‌بر شده است. تولید‌کنندگان روغن نباتی می‌گویند: 5‌ماه است که بخشی از روغن خام وارداتی در بنادر دپو شده و بانک مرکزی ارز مورد نیاز برای ترخیص این کالا را تخصیص نداده است.

عرضه کالاها با نرخ مصوب قبلی
یک مقام مسئول در وزارت جهاد کشاورزی به همشهری توضیح داد: هر کالایی که برای تولید یا تامین با ارز دولتی وارد کشور شده، حتما با قیمت مصرف‌کننده قبلی به بازار عرضه خواهد شد.
او در عین حال تأکید کرد: بدیهی است، کالاهایی که با تغییر احتمالی نرخ ارز مرجع، مواد اولیه و نهاده‌های آن، با نرخ ارز نیمایی یا آزاد وارد شود، نرخ جدید مصرف‌کننده آن نیز در بازار، متفاوت خواهد بود، اما فعلا اتفاقی برای تغییر نرخ ارز واردات کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی نیفتاده و وضعیت به همان شکلی است که قبلا بوده است.
 او با بیان اینکه جلسات کارشناسی برای بررسی تغییر ارز مرجع کالاهای اساسی از 4‌ماه پیش با استقرار دولت جدید در حال برگزاری است، گفت: اینکه چه زمانی مبنای ارز تامین و واردات این نهاده‌ها تغییر کند، به قانع شدن رئیس‌جمهوری در مورد فراهم شدن بسترهای لازم برای اجرای این طرح بستگی دارد، اما اکنون ارز ترجیحی به 5قلم کالای اساسی به اضافه گندم و دارو تخصیص می‌یابد و برای تغییر احتمالی نرخ ارز بقیه اقلام کالاهای اساسی و نهاده‌های تولید نیز تا‌کنون موضوعی به ما ابلاغ نشده است. او با رد برخی گمانه‌زنی‌ها در مورد حذف ارز ترجیحی کالاهای اساسی از ابتدای دی‌ماه جاری گفت: اگر چنین ادعایی صحت داشت اکنون با گذشت چند روز از دی ماه، باید ارز ترجیحی واردات این نهاده‌ها حذف و یارانه معیشتی به خانوارها پرداخت می‌شد که هنوز چنین اتفاقی نیفتاده است. او افزود: هنوز مشخص نیست تغییر نرخ ارز تامین نهاده‌های کالاهای اساسی چه تأثیری بر تولید‌کنندگان مثلا بخش دام و طیور یا روغن نباتی و قیمت مصرف‌کننده کالاهای نهایی داشته و این مابه‌التفاوت به چه میزان و با چه مکانیسمی جبران خواهد شد.

تأثیر تغییر ارز مرجع بر قیمت مصرف‌کننده
این مقام مسئول در مورد قیمت مصرف‌کننده کالاهای اساسی با تغییر احتمالی نرخ ارز مرجع واردات نهاده‌ها افزود: اکنون قیمت مصرف‌کننده مرغ کیلویی 28تا 30هزار تومان است که تغییر مرجع تامین ارز ترجیحی این نهاده‌ها به نیمایی، قیمت هر کیلوگرم مرغ به60 تا 80هزار تومان، یا نرخ روغن مایع یک لیتری که سال گذشته 7هزار تومان و امسال 14تا 15هزار تومان است، به 50تا 58هزار تومان و تخم‌مرغ به 60تا 65هزار و نه 110هزار تومان افزایش می‌یابد. اما به‌تدریج روند تولید و قیمت خرده فروشی این محصولات در بازار جا خواهد افتاد.
او افزود: همین اتفاق در سال گذشته در مورد برخی کالاهای اساسی مانند شکر افتاد و ارز ترجیحی واردات این کالای اساسی از 4هزارو200تومان به نیمایی تغییر کرد، اما قیمت خرده فروشی شکر یکباره در بازار افزایش نیافت و نرخ هر کیلوگرم از این کالا به‌تدریج از 5به7و9هزار تومان رسید و اکنون به 14تا 15هزار تومان افزایش یافته است. او افزود: همانطور که قیمت هر کیلوگرم برنج هندی در بازار حدود 26تا 27هزار تومان است، اما شرکت بازرگانی دولتی ایران این برنج را به نرخ هر کیلوگرم 18هزار تومان عرضه می‌کند که علت آن تداوم عرضه برنج وارداتی با نرخ ارز 4هزار و 200تومانی است. با وجود این میزان وابستگی قیمت مصرف‌کننده از نرخ ارز تامین نهاده‌ها در کالایی مانند روغن نباتی به‌دلیل وابستگی زیاد به واردات روغن خام و دانه‌های روغنی بیشتر اما در گوشت قرمز و شیر و لبنیات کمتر و در مرغ و تخم‌مرغ 40تا50درصد خواهد بود.