جهان و موضوعی به نام تب کُره‌ای
تب 40درجه‌ی هالیو...
طوبا ویسه
از دو دهه‌ی پیش، کره‌ی جنوبی سعی کرد، فقط در صنعت و کشتی‌سازی خودش را محدود نکند و تولیدکننده‌ی نوعی فرهنگ عامه و صادرکننده‌ی آن هم باشد. ابتدا این کشور به ساخت سریال‌های تاریخی پرداخت. بعد سریال‌های دیگر و گروه‌های پاپ کره‌ای. این‌روزها خیلی از کشورهای دنیا درگیر تب فرهنگ کره هستند که به آن «هالیو» می‌گویند.
این تب مدت‌هاست گریبان‌گیر نوجوانان و جوانان جهان و البته برخی از نوجوانان ایرانی شده است. در خیلی از دبیرستان‌ها این تب وجود دارد و دانش‌آموزان علاقه‌ی شدیدی دارند که زبان کره‌ای بیاموزند. خیلی از نوجوانان تصویر گروه‌های موسیقی کره‌ای را در اینستاگرام، واتس‌اپ و... می‌گذارند. حتی ساخت استیکرهایی از شخصیت‌های موسیقی «کی‌پاپ» یا پاپ کره‌ای هم زیاد دیده می‌شود.
فرهنگ کره‌ای
گسترش جهانی فرهنگ کره‌ی جنوبی از ۱۹۹۰ میلادی به این‌سو آغاز شده است. این موج در مراحل اول با گسترش سریال‌های درام و موسیقی پاپ کره‌ای در آسیای شرقی، جنوبی و جنوب شرقی وسعت گرفت و بعدها با رشد اینترنت و رسانه‌های اجتماعی به‌ویژه قرار‌گرفتن نماهنگ‌های پاپ کره‌ای روی یوتیوب به مفهومی جهانی تبدیل شد.
نام کره‌ی جنوبی با طلوع سده‌ی ۲۱میلادی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان فرهنگ‌عامه و جذب گردشگر بر سر زبان‌ها افتاد. موارد یادشده از جمله مهم‌ترین وجوه اقتصاد رو به رشد این کشور بوده‌اند. مثلاً نوجوانانی را در کمپانی‌های عظیم پرورش دادند که حالا مورد علاقه‌ی نوجوانان ایرانی و سراسر جهان هستند.
نسبت به اتفاق‌هایی که می‌بینیم آگاه باشیم
مهم‌ترین چیز هرواقعه‌ی اجتماعی و فرهنگی این است که نباید آن را نفی کنیم، بلکه هوشیارانه آن را ببینیم و به آن مسئله آگاه باشیم. شما چه‌طور؟ آیا شما هم طرف‌دار گروه‌های کره‌ای هستید؟
نازنین 13ساله می‌گوید: «دوست دارم در آینده زبان کره‌ای یاد بگیرم. من و مادرم خیلی سریال کره‌ای می‌بینیم. آن‌ها خیلی خوب لباس می‌پوشند و انگار خیلی پول‌دارند.»
باربد 15ساله می‌گوید: «طرفداران بی‌تی‌اس (یک گروه موسیقی کره‌ای) در کلاس ما زیادند، اما من چندان از این گروه خوشم نمی‌آید.»
* * *
نسل قبل از نوجوانان امروزی که مادران و پدران آن‌ها محسوب می‌شوند، از طرفداران سرسخت سریال‌های کره‌ای بوده یا هستند؛ سریال‌هایی مثل «جواهری در قصر»، «جومونگ»، «دونگ‌یی» و...
می‌گویند کره‌ی جنوبی و ایران با هم آهنگ توسعه‌ی اقتصادی را شروع کرده‌اند. در چهار دهه‌ی گذشته کارگران کره‌ای برای کار به پالایشگاه‌های نفت ایران می‌آمدند. آن‌ها آهنگ توسعه‌ی خود را سریع پیش بردند و بعد متوجه شدند فقط نباید در حوزه‌ی صنعت و لوازم‌خانگی پیش بروند و برای تحت‌تأثیر قراردادن دنیا، سرمایه‌گذاری شدید در حوزه‌ی موسیقی وستاره‌سازی داشتند.
کره‌ی جنوبی یازدهمین اقتصاد بزرگ جهان و چهارمین اقتصاد بزرگ آسیاست. «جیم اونیل» اقتصاددان بریتانیایی، کره‌ی جنوبی را یکی از 11کشوری می‌داند که در میانه‌های سده‌ی ۲۱ میلادی بر اقتصاد جهانی تسلط خواهند یافت. اما خبرها می‌گویند این کمپانی‌ها، نوجوانان را به استخدام خود در می‌آورند و با جراحی‌های زیبایی و رژیم‌های سخت برای این گروه‌ها، به‌نوعی آن‌ها را برده‌ی خود می‌کنند. می‌گویند بعضی از این ستاره‌ها به کمپانی‌ها مقروض هستند و باید هرکاری که این کمپانی‌ها می‌خواهند انجام دهند.
جهان دچار تب فرهنگ کره‌ای است. شهرت روزافزون فرهنگ عامه‌ی کره در میان بسیاری از ملل دنیا باعث شد تا دولت کره‌ی جنوبی به منظور گسترش قدرت نرم خود با پرداخت یارانه و تأمین مالی شرکت‌های نوپا که در حوزه‌ی سرگرمی فعال بودند، تلاش کند. هدف دولت کره از این کار رقابت با فرهنگ‌های عامه‌ی ژاپن، بریتانیا و آمریکا بود؛ حوزه‌ای که نیم‌قرن است در تسلط آمریکایی‌ها بوده، حالا در دست کره‌ی جنوبی قرار گرفته است.
با افزایش محبوبیت فرهنگ کی‌پاپ در جهان، برخی از کلمات کره‌ای راه خود را به «لغت‌نامه انگلیسی آکسفورد» هم باز کرده‌اند. «بولگوگی» (Bulgogi) که نوعی غذای گوشتی است و «کیمچی» (Kimchi) که نوعی ترشی مخصوص کره‌ای است به همراه 18واژه‌ی دیگر، از کلماتی محسوب می‌شوند که در نسخه‌ی جدید لغت‌نامه‌ی آکسفورد به‌چاپ رسیده‌اند. لغت‌نامه‌ی انگلیسی آکسفورد در بیانیه‌ای اعلام کرد: «همگی ما بر فراز موج کره‌ای سوار هستیم که آن را نه‌تنها در فیلم، موسیقی و مد، بلکه با توجه به اضافه‌شدن کلماتی با ریشه‌ی کره‌ای به نسخه جدید لغت‌نامه‌ی انگلیسی آکسفورد، در زبانمان هم مشاهده می‌کنیم.»
این‌که چه گروهی را دوست داریم یا طرف‌دار چه گروهی هستیم، اهمیت دارد؛ اما یادمان باشد که آگاه باشیم و بازی نخوریم.
در همینه زمینه :