کرونا؛ اتهام قتل‌عام برای بولسونارو

یک گروه تحقیق و تفحص در سنای برزیل به این نتیجه رسیده ‌که ژائر بولسونارو، رئیس جمهور این کشور، باید به‌خاطر «جنایت علیه بشریت» محاکمه شود، چون او با هدف دستیابی به ایمنی گله‌ای، عامدانه باعث مرگ صدهاهزار نفر شده است.
به‌گزارش نیویورک تایمز، در گزارش این گروه همچنین توصیه شده که اتهاماتی علیه 69نفر دیگر، ازجمله پسران بولسونارو و چند نفر از مقامات فعلی و پیشین دولتی مطرح شود.
این گروه در ابتدا توصیه کرده بود که بولسونارو به اتهام قتل و نسل‌کشی بومیان برزیل در منطقه آمازون، جایی که ماه‌ها به‌خاطر کمبود اکسیژن در بیمارستان‌ها تعداد تلفات بسیار بالا بود، محاکمه شود. با این حال، بعد از آنکه برخی رسانه‌ها در داخل و خارج از برزیل گزارش‌هایی درباره توصیه این گروه تحقیق و تفحص نوشتند، برخی سناتورهای برزیلی گفتند که این گروه در اتهام‌زنی به رئیس‌جمهور کشور زیاده‌روی کرده است.
در آستانه انتشار این گزارش در شب سه‌شنبه، این گروه اتهام‌های قتل و نسل‌کشی را حذف کرد.
هنوز مشخص نیست که آیا گزارش این گروه 11نفره - که 7نفر آنها از قانونگذاران مخالف بولسونارو هستند- باعث اتهام قضایی شود یا نه، اما انتشار آن، مخالفان بولسونارو را بیش از پیش خشمگین خواهد کرد.
بولسونارو پیش از این هم به‌خاطر اینکه همه‌گیری کرونا را هرگز جدی نگرفت، مورد خشم فراوانی بود. در چنین شرایطی، این گزارش شاید آینده سیاسی بولسونارو را که در سال2019 کارش را به‌عنوان رهبر برزیل شروع کرد، به خطر بیندازد؛ او برنامه دارد که در انتخابات سال آینده برای انتخاب مجدد شرکت کند اما محبوبیت او مدام پایین می‌آید و این گزارش می‌تواند شرایط را برای او بدتر نیز کند.
این اتهام‌های غیرقابل‌باور در گزارشی 1200صفحه‌ای که مشخصا سیاست‌های بولسونارو را در مرگ بیش از 300هزار برزیلی مقصر می‌داند، آمده‌اند. حدود 600هزار نفر در برزیل به‌خاطر کرونا جان خود را از دست داده‌اند. تهیه‌کنندگان گزارش توصیه کرده‌اند که مقامات قضایی برزیل، رئیس‌جمهور این کشور را زندانی و به اتهام او رسیدگی کنند.
رنان کالیریوس، سناتور میانه‌روی قدیمی برزیل و رئیس سابق سنا که مسئول ارشد تهیه این گزارش بوده، گفته است: «بسیاری از این مرگ‌‌ومیرها قابل پیشگیری بودند. من شخصا متقاعد شده‌ام که او به‌خاطر تشدید کشتار مردم مسئول است.»
بولسونارو، از همان مراحل اولیه همه‌گیری کرونا هر کاری می‌کرد تا خطر آن را کوچک جلوه بدهد. همزمان با وضع قرنطینه‌های سراسری در کشورهای مختلف دنیا و افزایش تعداد بستری‌ها در بیمارستان‌های کشور خودش، بولسونارو مردم را تشویق می‌کرد که گردهمایی‌های بزرگ تشکیل بدهند و ماسک نزنند. بولسونارو که یکی از سرشناس‌ترین شخصیت‌‌های ضدواکسن دنیاست، با هرگونه انتقاد از نحوه مدیریت همه‌گیری در دولتش به‌شدت برخورد می‌کند.
دفتر ریاست‌جمهوری برزیل واکنش رسمی به گزارش نداشته است اما خود بولسونارو بعد از انتشار گزارش گفته است که این گروه، با انگیزه‌های سیاسی تشکیل شده و تحقیقاتشان هم بر همین مبناست. او بعد از اعلام گزارش به کنایه از هوادارانش پرسیده است: «آیا خبر دارید که من امروز به قتل متهم شده‌ام؟» او در ادامه صحبت‌هایش کالیریوس را «کثیف» خوانده است.
این گزارش بعد از 6‌ماه تحقیق توسط کمیته ویژه کرونا در سنا تهیه شده ‌و برای تهیه آن، بیش از 50جلسه استماع برگزار شده است. این جلسات به برنامه‌های پربیننده تلویزیونی شبانه تبدیل شدند و بسیاری از مردم شهادت‌های افرادی را دیدند که درباره رشوه‌های سنگین و عملیات انتشار اخبار جعلی صحبت می‌کردند. در یک برنامه، یک نماینده مجلس جلیقه ضدگلوله پوشیده بود و درباره ارتشا در برنامه خرید واکسن شهادت داد.
در این گزارش آمده است که رئیس‌جمهور برای خرید داروهای تأیید‌نشده برای درمان کرونا فشار آورده است، ‌آن‌هم وقتی که ناکارآمدی آنها ثابت شده بود. همچنین به این مسئله اشاره شده که دولت بولسونارو، برای بیش از یک‌ماه حدود 100ای‌میل شرکت تولید‌کننده واکسن فایزر را نادیده گرفته و به این ترتیب، توزیع واکسن را 4هفته عقب انداخته است. به جای آن، دولت برای خرید یک واکسن تأییدنشده از هند پول بیشتری پرداخت‌ کرده است، اما همین قرارداد بعداً به‌خاطر شائبه اختلاس در آن ملغی شد.
کرمو ده‌سوزا، تحلیلگر سیاسی مستقل در برازیلیا، در یک گفت‌وگو گفته است که جلسات استماع، ناکارآمدی دولت را ثابت می‌کند، با این حال، هیچ دلیل محکمی که ثابت کند بولسونارو باید به‌خاطر نسل‌کشی محاکمه شود، ارائه نشده است.
قرار است این گزارش اول در کمیته به رأی گذاشته شود و بعدا، ‌در سنا درباره آن تصمیم گرفته خواهد شد. درصورتی که این گزارش تأیید شود، دادستانی 30روز وقت دارد تا تصمیم بگیرد که اتهامات علیه بولسونارو را پیگیری کند یا نه. علاوه بر سنا، مجلس سفلی پارلمان برزیل هم باید این گزارش را تأیید کند. بعید به‌نظر می‌رسد هیچ‌کدام از این دو حالت پیش بیاید، چون نه‌تنها اکثریت مجلس سفلی در اختیار حامیان بولسونارو‌ست که دادستان کلی که اخیرا بولسونارو منصوب کرده، ‌از حامیان سرسخت رئیس‌جمهور برزیل است.