محله شیوا، روزگاری ایستگاه درشکه و طوافی‌ها بود

مژگان مهرابی

محله شیوا از محله‌های قدیمی منطقه ۱۴ است که در محدوده ناحیه ۲ و قسمت مرکزی آن قرار دارد. محله‌ای کوچک که از شمال و جنوب به خیابان‌های شاه‌آبادی و لرستان راه دارد و از غرب و شرق به خیابان زینتی افخم و میدان تفحص منتهی می‌شود. مهم‌ترین و شاید اصلی‌ترین معبر این محله، خیابان شهید داورزنی است که در بین اهالی به شیوا شهرت دارد. محله شیوا بافت فرسوده‌ای دارد که این مسئله از نمای ظاهری خانه‌های پیداست. قدمت محله به سال‌های دور برمی‌گردد وکوچه و خیابان‌های باریک و خانه‌های کلنگی و نقلی شاخصه این محله به شمار می‌آید. اما آنچه قدیمی‌های محله شیوا درباره‌ محل سکونت خود می‌گویند و ذهن هر مخاطبی را به دوران گذشته سوق می‌دهد، اینکه تا قبل از دهه ۵۰، این محله خاکی بوده و ردی از آسفالت در آن دیده نمی‌شد. «احمد فریدونی» یکی از قدیمی‌های محله درباره آن روزها تعریف می‌کند: «شغل اصلی اهالی این محله، طوافی بود. یعنی دستفروشی با چرخ‌دستی. دور میدانگاهی جمع می‌شدند و مردم زیادی از دور و نزدیک برای خرید به اینجا می‌آمدند. در گوشه‌ای از میدانگاه هم ایستگاه درشکه‌ای مستقر بود که مسافران را به مقصد میدان‌های خراسان و سرآسیاب می‌برد. یکی از تفریح‌های بچه‌ها در آن روزها، این بود که پشت درشکه‌ها پنهان می‌شدند و وقتی درشکه حرکت می‌کرد ‌آن‌ها هم یک دل سیر سواری می‌گرفتند.» به گفته فریدونی ایستگاه درشکه و طوافی‌ها با برپایی روز بازار در میدان سرآسیاب کم‌کم رونق خود را از دست داد و به مرور برچیده شد. این روزها شرایط محله شیوا از نظر سرانه فرهنگی و فضای سبز تعریف چندانی ندارد و فعالیت‌های آموزشی آن بیشتر در سرای محله و مساجد حوری و باب النجات انجام می‌شود.