آشفتهبازار سیاسی در آمریکا
برت استفنز - ستوننویس نیویورکتایمز
جان کربی، سخنگوی پنتاگون روز دوشنبه اعتراف کرد که حمله پهپادی هفته گذشته به پایگاه نظامیان آمریکایی در سوریه، یک حمله «پیچیده و هماهنگ» بوده است. دستکم 5پهپاد در این حمله مورد استفاده قرار گرفته است که به ادعای کربی، همه ساخت ایران بودهاند. همان روز نیویورکتایمز گزارش داد که رد پای یک نهاد اطلاعاتی روسی در حملات سایبری به شبکه کامپیوترهای هزاران نهاد، شرکت و اندیشکده آمریکایی دیده شده است. منبع نیویورکتایمز، گزارشهای متخصصان امنیتی مایکروسافت بوده است. این گزارشها چندماه بعد از مذاکره جو بایدن و ولادیمیر پوتین بر سر رویارویی سایبری آمریکا و روسیه منتشر میشود؛ مذاکراتی که طی آن بایدن شخصا به پوتین در مورد از سرگیری حملات سایبری علیه آمریکا هشدار داد. همان زمان، بایدن از در دوستی با روسیه درآمد و گفت که زمان «تنشزدایی» است. اما به نظر میرسد همتای روس او چنین اعتقادی ندارد؛ چراکه حملات سایبری علیه آمریکا از سمت روسیه ادامه پیدا کرده است.
چند روز قبل دنیا شاهد پرواز جنگندههای چینی بر فراز آسمان تایوان بود. بعد از مدتها بار دیگر احتمال حمله نظامی چین برای اشغال تایوان مطرح شد. بایدن در واکنش به این موضوع اعلام کرد که در صورت وقوع چنین حملهای، آمریکا از تایوان در مقابل چین دفاع خواهد کرد. ساعاتی بعد اما کاخ سفید سخنان رئیسجمهور آمریکا را اصلاح کرد و گفت که منظور بایدن ارائه کمک نظامی به تایوان است تا خود در برابر چین از منافعش دفاع کند. بنابراین در صورت حمله چین به تایوان، آمریکا قرار نیست در این ماجرا دخالت نظامی کند.
به عبارت دیگر، رئیسجمهور آمریکا هیچ پاسخی برای مهمترین چالشهای موجود در سیاست خارجی آمریکا ندارد. غیر از این به نظر میرسد که در دولت آمریکا، اساسا هیچ سناریویی برای واکنش به این چالشها در نظر گرفته نشده است. بدون شک، جایگاه آمریکا در تعامل با دوستان و تقابل با دشمنان، فروپاشیده است. ریشه افول جایگاه آمریکا در سیاست جهانی به سالها قبل بازمیگردد و این وضعیت محصول عملکرد دولت کنونی یا دولت قبل از آن نیست. اما بایدن با وعده بازگرداندن عقلانیت و درایت به سیاست خارجی آمریکا وارد انتخابات شد و به قدرت رسید. آیا کسی میتواند بگوید که سیاستهای آمریکا در عرصه بینالملل چنین ویژگیهایی را دارد؟
مشکل فقط مربوط به ایران و روسیه و تایوان نیست. تیم جو بایدن در حالی دولت را به دست گرفتند که همه تصور میکردند بهزودی شرایط عوض میشود. تصور همه این بود که با رفتن دونالد ترامپ و آمدن جو بایدن، روابط آمریکا با متحدانش بهتر خواهد شد و واشنگتن در برابر دشمنانش مسیر دیپلماسی را در پیش خواهد گرفت. بسیاری انتظار داشتند که رفتار دولت بایدن با مهاجران غیرقانونی که از مرزهای جنوبی به سمت آمریکا سرازیر شدهاند، انسانیتر باشد؛ مدیریت کرونا تقویت شود و از آثار اقتصادی آن بر زندگی مردم کاسته شود. تصور این بود که وضعیت اقتصادی آمریکا بهبود پیدا کند. بسیاری هم فکر میکردند که آمریکا قرار است یک خروج آبرومند از افغانستان داشته باشد. همه این انتظارات به باد رفتهاند. هیچ نشانهای هم وجود ندارد که دلیلی بر آن باشد که دولت در این زمینهها برنامه مشخصی دارد.
افغانستان؛ بایدن وعده داده بود که ویتنام و فاجعه خروج آمریکا از این کشور دیگر تکرار نخواهد شد اما همه جهان شاهد بودند که هزاران نفر از مردم افغانستان روزها و شبها گرد فرودگاه کابل جمع شده بودند تا راه فراری از کشورشان پیدا کنند. در نهایت هم برخی به هواپیما آویزان شدند و جان خود را از دست دادند. بایدن گفته که هیچیک از متحدان آمریکا در مورد خروج از افغانستان که به سقوط دولت مرکزی این کشور منجر شد، اعتراضی نداشتهاند. البته دستکم صدای اروپاییها در این رابطه بلند است!
وضعیت مرز؛ 7ماه قبل، یعنی زمانی که موج حرکت مهاجران غیرقانونی به سمت مرزهای آمریکا به راه افتاده بود، جو بایدن گفت که این وضعیت موقتی است و بهزودی کنترل خواهد شد اما 7ماه بعد کماکان موج حرکت مهاجران به سمت آمریکا، بدتر از قبل ادامه دارد.
اقتصاد؛ 4ماه قبل بایدن اعلام کرد که افزایش قیمت کالاها در آمریکا موقتی است و بهزودی این وضعیت کنترل میشود. 4ماه از آن زمان گذشته و هیچ قیمتی کنترل نشده است.
حتی طرح پیمان امنیتی 3جانبه آمریکا-انگلیس-استرالیا که قرار بود یک دستاورد مهم در سیاست خارجی آمریکا باشد را باید ازدسترفته دانست.
دفعه بعد که در یک بحران بینالمللی به کمک متحدان اروپایی خود نیاز داریم، دستکم روی فرانسویها نباید حساب کنیم.
همه این اشتباهات میتوانست رخ ندهد. متاسفانه مسئول همه این اشتباهات هم شخص رئیسجمهور است. رابرت گیتس، وزیر دفاع پیشین آمریکا سالها قبل گفته بود که جو بایدن همیشه سمت اشتباه تاریخ ایستاده است. آمریکا بهشدت نیاز دارد که شاهد موفقیت دولت بایدن باشد. شکست دولت بایدن به معنای بازگشت چهرههای پوپولیست به صحنه سیاسی آمریکا خواهد بود. تغییرات سیاسی در عرصه بینالملل نیازمند رویکرد تازه در سیاست خارجی آمریکاست. جو بایدن به یک تیم جدید در حوزه امنیت ملی و سیاست خارجی نیاز دارد.