ردکردن نخ از سوزن کور!

فریدون صدیقی- روزنامه‌نگار

باور نمی‌کنم آنان که جان جانان هستند چون در کارهای خرد و بزرگ، لیاقت و شایستگی دارند پس سزاوار مسئولیت‌های نفس‌گیر و طاقت‌سوزند! نه باور نمی‌کنم چون آنان مظهر زایش و پرورش و توانا به ردکردن نخ در سوزن کور تا پابرهنه دویدن برسنگلاخ روزگار تلخ و عبوس هستند، پس بایسته رنج بی‌دریغند! نه، باور نمی‌کنم سرپرستی 5‌/ 3میلیون خانوار توسط بانوان محترم‌تر از 4فصل، تنها به خاطر لیاقت و دردمندی ازلی و ابدی آنان باشد! آن هم در ایامی که به‌علت بیکاری و گرانی، بسیاری از مردان در سرپرستی حداقلی خانواده هستند!
سؤال ساده؛ آیا همه این 5/ 3 ‌میلیون زنان سرپرست خانوار داوطلبانه پذیرای این مسئولیت خطیر شده‌اند یا به آنان تحمیل شده است؟
پاسخ حداقلی؛ نمی‌دانم چون پاسخ دقیق، تحقیقی و آماری در دسترس نیست اما آنچه هست وجود پای مردان است. مثلا خدای‌ناکرده مرد خانواده به جهان باقی شتافته است یا حوصله سرپرستی نداشته و جدایی انتخاب کرده است تا برود بی‌دغدغه یا کم‌دغدغه گل بچیند! و البته برخی به جرمی پشت میله‌ها در گپ‌وگفت با همراهان دمپایی‌پوش، شب و روز را دوره می‌کنند به امید رهایی که شاید دوباره سرپرست خانوار شوند!
راست این است برخی از مردان گاهی نامردی می‌کنند و سرپرستی از نوع زن و بچه را رها می‌کنند یا عرصه را بر بانوان چنان تنگ می‌کنند که بگویند مهرم حلال، جانم آزاد و همینجاست زنان عزتمند خواسته و ناخواسته اما مردانه پای در بریده راه خودسرپرستی می‌گذارند.
غم‌افزا آنکه حدود نیمی از  5/ 3 میلیون زن سرپرست خانوار یعنی 45درصد از قشر عمیقا فرودست جامعه‌اند. به‌عبارت دیگر جزو دهک اول هستند که فقیرترین مردمان رنجورند. 22درصد در دهک دوم، 16درصد در دهک سوم و... تنها 8درصد از آنان در دهک دهم و یعنی مرفه هستند!
اعتراف نرم؛ در بین بستگان سببی و نسبی و آشنایان زن سرپرست خانوار من، تنها یک تن مرفه، یکی کم‌وبیش در حوالی فقیر و 11تن مایل به زیر متوسط و نه فقیر قرار دارند مثلا دهک پنجم.
با این اعتراف می‌خواهم توضیح دهم که من درون ماجرا ایستاده‌ام نه بیرون از آن، پس می‌گویم البته که زنانی نیز در جفای به خانوار شریک هستند با این همه باید باور کرد دردهای زندگی انسان‌های صبور و عاشق مفهوم‌ دیگری دارد؛ مثل رنج بردن برای رسیدن به سرمستی زندگی که مادران تمثال بی‌مثال آن هستند!
نمونه؛ این بانوی محترم - دال، واو- تحصیل‌کرده دانشگاه است، اما وقتی با یک فرزند دختر 3 ‌ساله مجبوربه جدایی شد با همتی والا سرپرستی خانواده را بر‌عهده گرفت و اکنون در این خانه و آن خانه گرد و غبار از سر و روی در و دیوار می‌گیرد تا پولکی برای هزینه زندگی‌اش شود. او دخترش را به دوش می‌کشد، چون می‌داند زندگی راه‌رفتن نیست، دویدن برای رسیدن است.
بانوانی چون - دال، واو -تعداد‌شان نه اکنون که در گذشته هم بسیار بوده و هست. آن دوره‌های دور اغلب خدمتکاران سرپرست خانوار، بی‌سواد بودند و اکنون درس‌خوانده و آگاه به حق و حقوق خانوادگی و اجتماعی هستند.
توصیه نرم؛ اگر اهل فیلم و سینما و سریال هستید، دیدن مینی‌سریال جدید ـmaidـ خدمتکار با بازی درخشان (مارگارت کوالی) و مادرش (اندی مک دوال) را از دست ندهید، نمونه‌ای از تکاپوی بی‌وقفه مادر بسیار جوانی است که سرپرست خانواده خود و فرزند خردسالش است.
سلام و احترام بسیار به همه مادران سرپرست خانوار سزاست.