باران پاییزی روی آوارهای زلزله

نادره وائلی‌زاده- خبرنگار
نخستین باران پاییزی در خوزستان، نگرانی از اسکان روستاهای زلزله‌زده در شمال‌شرق این استان را بیشتر کرده است. بارندگی در حالی از روز جمعه بر ویرانه‌های بازمانده از زمین‌لرزه آغاز شد که روستاییان هنوز سرپناهی ندارند.
زمین‌لرزه 12مهر به بزرگی 5.7ریشتر مرز خوزستان و چهارمحال‌وبختیاری را لرزانده و 4زمین‌لرزه و 10پس‌لرزه دیگر بعد از آن از خانه‌های سنگی روستایی اندیکا خرابه‌ای برجای گذاشته است. براساس گزارش استانداری خوزستان، این زمین‌لرزه‌ها به 130روستا و حدود 4هزار واحد مسکونی خسارت وارد کرد.
 تخریب خانه‌ها همزمان با آغاز فصل سرما مشکل اسکان در روستاهای محروم و صعب‌العبور این منطقه را دوچندان کرده است. از سوی دیگر بیش از 80مدرسه در این زلزله‌ها خسارت دیده‌اند که با توجه به آغاز سال تحصیلی جدید، سرنوشت دانش‌آموزان این مدارس نیز در ابهام است.
اندیکا با حدود ۸۰هزار نفر جمعیت و 595روستا در شمال‌شرق خوزستان واقع شده است و 90درصد جمعیت آن در روستاها و مناطق عشایری زندگی می‌کنند و با توجه به مشکلات این منطقه بعد از زلزله، رئیس‌جمهوری جمعه 7آبان در دومین سفر سرزده به خوزستان به مناطق زلزله‌زده اندیکا سفر کرد.

باران و سرما در کمفه
یکی از اهالی روستای «کمفه» در بخش چلوی شهرستان اندیکا می‌گوید: بارندگی از روز جمعه شروع شده و به‌زودی شاهد بارش برف هم خواهیم بود. با اینکه هوا سرد شده، اما هنوز اهالی روستا سرپناهی ندارند و زیر درختان و اطراف خانه‌هایی که در زلزله خراب شده یا در چادرهای عشایری زندگی می‌کنند. دام‌های روستایی نیز جایی برای ماندن ندارند.
کیوان حسنوند با بیان اینکه شرایط «کمفه» به‌دلیل اینکه در منطقه مرتفع‌تر و صعب‌العبوری قرار دارد، از دیگر روستاها سخت‌تر است، می‌افزاید: مسئولان کمتری برای بازدید به اینجا آمده‌اند و کمک‌های کمتری به این روستا شده است. وعده‌هایی که مسئولان برای بازسازی و تعمیر خانه‌ها داده‌اند، هنوز عملی نشده است. هلال‌احمر مقداری آذوقه آورده و یک‌بار یکی از خیران موادغذایی توزیع کرده است. چادرهایی که هلال احمر برای ما آورده 2متری است و مناسب سکونت در این منطقه نیست.
حسنوند ادامه می‌دهد: این روستا یک دبستان دارد که گاهی برای تدریس سربازمعلم می‌فرستند، ولی امسال معلم نداریم و مدرسه هنوز فعال نشده است. با توجه به اینکه مشکل اسکان اهالی حل نشده، امسال وضعیت دانش‌آموزان و معلم بلاتکلیف است. البته این روستا قبل از زلزله هم محروم و از کمترین امکانات زندگی بی‌بهره بود.

مهاجرت زلزله‌زدگان
یکی دیگر از اهالی روستای سوسن در اندیکا نیز به همشهری می‌گوید: تعداد زیادی از اهالی روستا که خانه‌هایشان در زلزله تخریب شده به‌دلیل نداشتن سرپناه و سرد شدن هوا ناچار به مهاجرت شده و با دام‌های خود به شوشتر، گتوند و مسجدسلیمان رفته‌اند. از 65خانه این روستا حدود 45خانه به کلی تخریب شده است و بقیه ترک برداشته‌اند و فقط 7خانه سالم مانده است. تاکنون حدود 18خانوار نیز مهاجرت کرده‌اند.
نیازعلی‌خان سهرابی با گله‌مندی از بی‌عدالتی در امدادرسانی‌ها می‌افزاید: برخی مسئولان برای بازدید از روستا آمده‌اند، سپاه و هلال‌احمر نیز بسته‌های غذایی توزیع کرده‌اند، اما هم‌اکنون مشکل اصلی مردم سرپناه است؛ به‌ویژه در زمان بارندگی که دیگر نمی‌توانند به زندگی زیر درختان ادامه دهند.
سهرابی با اشاره به آسیب‌دیدگی تنها مدرسه این روستا اضافه می‌کند: بعضی از دانش‌آموزان به مدرسه می‌روند، اما برخی دیگر همراه خانواده‌هایشان مهاجرت کرده‌اند که مشخص نیست بتوانند باز هم به مدرسه بروند و درس بخوانند. زلزله همه‌‌چیز را برهم زده و شاید خیلی از دانش‌آموزان ترک‌تحصیل کنند.

چادرهایی برای باران
رئیس شورای روستای «آبچندار» در بخش چلو نیز به همشهری می‌گوید: همه خانه‌های این روستا ترک برداشته و زندگی در آنها خطرناک است، اما چون هوا سرد شده و سرپناهی نداریم، ناچار به سکونت در آنها هستیم. این روستا حدود 65خانه دارد که با سنگ، گل و چوب ساخته شده و استحکام ندارند؛ بنابراین نیاز است چادرهای مناسبی به اهالی داده شود تا در زمان بارندگی در آنها پناه بگیرند.
جمعه شهبازی اضافه می‌کند: این روستا یک مدرسه پیش‌ساخته دارد که در این زلزله آسیب ندیده و اکنون با 2معلم فعال است.

بی‌سرپناه در کوهستان
زلزله‌ها چهره محرومیت اندیکا را بیش از پیش نشان داده. بیشترین خسارت به بخش چلوی این شهرستان وارد شده است. به‌گفته بخشدار چلو، از جمعیت 9945نفری این بخش 7هزار نفر در معرض خسارت زلزله بودند و اکنون آواره هستند.
بخشدار چلوی شهرستان اندیکا با اشاره به دستور رئیس‌جمهوری برای تسریع در بازسازی مناطق زلزله‌زده به همشهری می‌گوید: از جمعه که بارندگی شروع شد، اهالی روستاهای زلزله‌زده در سختی هستند و نیاز مبرمی به چادر دارند؛ البته چادرهایی که مناسب این منطقه باشد؛ زیرا مردم از هیزم و بخاری نفتی در زمان سرما استفاده می‌کنند. باتوجه به سرمای شدید کانکس هم در بعضی از مناطق جوابگو نیست؛ البته برای برخی مناطق پیشنهاد تامین کانکس دادیم که هنوز پاسخ داده نشده است.
غلامرضا قادری با اشاره به تشکیل ستاد بازسازی مناطق زلزله‌زده و آغاز آواربرداری می‌افزاید: قرار است 600آغل برای دام‌ها و یک انباری در کنار آنها توسط سپاه ساخته شود که این کار آغاز شده است. با توجه به اینکه این مناطق کوهستانی و جنگلی است، بازسازی منازل درصورت موافقت سازمان محیط‌زیست و سازمان جنگل‌ها آغاز می‌شود. توزیع بسته‌های غذایی انجام شده، اما هم‌اکنون مهم‌ترین مشکل اسکان موقت روستاییان است و خیران و سازمان‌های مردم‌نهاد و هلال‌احمر باید در این زمینه کمک کنند.
وی با بیان اینکه 23مدرسه در بخش چلو خسارت دیده است، اضافه می‌کند: 7مدرسه کاملا تخریب شده که برای آنها چادر اختصاص داده شده و بقیه باید تعمیر شوند.

خسارت به 84مدرسه
مدیرکل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس خوزستان به همشهری می‌گوید: 84مدرسه بر اثر زلزله دچار خسارت شدند که 60مدرسه در اندیکا و 24مدرسه در ایذه قرار دارد.
علی قربانی می‌افزاید: 4مدرسه در ایذه نیاز به احداث و مابقی تعمیری هستند که گزارش آنها به وزارت کشور ارسال شده است و درصورت تصویب در هیأت دولت و اختصاص اعتبار اقدامات آغاز می‌شود.
وی اضافه می‌کند: در اندیکا 48مدرسه نیازمند تعمیرات هستند که عملیات 10مدرسه آغاز شده و تعمیر مابقی مدارس با کمک گروه‌های جهادی و کمک 2میلیاردتومانی بنیاد برکت شروع می‌شود. تلاش می‌شود کار مدارس تعمیری تا یک‌ماه آینده به اتمام برسد. همچنین 12مدرسه در اندیکا باید بازسازی شود.
 3مدرسه 6کلاسه از آنها در مالکیت سد شهید عباسپور در کوشک هستند که قرار است اعتبار آنها از اعتبارات بحران تامین شود که درصورت تصویب هیأت دولت و انتقال مالکیت به وزارت آموزش و پرورش آمادگی بازسازی آنها را داریم. بازسازی 2مدرسه که راه دسترسی دارند با کمک خیران آغاز شده که پیش‌بینی می‌کنیم طی 4ماه به اتمام برسد.
برای 7مدرسه دیگر نیز با توجه به نبود جاده دسترسی، کانکس تهیه کردیم که در حال رایزنی برای انتقال آنها به‌صورت هلی‌برد به منطقه هستیم.

مکث
وعده‌هایی برای بازسازی
اهالی روستاهای زلزله‌زده در بازدید روز جمعه رئیس‌جمهوری خواستار تسریع در امدادرسانی با توجه به در پیش بودن فصل زمستان شدند. سیدابراهیم رئیسی نیز دستور تسریع در بازسازی راه‌های روستایی، پرداخت خسارت دام‌های تلف شده و تکمیل و تجهیز بیمارستان اندیکا را صادر و رئیس بنیاد مستضعفان نیز تامین ۲۰هزار تن سیمان مورد نیاز مناطق زلزله‌زده اندیکا را تقبل کرد. همچنین این بنیاد تامین 3هزار یخچال و بخاری، یک‌هزار و 500فرش ماشینی ۹متری، 2هزار بسته معیشتی و ساخت 100واحد مسکونی برای مددجویان و 450واحد مسکونی محرومان منطقه را عهده‌دار شده است.
همچنین وزیر کشور عصر جمعه در نشست قرارگاه بازسازی مناطق زلزله‌زده اندیکا بر ارائه خدمات بهداشتی و پزشکی و تامین آب این مناطق تأکید کرد. رئیس سازمان مدیریت بحران نیز گفت که هیچ‌یک از دستگاه‌های اجرایی کشوری، استانی و شهرستانی در بازسازی مناطق زلزله‌زده اندیکا معطل اعتبار نمی‌مانند و براساس قوانین وظیفه دارند کار خود را انجام دهند. همچنین استاندار خوزستان اعلام کرد که محل اسکان موقت زلزله‌زدگان و مکان نگهداری دام آنها تا یک‌ماه آینده آماده شده و خانه‌های خسارت‌دیده نیز تا ۶‌ماه آینده احداث می‌شود. به‌گفته صادق خلیلیان، ۹۸۰واحد مسکونی که در زلزله تخریب شده، دوباره ساخته می‌شود و 1950واحد نیز به بازسازی نیاز دارند.