به خاطر جای خالی چند دندان

لیلا ارشد- فعال مدنی و مدیر خانه خورشید

سال‌ها قبل متوجه موضوع عجیبی در بین افرادی شدیم که تازه اعتیاد را ترک کرده بودند‎؛ تعداد قابل توجهی از آنها مدتی بعد از ترک، دوباره به اعتیاد روی آورده بودند. وقتی با آنها صحبت کردم خیلی سریع گفتند: درد دندانی کشیدم که نگو! دردی که جایی برای کمک به بهبودش نبود و تنها مصرف مخدرها می‌توانست دوباره آرامش  کند. می‌دانستیم ماندگاری در ترک، همیشه سخت‌تر از قطع  مصرف مواد است. با اینکه بهبودیافته بودند، اما جایی به آنها کار نمی‌دادند. از چهره‌شان بخصوص وضعیت دندان‌ها می‌فهمیدند که این افراد مصرف‌کننده مواد بوده‌اند و همین باعث می‌شد خیلی زود دست رد به سینه آنها بزنند. به این مشکلات، از بین رفتن ظاهر معمولی، محروم شدن از خوردن غذای با کیفیت و مسائلی مثل قضاوت شدن دائم از سوی مردم کوچه و خیابان را هم اضافه کنید. حتی برخی افراد وقتی حدس می‌زدند که این زنان مصرف مواد را تجربه کرده‌اند، پیشنهادهای نامناسبی به آنها می‌دادند که باعث تحمیل رنج روحی و روانی زیادی به آنها می‌شد.
مددجویان مبتلا به ایدز یا هپاتیت هم وضعیت بهتری نداشتند، گاهی می‌گفتند مجبور شده‌اند برای پذیرش در دندانپزشکی ابتلای خود به بیماری را پنهان کنند. عذاب وجدان زیادی را تحمل می‌کردند و خیلی وقت‌ها تا حس می‌کردند جان بقیه در خطر است، قید درمان را می‌زدند.
از شروع فعالیت‌مان در خانه خورشید سعی کردیم بتوانیم خدمات مورد نیاز زنان بهبودیافته را تامین کنیم؛ مثل خدمات پزشکی و بهداشتی و.... اما هروقت مددجویی را از این مرکز به کلینیک‌های دندانپزشکی معرفی می‌کردیم، می‌دیدیم که از معالجه آنها طفره می‌روند. به‌دنبال چنین تجربه‌هایی، 5سال پیش نخستین یونیت دندانپزشکی توسط نیکوکاران به ما اهدا شد و اعضای انجمن نیکوکاران دندانپزشکی ایران خدمات تخصصی داوطلبانه را در این کلینیک ارائه کردند. نبود چنین خدماتی برای افراد مبتلا به ایدز یا دارای سابقه مصرف مواد، بیش از هر چیزی از نا‌آگاهی جامعه درباره این بیماری‌ها نشات می‌گیرد. جای این فرهنگسازی آنقدر خالی است که حتی پزشکان و متخصصان هم گاهی حاضر به همکاری نیستند. ما در همین مرکز، پزشک 70ساله‌ای داریم که فعالیت داوطلبانه در این کلینیک را از خانواده‌اش پنهان می‌کند چون نمی‌خواهد باعث نگرانی دائمی آنها شود.
حالا ما 2 یونیت دندانپزشکی در خانه خورشید داریم. پزشکان داوطلب 30ساله تا پزشکان 80ساله، در اینجا خدمات دندانپزشکی ارائه می‌کنند. حتی اخیرا درخواستی از بیمارستان امام خمینی (ره) داشتیم که افراد مبتلا به ایدز و هپاتیت که از طریق این بیمارستان معرفی می‌شوند هم بتوانند از خدمات ما استفاده کنند. امیدواریم که روزی مشکل این گروه از جامعه در همه جای ایران حل شود.