نبض بحران

بلاروس 
بحران در مرز بلاروس و لهستان

تنش در مرزهای بلاروس و لهستان به سرعت رو به افزایش است. مقام‌های اتحادیه اروپا، الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهور بلاروس را متهم می‌کنند که با ایجاد یک مسیر مصنوعی حرکت پناهجویان به سمت مرزهای اتحادیه اروپا، به‌دنبال ایجاد بحران در منطقه است. ابزار آنها برای مقابله با بلاروس، تحریم‌ علیه این کشور و مقام‌های آن است. البته تحریم‌های اتحادیه اروپا قبل از این هم نصیب بلاروس شده است. تصمیم به تحریم بلاروس از سوی اتحادیه اروپا، زمان انتخابات جنجالی ریاست‌جمهوری بلاروس و پس از آن سرکوب شدید مخالفان سیاسی و معترضان در این کشور اتخاذ شد. اساسا همین تحریم‌ها و فشارهای اروپایی‌ها علیه دولت لوکاشنکو بود که باعث شد بلاروس راه را برای عبور پناهجویان به سمت مرزهای لهستان، که نخستین مرز اتحادیه اروپا در شرق این قاره به‌حساب می‌آید، باز کند. در سمت دیگر، لوکاشنکو تهدید کرده که درصورت تشدید تحریم‌ها، شیر لوله‌های انتقال گاز روسیه به اروپای غربی را می‌بندد؛ تهدیدی که درصورت عملی شدن در آستانه زمستان، بحرانی بی‌سابقه در اروپا ایجاد خواهد کرد. با این حال، روسیه با این تهدید همراهی نکرده است. تجمع هزاران نفر از پناهجویان در مرز با لهستان، به درگیری میان آنها و نیروهای امنیتی لهستان منجر شده است.


سوریه
عزیمت به سمت پایان جنگ

سفر وزیر خارجه امارات به دمشق را می‌توان نقطه آغازی برای پایان بحران جنگ داخلی در سوریه دانست؛ چرا که اماراتی‌ها بودند که از ابتدا در کنار سعودی‌ها و قطری‌ها کمر به ساقط‌کردن دولت بشار اسد بستند. به گزارش خبرگزاری دولتی سوریه، عبدالله بن زاید طی سفر چند‌ساعته به دمشق در دیدار با اسد درباره روابط دوجانبه، چشم‌انداز پیش‌روی همکاری‌های مشترک و همچنین بررسی سرمایه‌گذاری‌های خارجی در سوریه گفت‌وگو داشته است. نخستین نتیجه عملیاتی این سفر، امضای قرارداد میان دولت سوریه و یک شرکت اماراتی برای ساخت نیروگاه خورشیدی در نزدیکی دمشق بوده است. تحرکات برخی کشورهای عربی از جمله امارات، اردن و حتی عربستان‌سعودی برای از سرگیری روابط با دولت سوریه از مدت‌ها قبل آغاز شده اما اکنون سرعت گرفته است. کشورهایی نظیر امارات و اردن به‌دنبال استفاده از نفوذ خود در واشنگتن برای لغو تحریم‌های آمریکا علیه سوریه یا کاهش دامنه اعمال آن هستند. موافقت دولت بایدن با عبور خط لوله گاز مصر از سوریه به لبنان، ازجمله نشانه‌های موفقیت این سیاست به شمار می‌آید. مهم‌ترین علت چرخش کشورهای عربی در قبال بحران سوریه و تلاش برای ترمیم روابط با دمشق، نگرانی از توسعه موج تروریسم و بحران در سطح منطقه و جهان عرب عنوان می‌شود.


سودان
مردم؛ رو‌در‌روی کودتا

رویارویی معترضان با کودتاچیان در سودان بالاخره به درگیری خیابانی کشیده شد. دست‌کم 17نفر در درگیری‌ها کشته شده‌اند. هفته‌ها تنش میان نظامیان و سیاسیون در سودان، روز 25اکتبر (3آبان) به کودتای ارتش و انحلال دولت انتقالی این کشور منجر شد. نیروهای ارتش به فرماندهی ژنرال عبدالفتاح برهان کودتا کرده‌اند؛ فردی که اکنون خود در راس شورای حاکمیتی قرار گرفته است. برهان گفته که نیروهای مسلح سودان به تحول دمکراتیک و صیانت از دستاوردهای انقلاب سودان و تحقق امیدهای ملت کاملا متعهد هستند و قصد ندارند در قدرت بمانند. مردم اما خواستار کناره‌گیری ارتش از قدرت و بازگشت دولت غیرنظامی بر سر کار هستند. مردم به نافرمانی مدنی و تعطیلی کسب‌وکارها و همچنین تظاهرات خیابانی روی آورده‌اند و احتمالا طی هفته‌های آینده وضعیت در پایتخت و شهرهای بزرگ رو به وخامت خواهد گذاشت. همزمان، اتحادیه عرب نیز با میانجیگری برای پایان دادن به بحران در سودان مخالفت کرده و گفته که چنین درخواستی از سوی سودان مطرح نشده است. در کودتای سودان رد پای اسرائیل و سرویس‌های اطلاعاتی این رژیم دیده می‌شود. روزنامه اسرائیل الیوم، نزدیک به احزاب راست افراطی در اسرائیل، به نقل از یک مقام ارشد در دولت نفتالی بنت این دخالت را تأیید کرده است.


عراق
بحران روی موج انتخابات

فضای متشنج سیاسی در عراق، پس از هدف قرار گرفتن سکونت‌گاه مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر این کشور، اندکی آرام‌تر شده است. هیأت نمایندگان گروه‌های شیعه معترض به نتیجه انتخابات عراق با رئیس‌جمهور، نخست‌وزیر و رئیس شورای‌عالی قضایی این کشور دیدار کرده و گفته می‌شود در این جلسه توافقنامه‌ای برای کاهش تنش‌ها نیز به امضای طرفین رسیده است. نخست‌وزیر عراق هفته گذشته از حمله یک پهپاد پر از مواد منفجره به سکونتگاهش در بغداد جان سالم به در برد. هیچ فرد یا گروهی مسئولیت این حمله را به‌عهده نگرفته است. در خیابان‌های عراق اما معترضان به نتیجه انتخابات همچنان تحصن کرده‌اند. بیشتر این افراد از اعضا و هواداران ائتلاف فتح هستند. آنها می‌گویند که نتیجه انتخابات را نمی‌پذیرند و معتقدند که در انتخابات تقلب شده است. آنها همچنین خواستار رسیدگی به پرونده کشته و زخمی شدن شماری از معترضان به انتخابات هستند. در انتخابات سراسری عراق که ‌ماه گذشته برگزار شد، جریان وابسته به مقتدی صدر بیشترین آرا را به دست آورد و ائتلاف فتح تقریبا دو‌سوم کرسی‌های خود را از دست داد. توافق گروه‌های شیعه با مقام‌های دولتی احتمالا طی روزهای آینده به آرام‌شدن خیابان‌ها هم منجر خواهد شد. انتخابات اخیر عراق با مشارکت ۴۳درصدی، کمترین میزان مشارکت در تاریخ انتخابات عراق را به ثبت رسانده است.