21 ماه نبرد با کرونا

 یکتا فراهانی - خبرنگار

زندگی برای بیماران مبتلا به کرونا، از 21‌ماه گذشته با چالش بزرگی همراه بوده است. شیوع ویروس کرونا، برای بیش از 8میلیون مبتلا به دیابت که حدود 800هزار نفرشان درگیر نوع یک این بیماری و مابقی گرفتار نوع دوم آن هستند، با مشقت‌های فراوانی همراه بوده است.در روز جهانی دیابت،  با اینکه آمار دقیقی از ابتلای این افراد به کرونا در دست نیست، اما به استناد بررسی‌های انجام‌شده، مرگ این بیماران بر اثر کرونا، دو‌برابر افراد عادی گزارش شده است.
همه اینها در شرایطی است که به‌گفته رئیس پژوهشگاه غدد و متابولیسم، شیوع دیابت در کشور هم دو‌برابر شده است. نکته دیگر، درگیری این بیماران با اختلالات کلیوی است، به‌طوری‌که به استناد آمارها، 40درصد دیابتی‌ها، درگیری‌های کلیوی دارند که درگیری 7درصد از آنها شدید است؛ افرادی که در پاندمی کرونا، بیش از دیگران آسیب دیدند.  پیش‌بینی می‌شود که در 25سال آینده، شمار مبتلایان به دیابت، به 700میلیون نفر برسد، درحالی‌که اکنون این تعداد، 537  میلیون نفر از جمعیت بزرگسال  جهان است. بررسی‌ها نشان می‌دهد نیمی از مبتلایان به دیابت، از بیماری خود بی‌خبرند، دوسوم آنها در شهرها زندگی می‌کنند و سه‌چهارم آنها در سنین فعالیت و کار قرار دارند. علیرضا استقامتی، رئیس هیأت مدیره انجمن دیابت گابریک ایران و رئیس بخش غدد و متابولیسم بیمارستان امام خمینی‌(ره) است و در روز جهانی دیابت با شعار «دسترسی به مراقبت‌های دیابت»، (23آبان - 12نوامبر) به ماجرای ارتباط کرونا و دیابت می‌پردازد. او به همشهری می‌گوید: «‌بررسی‌ها نشان می‌دهد ویروس کرونا می‌‌تواند سلول‌های بتای لوزالمعده را تخریب کند، یکی از عوامل مهم در زمینه بیماری‌های خود‌ایمنی، ابتلا به عفونت‌های ویروسی مانند عفونت سرخجه است که ویروس کرونا می‌تواند باعث تخریب سلول‌های لوزالمعده شود. دیابت گاهی حتی می‌تواند باعث تبدیل سلول‌های بتای لوزالمعده به آلفا شود، بنابراین می‌توان گفت که کرونا، توانایی ابتلای فرد به دیابت نوع یک و دو را دارد.»
 با اینکه گفته می‌شود مبتلایان به دیابت، بیشتر در معرض خطر ابتلا به کرونا قرار دارند، اما این متخصص تأکید می‌کند که شیوع کرونا در افراد مبتلا به دیابت بالا نیست، اما اگر فرد دیابتی، کرونا بگیرد، بیماری در او شدیدتر می‌شود: «گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد، ویروس کرونا می‌تواند فرد را برای ابتلا به دیابت نوع یک و دو مستعد کند. البته داروهایی که معمولا برای درمان کرونا استفاده می‌شود، داروهای ضدالتهاب یعنی کورتون هستند که دوز بالای آن، قند خون را بالا می‌برد و با توجه به اینکه در موارد شدید ابتلا به کرونا، داروهای حاوی کورتون مثل دگزامتازون با پالس بالا تزریق می‌شود، قند خون افراد بالا می‌رود، البته اینها موقتی است؛ چرا‌که با پایین‌رفتن دوز کورتون، بیمار دوباره به وضعیت قبلی بازمی‌گردد.»  او تأکید می‌کند که فعلا نمی‌توان به‌طور قطع درباره ارتباط کرونا و دیابت نظر داد، برای نتیجه‌گیری باید زمان بیشتری بگذرد. با این حال، او تأکید می‌کند که میزان مرگ بر اثر کرونا در بیماران مبتلا به دیابت، 30درصد بیشتر از افرادی است که دیابت ندارند. به‌گفته استقامتی، 3‌عامل «چاقی، فشار خون و دیابت» میزان مر‌گ‌ این افراد بر اثر کرونا را افزایش می‌دهد.
گفته می‌شود 65درصد جمعیت کشور، جزو گروه چاق یا وزن بالا هستند و میزان شیوع فشار خون به 30درصد رسیده است. همچنین بررسی‌ها نشان داده که ۱۲درصد بیماران مبتلا به کرونا که بستری شدند، دیابت داشتند، همچنین مرگ دیابتی‌ها بر اثر کرونا، 14درصد اعلام شده  است. براساس اعلام استقامتی، ابتلا به دیابت در تمام کشورها در حال افزایش است، مثلا در کشورهای ثروتمند حاشیه خلیج‌فارس مثل قطر، امارات و عربستان که جزو کشورهای ثروتمند به شمار می‌روند، آمار ابتلا به دیابت بالاست: «شیوه اشتباه زندگی در همه‌جای دنیا باعث افزایش این بیماری شده است، اما پیشروی این بیماری در بعضی مناطق بیشتر شده، منطقه ما یعنی خاورمیانه و شمال آفریقا، به‌دلیل شیوه زندگی نادرست، پرخوری و استفاده از غذاهای پرکالری و همچنین افزایش روند رو به رشد چاقی، بالاترین میزان شیوع دیابت را دارند.»  به‌گفته او، ایران یکی از کشورهایی است که بالاترین میزان بروز دیابت را دارد، شیوع بالای دیابت هم مربوط به کشورهایی مانند چین و هند می‌شود؛ آن‌هم به‌دلیل جمعیت بالا. به اعتقاد استقامتی، در روز جهانی دیابت، نظر سیاستگذاران باید بیشتر به نیازهای بیماران مبتلا به دیابت جلب شود، باید تلاش مضاعفی برای مراقبت از این بیماران شود: «تزریق انسولین در منزل، پوشش بیمه‌‌ای ندارد، این موضوع بسیار مهمی است. کودکان، نوجوانان و جوانان مبتلا به قند خون چندین بار باید در طول روز قند خون‌شان را کنترل کنند، درحالی‌که نوارهای کنترل قند خون گران است و بیمه هم چنین هزینه‌هایی را تقبل نمی‌کند. گاهی دسترسی به این وسایل برای خانواده‌ها امکان‌پذیر نیست.» براساس اعلام این متخصص، گفته می‌شود ارز دولتی (4200تومان) برای تهیه نوار کنترل قند خون و انسولین قرار است حذف شود. با حذف ارز دولتی، ممکن است قیمت‌ها 4تا 5برابر بیشتر شود، باید برای بیماران فکری شود. حالا او توصیه می‌کند که افراد بالای 45سال حتما آزمایش قند خون بگیرند و درصورت نداشتن مشکل، هر 3سال یک‌بار، آن را تکرار کنند. با این حال افراد زیر 45سال درصورتی‌که سابقه خانوادگی دارند، زندگی‌شان بی‌تحرک است، چربی خون بالایی دارند، فشار خونشان بالاست و... باید هر سال برای گرفتن قند خون اقدام کنند. به‌گفته استقامتی، ممکن است نخستین علائم ابتلا به دیابت، مشکلات بینایی و تاری دید یا ایجاد مشکل در سیستم عصبی مانند احساس گزگز پاها و کرختی و سستی در بدن‌ باشد. بنابراین افراد نباید منتظر مشاهده علائمی مانند پرخوری و پر‌نوشی باشند.