در گفت‌وگوی همشهری با سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل و تبلت اعلام شد
افزایش 25درصدی تقاضای گوشی موبایل در شهریور‌ماه
علی ابراهیمی - خبرنگار
با بازگشایی مدارس و تداوم تدریس آنلاین، تقاضا برای انواع گوشی هوشمند و تبلت طی ماه‌های مهر و شهریور نسبت به 5ماه نخست امسال در حالی بیش از 500هزار دستگاه افزایش یافته که واردکنندگان از تثبیت و حتی کاهش جزئی نرخ برخی انواع گوشی‌های پرتقاضای موبایل به‌دلیل افت قدرت خرید مردم خبر می‌دهند. این در حالی است که از پنجشنبه هفته گذشته اجرای سیستمی لحاظ شرط سابقه در تعیین سهمیه واردات برای واردکنندگان گوشی موبایل، موجب گلایه بیش از 600شرکت واردکننده نسبت به خطر شکل‌گیری انحصار در واردات موبایل برای حدود 15تا 20شرکت بزرگ واردکننده و احتمال کاهش عرضه و افزایش قیمت موبایل و تبلت شده است. با محمدرضا عالیان، سخنگوی انجمن واردکنندگان موبایل، تبلت و لوازم جانبی گفت‌وگو کرده‌ایم.
میزان واردات گوشی تلفن همراه طی نیمه‌نخست امسال چگونه بوده است؟
تازه‌ترین آمارهای رسمی واردات گوشی تلفن همراه از ابتدای فروردین تا پایان مهر‌ماه امسال نشان می‌دهد که در فروردین 980هزار دستگاه، اردیبهشت یک میلیون و 310هزار، خرداد یک میلیون و 980هزار، تیر یک‌میلیون و 720هزار و مرداد‌ماه یک میلیون و 130هزار دستگاه گوشی وارد کشور شده است. یکی از دلایل عمده افت واردات گوشی موبایل طی 5ماه نخست امسال، ممنوعیت و محدودیت واردات برخی برندهای گوشی موبایل مانند شیائومی به‌دلیل پشتیبانی‌نکردن شماره‌های اضطراری بوده است، اما از پایان مرداد‌ماه برخی آپدیت‌ها برای رفع این مشکل توسط شرکت‌های تولید‌کننده موبایل ارائه و با حل این مشکل میزان واردات گوشی در شهریور‌ماه امسال به یک میلیون و 720هزار و در مهر‌ماه به یک میلیون و 730هزار دستگاه افزایش یافت.
طی این مدت میزان نیاز ماهانه بازار به گوشی موبایل چقدر بوده است؟
در مورد نیاز بازار به گوشی تلفن همراه، مبنا تعداد گوشی‌های فعال‌شده تلفن همراه در شبکه ارتباطی کشور است. بر این اساس طی 12ماه گذشته 17میلیون و640هزار دستگاه گوشی تلفن همراه در کشور فعال شده که در فروردین‌ماه 1400 یک میلیون و 60هزار دستگاه، اردیبهشت یک میلیون و 530هزار، خرداد یک میلیون و 850هزار، تیر یک میلیون و 600هزار، مرداد یک میلیون و 370هزار، شهریور یک میلیون و 840هزار و در مهر‌ماه امسال یک میلیون و 740هزار دستگاه گوشی موبایل فعال شده است. با این روند طی شهریور و مهر‌ماه شاهد افزایش واردات و فروش گوشی موبایل در کشور بوده‌ایم.
علت رشد واردات و مصرف گوشی موبایل در شهریور و مهر‌ماه امسال چه بوده است؟
علت افزایش واردات و تقاضای گوشی موبایل طی شهریور و مهر نسبت به 5ماه نخست امسال نیز رشد تقاضای ناشی از آموزش مجازی و کلاس‌های آنلاین بوده است به‌نحوی که طی این 2ماه شاهد افزایش تقاضای حدود 500هزار دستگاهی گوشی موبایل(حدو25درصد) بوده‌ایم.
آیا مشکلات تخصیص ارز واردات گوشی مرتفع شده است؟
اکنون با هیچ کمبودی در بازار گوشی و تبلت مواجه نیستیم و ذخیره نسبتا خوبی(حدود 2میلیون و 500هزار دستگاه) برای گوشی موبایل وجود دارد، اما بخشی از این ذخیره مربوط به گوشی‌های دکمه‌ای قدیمی و غیرهوشمند است. با وجود این، به‌طور معمول باید ماهانه 3میلیون دستگاه گوشی موبایل ذخیره داشته باشیم. اینکه نیاز ماهانه بازار کشور به گوشی موبایل حدود یک میلیون و 500هزار دستگاه است، لزوما به این معنا نیست که با این میزان واردات، نیاز بازار تامین می‌شود و شرایط مطلوب است. باید همیشه درحوزه گوشی تلفن همراه که تقاضا آنی اتفاق می‌افتد، این میزان یعنی حدود 3میلیون دستگاه ذخیره گوشی داشته باشیم.
افزایش اخیر قیمت گوشی موبایل ناشی از رشد تقاضا و تامین ارز بوده است؟
گرچه رشد نسبی قیمت گوشی موبایل ناشی از نوسان نرخ ارز بوده اما اخیرا رشد قیمتی را در گوشی تلفن همراه نداشته‌ایم و می‌توان گفت گوشی موبایل تنها کالایی است که طی 2سال اخیر افزایش قیمت نداشته است. باید توجه کرد که گوشی تلفن همراه با وجود رشد هزینه تمام‌شده گوشی‌های وارداتی و تولید داخل گران نشده اما به‌دلیل افزایش نرخ دلار با افزایش قیمت مواجه شده و این دو موضوع با یکدیگر متفاوت است. در واقع قیمت گوشی موبایل متناسب با نرخ دلار تغییر کرده است به‌نحوی که اکنون قیمت خیلی از مدل‌های گوشی تلفن همراه از قیمت آن در مبدأ (دوبی) حدود 20 تا 30هزار تومان کمتر است. به‌دلیل اشباع بازار گوشی موبایل و تبلت و رقابت شدید واردکنندگان در عرضه این اقلام، امکان رشد قیمت وجود نداشته است.
اما اخیرا اغلب شرکت‌های واردکننده به تغییر ضوابط واردات گوشی اعتراض و اعلام میکنند که این امر موجب حذف بیش از 600شرکت واردکننده از این عرصه و ایجاد انحصار در واردات می‌شود، علت چیست؟
یکی از فاکتورهای لازم برای ثبت سفارش واردات گوشی موبایل، سابقه شرکت‌های واردکننده است اما در حوزه واردات موبایل تلاش کردیم تا این سابقه لحاظ نشود چرا‌که از سال98 که شرکت‌های موبایلی وارد این عرصه شدند، تعداد آنها حداکثر 40 تا 50شرکت بود، اما اکنون 670 تا 680شرکت واردکننده سابقه حداقل یک‌بار واردات گوشی موبایل را دارند. در آن دوره با توجه به جوان‌بودن صنف واردکنندگان موبایل تأکید شد که استناد به سابقه برای واردات موبایل در کار آنها اختلال ایجاد می‌کند اما طی هفته اخیر اختلال سیستمی در سامانه جامع تجارت برای تأیید سابقه شرکت‌های واردکننده موبایل ایجاد شود و علاوه بر آن تأیید سابقه شرکت‌های واردکننده موبایل که قبلا توسط کارشناسان انجام می‌شد، از ابتدای این هفته به‌صورت سیستمی انجام می‌شود. بر این اساس اکنون این موضوع در سازمان توسعه تجارت و صمت در دست بررسی است و اعلام کرده که این مشکل طی یکی دو روز آینده حل می‌شود و شرکت‌ها می‌توانند نسبت به ثبت سفارش یا واردات گوشی‌های ثبت‌سفارش‌شده اقدام کنند اما واقعیت آن است که به‌دلیل شفاف‌شدن و جلوگیری از فساد، شرکت‌های واردکننده از ثبت سیستمی سابقه واردات استقبال میکنند. اما اینکه لحاظ سابقه منجر به انحصار در واردات گوشی شود را قبول ندارم. علت آن نیز این است که اگر انحصار بود اکنون نزدیک به 700شرکت رسمی واردکننده موبایل نداشتیم. اینگونه نیست که شرکت‌های واردکننده موبایل به چند شرکت محدود شود اما اگر قرار سابقه مبنای تعیین سهمیه واردات گوشی موبایل باشد، باید برای همه شرکت‌ها و نه فقط شرکت‌هایی که تعداد زیادی گوشی وارد کرده‌اند، اعمال شود. شرکت‌هایی که به‌صورت سیستمی به درخواست ثبت‌سفارش آنها پاسخ داده نشده است، نگران شدند اما کماکان تأییدیه سیستمی سابقه تداوم خواهد یافت و شرکت‌ها براساس میزان واردات گوشی در سال‌های قبل می‌توانند نسبت به دریافت سهمیه واردات اقدام کنند و این کار به تنظیم بازار گوشی کمک می‌کند. مثلا اگر شرکتی در سال‌های 98 و 99 یک میلیون دلار واردات گوشی داشته باشد میانگین این میزان واردات حدود 500هزار دلار می‌شود که مبنای تعداد واردات گوشی توسط این شرکت در سال‌جاری خواهد بود.
چشم‌انداز بازار موبایل و تبلت در نیمه‌دوم امسال چگونه خواهد بود؟
هر‌ساله با سپری‌شدن مهر‌ماه طی آذر و دی‌ماه با رکود جدی در بازار موبایل مواجه می‌شویم و این رکود تا اواسط بهمن تداوم می‌یابد، اما درصورتی که روند کنونی واردات موبایل حفظ شود، فکر نمی‌کنم که با تنش قیمتی خاصی در بازار موبایل تا پایان امسال مواجه شویم. اما باید توجه کرد که قیمت گوشی موبایل تابع 2 عامل میزان و عرضه و تقاضا در بازار و دیگری نرخ ارز است. اگر شاهد تغییری در این دو عامل نباشیم، نوسان خاصی را در بازار موبایل نخواهیم دید؛ گرچه در بازار شب عید با رشد نسبی تقاضا مواجه می‌شویم اما درصورتی که همین روند عرضه تداوم یابد، شاهد تثبیت یا حتی کاهش قیمت گوشی‌های هوشمند تلفن همراه در بازار شب عید نیز خواهیم بود. تثبیت کنونی قیمت برخی گوشی‌های گران‌قیمت موبایل با وجود افزایش نسبی نرخ ارز چند هفته گذشته نیز گواهی بر این مدعاست؛ چرا‌که تقاضای خرید در بازار گوشی کاهش و عرضه این اقلام افزایش داشته است.
