رئیس‌جمهور ارمنستان در عربستان؛ زنگ خطر برای ترکیه

آرمن سرکیسیان، رئیس‌جمهور ارمنستان روز چهارشنبه در سفری تاریخی وارد ریاض، پایتخت عربستان‌سعودی شد. این نخستین سفر یک مقام ارشد ارمنستانی به ریاض از زمان استقلال این کشور از شوروی سابق به‌حساب می‌آید. سرکیسیان در بدو ورود به فرودگاه ریاض گفت: با امید به گشودن صفحه‌ای جدید در روابط ایروان و ریاض و همچنین منطقه وارد عربستان شده‌ام. او تأکید کرد: عربستان سعودی نقشی یگانه در جهان عرب و اسلام دارد و تقویت روابط با این کشور، یکی از اهداف استراتژیک ارمنستان به شمار می‌رود. رئیس‌جمهور ارمنستان در فرودگاه ریاض از سوی عادل الجبیر، وزیر مشاور در امور سیاست خارجی سعودی مورد استقبال قرار گرفت. سرکیسیان در جریان این سفر کوتاه علاوه بر حضور در اجلاس سالانه داووس صحرا، ملاقاتی جداگانه با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی نیز داشت؛ ملاقاتی که البته جزئیات قابل توجهی درباره آن منتشر نشده است.
این سفر ناگهانی زمانی جنجالی‌تر شد که رسانه‌ها اعلام کردند سرکیسیان پس از ملاقات با رهبران سعودی، برای دیداری کوتاه با محمد بن‌زاید، ولیعهد ابوظبی عازم امارات شده است. به گزارش خبرگزاری دولتی امارات، سرکیسیان پس از ورود به فرودگاه ابوظبی مستقیما عازم قصر ولیعهد شده و ملاقاتی یک‌ساعته با او داشته است. عربستان سعودی و امارات طی سال‌های گذشته، محوری منطقه‌ای را رهبری کرده‌اند که در تمامی جبهه‌ها، علیه ترکیه و متحدان این کشور قرار داشته است؛ از شمال آفریقا گرفته تا نقاط مختلف خلیج‌فارس و منطقه موسوم به شام در شرق دریای مدیترانه. حالا اما به‌نظر می‌رسد دامنه‌های این تقابل به‌تدریج از مرز خاورمیانه عبور کرده و مناطق جدیدی را در بر گرفته است. برای مثال ریاض و ابوظبی طی 3سال گذشته تلاش جدی را برای تقویت روابط خود با یونان آغاز کرده‌اند؛ کشوری که مهم‌ترین دشمن ترکیه در جبهه اروپا به شمار آمده و طی سال‌های اخیر چندین بار تا مرز جنگ با آنکارا پیش رفته است. افزایش مبادلات اقتصادی و حتی اجرای مانورهای هوایی و دریایی مشترک میان کشورهای عربی با یونان ازجمله مهم‌ترین این تلاش‌ها به‌حساب می‌آید. اکنون نوبت قفقاز است؛ منطقه‌ای استراتژیک برای اقتصاد و امنیت ملی ترکیه که اخیرا شاهد تحولاتی مهم، ازجمله جنگ قره‌باغ میان آذربایجان و ارمنستان بود. ترکیه در این جنگ به‌طور تمام‌قد از آذربایجان حمایت کرده و با ارسال حجم بالای تسلیحات پیشرفته و حتی شبه‌نظامیان عرب، نقش مهمی در پیروزی‌های این کشور داشت. در چنین شرایطی، افزایش تماس‌های دیپلماتیک ارمنستان با رقبای عربی ترکیه پیام‌های مهمی برای آنکارا دارد. روزنامه القدس العربی با اشاره به این تحولات می‌نویسد: حرکت عربستان برای ورود تدریجی به جبهه قفقاز از اواخر سال 2018آغاز شد؛ زمانی که سفیر این کشور در لبنان به‌طور رسمی از کلیسای ارمنی‌ها بازدید کرده و پیام صلح و دوستی ولیعهد سعودی را برای تمام مسیحیان قرائت کرد. طی این مدت، روابط دیپلماتیک طرفین افزایش یافته و زمینه برای توسعه روابط بازرگانی بین ایروان و ریاض مهیا شده است. بر این اساس، سفر رسمی سرکیسیان به ریاض را می‌توان آغاز مرحله‌ای جدید از تقابل ائتلاف کشورهای عربی با ترکیه در جبهه‌های جدید به شمار آورد.