جنگ انتخاباتی پنهان در لبنان

بحران‌های سیاسی و دوقطبی‌های شدید رسانه‌ای به پدیده‌ای روزمره در لبنان تبدیل شده است؛ کشوری که طی 3سال اخیر با پیامدهای فروپاشی تدریجی اقتصاد درگیر بوده و درصورت عدم‌اتخاذ تدابیر لازم، ممکن است در آینده‌ای نه چندان دور شاهد ورشکستگی کامل دولت و نظام بانکی خود باشد. در چنین شرایطی، فضای سیاسی لبنان به جای آنکه در مسیر آرام‌سازی‌ جامعه برای اجرای اصلاحات سخت اقتصادی حرکت کند، بیشتر به میدان جنگ‌های بی‌پایان رسانه‌ای میان احزاب و جریانات مختلف شباهت دارد. اما تازه‌ترین درگیری رسانه‌های لبنانی مربوط به سفر ورزشکاران ایرانی به بیروت و البته حواشی آن بود.
هفته گذشته تیم فوتبال ایران برای اجرای مسابقات آسیایی به لبنان سفر کرد. در این میان انتشار تصاویری از تعداد چمدان‌های همراه تیم ملی فوتبال ایران، برخی حواشی آمیخته به طنز را در شبکه‌های اجتماعی لبنان به همراه داشت. کاربران لبنانی که به گرمی از فوتبالیست‌های ایرانی استقبال کرده بودند، با اشاره به محدودیت زمانی این سفر، نگاهی طنزآمیز به چمدان‌های نسبتا بزرگ برخی بازیکنان ایرانی داشتند. البته شبکه الجدید، فردای انتشار این تصاویر با حضور در حاشیه تمرینات تیم ملی ایران نشان داد آن چمدان‌ها برای حمل برخی وسایل مرتبط با تمرین ملی‌پوشان ایرانی، ازجمله موانع چوبی بوده است. با این حال، رسانه‌های وابسته به محور مخالف ایران و حزب‌الله در لبنان که هم‌اکنون به حمایت‌های مالی بی‌سابقه‌ای از سوی برخی کشورهای عربی، مشخصا عربستان سعودی و امارات دست یافته‌اند، حتی از ورود به چنین ماجرای طنزآمیزی برای ایجاد یک بحران رسانه‌ای دریغ نکردند.
شبکه ام‌تی‌وی (از مهم‌ترین رسانه‌های مورد حمایت مالی ریاض) که پیش‌تر مدعی شده بود ایران عامل شیوع ویروس کرونا در منطقه خاورمیانه است، به فاصله کوتاهی پس از این حواشی در گزارشی به نقل از کارشناسان امنیتی ناشناس مدعی شد نشانه‌هایی مبنی بر حمل دلار و برخی تجهیزات نظامی کوچک توسط ورزشکاران ایران در چمدان‌ها‌یشان وجود دارد. در این گزارش آمده که ایران به‌دلیل افزایش فشارهای رژیم صهیونیستی در سوریه، ناچار است از راه‌های جدیدی برای ارسال حمایت‌های مالی و نظامی به حزب‌الله استفاده کند و ممکن است چمدان فوتبالیست‌های ایرانی، یکی از این گزینه‌های جدید باشد. اگرچه این موج رسانه‌ای حتی با پوشش شبکه‌های مهمی همچون ام‌تی‌وی، آنقدرها از سوی مخاطبان جدی انگاشته نشد، اما ورود وزیر کشور لبنان به پرونده، توجه افکار عمومی را به آن جلب کرد. بسام مولوی، وزیر کشور لبنان در واکنش به این حواشی با گذشت 3روز از ورود ورزشکاران ایرانی به بیروت در نامه‌ای به مدیریت حفاظت و امنیت فرودگاه رفیق حریری خواست موضوع را بررسی کرده و گزارشی دقیق از فرایند ورود هیأت ایرانی به فرودگاه تنظیم کنند.
 ورود تعجب‌آور بسام مولوی به این پرونده، برخلاف پیش‌بینی‌ رسانه‌های مخالف حزب‌الله، نه‌تنها موج جدی علیه ورزشکاران ایرانی ایجاد نکرد، بلکه باعث تمسخر وزیر کشور لبنان شد. این رویکرد تمسخرآمیز محدود به منتقدان وزیر نبوده و حتی بخشی از حامیان ائتلاف 14مارس (رقبای حزب‌الله) را هم دربر می‌گرفت؛ برای مثال مصطفی علوش، از سیاستمداران جریان مستقبل (به ریاست سعد حریری) در واکنش به این تحولات گفت: به آقای وزیر کشور پیشنهاد می‌دهم به جای پیگیری‌های کارآگاهی درباره چمدان چند فوتبالیست، نگاهی به سیطره حزب‌الله و متحدانش بر دولت و مجلس بیندازد.

شکست متحدان مسیحی حزب‌الله؛ رمز انتخابات سال آینده
اما فراتر از این تحولات گذرا، چرا شخصیتی نظیر وزیر کشور لبنان (حتی با وجود گرایش‌های سیاسی شناخته شده) حاضر می‌شود وارد چنین بازی رسانه‌ای شده و خود را در معرض نقد یا حتی تمسخر هزاران لبنانی قرار دهد؟ از سوی دیگر، چرا برخی رسانه‌های لبنانی از هر موضوعی برای ایجاد دوقطبی و نوعی بحران در جامعه این کشور استفاده می‌کنند؛ حتی اگر موضوعی تا این اندازه پیش پاافتاده و تمسخرآمیز باشد؟ پاسخ این سؤالات را باید در معادله انتخابات سال آینده لبنان یافت؛ انتخاباتی که می‌تواند برای تغییر موازنه قدرت در این کشور سرنوشت‌ساز باشد. روزنامه الاخبار در شهریور‌ماه سال‌جاری با انتشار گزارشی همراه با اسناد و نقل قول‌های معتبر از طرحی بزرگ برای پایان دادن به برتری سیاسی ائتلاف 8مارس (به رهبری حزب‌الله) خبر داد. براساس گزارش الاخبار، این طرح با حمایت آمریکا، عربستان سعودی و امارات برای تضعیف پایگاه اجتماعی متحدان حزب‌الله و سیطره بر کرسی‌های آنان در پارلمان تنظیم شده است. مهم‌ترین ابزار اجرای این طرح، جنگ رسانه‌ای مداوم با استفاده از صدها شبکه پرهزینه ماهواره‌ای، سایت خبری، روزنامه و رادیوست که باید به‌طور شبانه‌روزی، افکار عمومی (مخصوصا در بدنه مسیحیان لبنان) را هدف قرار داده و وجهه حزب‌الله را تخریب کند.
با توجه به اتحاد قدرتمند 2حزب شیعی لبنان (امل و حزب‌الله)، مخالفان مقاومت عملا هیچ راهی برای ایجاد تقابل و بحران در داخل بدنه شیعی این کشور ندارند. اما از سوی دیگر نباید فراموش کرد یکی از مهم‌ترین متحدان مقاومت که با تعداد بالای کرسی‌های خود، برتری سیاسی ویژه‌ای را در اختیار حزب‌الله قرار داده، حزب مسیحی «جریان آزاد ملی» است. رقیب این جریان، حزب «قوات» به رهبری سمیر جعجع است که یکی از خطرناک‌ترین شبه‌نظامیان لبنانی به شمار رفته و سابقه‌ای خونین در جریان جنگ داخلی این کشور دارد. جریان آزاد ملی در آخرین انتخابات پارلمانی لبنان موفق شده با دستیابی به 29کرسی، شکست سنگینی را بر حزب قوات (صاحب 15کرسی) تحمیل کند. اگر رسانه‌های لبنانی با جنگ رسانه‌ای بی‌وقفه خود موفق شوند معادله کنونی قدرت میان احزاب مسیحی را به سود سمیر جعجع تغییر دهند، ممکن است جریان 14مارس پس از سال‌ها به اکثریت پارلمانی و در نتیجه، سیطره بر دولت آینده لبنان نزدیک شود.