رفع مشکلات مبادی ورودی تهران نیاز به برنامه‌ریزی یکپارچه دارد

چندی پیش همشهری گزارشی از مشکلات مبادی ورودی و خروجی تهران با تیتر «شهر بدون ویترین ورودی» در تاریخ 11مهر 1400منتشر کرد که در این گزارش به مشکلات و معضلات مهم پرداخته شده بود. سیدجعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران درباره گزارش واکنش نشان داد و برای کاهش و حل مشکلات حمل‌ونقل در این مبادی راهکارهای متفاوتی ارائه کرد. او با اشاره به اهمیت مبادی ورودی به لحاظ زیبایی‌شناسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی به همشهری گفت:‌ «شهر تهران 9دروازه ورودی اصلی دارد که این دروازه‌ها به دروازه شمال، دروازه غرب، دروازه ساوه، دروازه جنوب، دروازه شاه‌عبدالعظیم حسنی، دروازه ورامین، دروازه خراسان، دروازه دماوند و دروازه لواسانات و تعدادی دروازه‌های فرعی دیگر تقسیم می‌شوند. هر یک از این دروازه‌ها برحسب موقعیت جغرافیایی در منطقه مشکلات متعددی دارند. برای مرتفع شدن این مشکلات، حوزه‌های مختلف مدیریت شهری باید برنامه‌ریزی یکپارچه‌ای با یکدیگر داشته باشند. عدم‌وجود سرزندگی در ورودی‌های اصلی پایتخت، نبود امکانات رفاهی کافی موردنیاز برای مسافرانی که قصد ورود به بخش مرکزی شهر را ندارند، عدم‌احداث پارک‌سوار و پارکینگ برای مسافران ورودی به شهر تهران از شهرهای اقماری، ترافیک سنگین در ورودی‌های شهر تهران، عدم‌وجود سیستم یکپارچه حمل‌ونقل در مبادی ورودی شهر تهران(به‌عنوان مثال عدم‌اتصال قطار شهری به راه‌آهن)، تمرکز فعالیت مشاغل آلاینده و مزاحم در دروازه‌های اصلی ورودی شهر تهران (تعمیرگاه‌ها، کارگاه‌ها و...)، ایمنی ناکافی ورودی‌های شهر، عدم‌ساماندهی کاربری‌های موجود در ورودی شهر و از بین رفتن مرز میان ورودی‌های شهر و حومه و از دست رفتن یکپارچگی شهر بخشی از این مشکلات است.»


اقدامات فنی در حوزه حمل‌ونقل عمومی افزایش یابد
مشکلات موجود در مبادی تهران دغدغه مدیران شهری شده است و برای از بین بردن این دغدغه به بررسی و شناسایی مشکلات کلان در این مبحث پرداخته‌اند. سیدجعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران در این‌باره راهکارهایی را عنوان کرد و گفت:‌ «یکی از مهم‌ترین مشکلات در این مبادی، حجم بالای تردد در ساعت اوج ناشی از عدم‌ارتباط حمل‌ونقل و کاربری زمین در سطح منطقه‌ای (کلانشهر تهران) است. وجود سکونتگاه‌های خوابگاهی در پیرامون شهر دلیل اصلی آن است که از نظر شغل و خدمات به تهران وابسته هستند. این سکونتگاه‌ها سفرهای بسیاری را در ساعات اوج ترافیک هنگام صبح از پیرامون شهر به سمت مرکز و در بعدازظهر از مرکز شهر به پیرامون شهر به شبکه راه حمل‌ونقل عمومی تحمیل کرده‌اند؛ بنابراین راهکاری که می‌توان در این‌باره پیشنهاد داد ارتباط مستقیم و مؤثر میان حوزه‌های حمل‌ونقل و شهرسازی در سطوح مختلف برای کاهش وابستگی سکونتگاه‌های پیرامون به مادر شهر اصلی است. همچنین باید از توسعه پراکندگی در اطراف تهران جلوگیری کرد. مسئله دیگر، نبود حمل‌ونقل عمومی کارا و یکپارچه در مناطق کلانشهر تهران است. درواقع تامین منابع مالی برای توسعه حمل‌ونقل عمومی در خارج از شهر تهران بر عهده دولت است. متأسفانه در سال‌های گذشته به دلایل مختلف ازجمله کمبود منابع، عدم‌وجود مدیریت واحد در کلانشهر، عدم‌هماهنگی مدیریت شهری تهران با وزارت راه و شهرسازی در سطح کلان و توسعه حمل‌ونقل عمومی همگام با رشد شهری اتفاق نیفتاده است. دلیل دیگر این است که شهرها و شهرک‌های جدید در پیرامون تهران طی دهه‌های گذشته بدون توجه به وضعیت حمل‌ونقل عمومی رشد کرده‌اند. راهکارهایی که در این‌باره می‌توان ارائه داد، ارتباط مستمر میان مدیریت شهری با سطوح کلان مدیریتی نظیر دولت و وزارت راه و شهرسازی برای تامین منابع توسعه حمل‌ونقل عمومی در سطح منطقه‌ای و تکمیل پروژه‌های نیمه‌کاره است؛ مانند خط مترویی شهر جدید پرند. راهکار دیگر اینکه اقدامات فنی در حوزه حمل‌ونقل عمومی افزایش یابد تا اتوبوس‌ها در ساعات اوج شلوغی در ترافیک محبوس نشوند.»

مبادی شهر نیاز به ساخت پارک‌سوار دارد
 مسئله‌ای که روزانه تهران با آن مواجه است، حجم ترافیک به‌دلیل تردد وسایل نقلیه غیربومی است. تشکری‌هاشمی با توجه به حساسیت این مشکل در شهر به نبود کنترل و نظارت بر تردد وسایل نقلیه غیربومی تأکید کرد و گفت: «نبود کنترل و نظارت بر تردد خودروهای غیربومی باعث افزایش حجم ترافیک روزانه در مبادی شهر و درون شهر شده است. برای برطرف شدن این مشکل لازم است تجهیزات کنترلی هوشمند پلاک خودروها در مبادی ورودی شهر نصب و قوانین محدود‌کننده برای خودروها با پلاک غیربومی وضع شود. معضل دیگر در مبادی ورودی تهران، نبود پارک‌سوارهای مناسب برای تغییر مد حمل‌ونقل با هدف کاهش حجم ورودی خودروهای شخصی است. البته این معضل به دلایل مختلفی چون کمبود منابع مالی و عدم‌ارتباط بین بخش‌های مختلف (شهرداری، استانداری و وزارت راه) به‌وجود آمده است. این مهم است بدانیم، چون تاکنون برنامه‌ریزی برای ایجاد فضاهای park&Ride (پارک‌سوار) در مبادی ورودی شهر صورت نگرفته است. با این تفاسیر باید پارک‌سوارهای مناسب در مبادی ورودی شهر ساخته و برای تشویق رانندگان در تعویض مد حمل‌ونقل، تدابیری درنظر گرفته شود. دغدغه دیگر ضعف در تامین ناوگان حمل‌ونقل عمومی درون‌شهری است که از کیفیت سفر با این مد کاسته است. این ضعف باعث شده در شبکه حمل‌ونقل عمومی ازدحام رخ دهد و بسیاری از رانندگان ماندن در ترافیک را به پارک خودرو و ادامه سفر با حمل‌ونقل عمومی ترجیح دهند. چنانچه ناوگان حمل‌ونقل درون‌شهری توسعه یافته و تجهیز شود، این دغدغه روزبه‌روز کمرنگ‌تر خواهد شد. نباید فراموش کرد که تمایل شهروندان به سکونت در حومه شهر به ازدحام در مبادی ورودی شهر می‌افزاید و متأسفانه سیاست‌های شهرسازی در سال‌های گذشته منجر به افزایش قیمت مسکن در تهران شده و بسیاری از مردم توان مالی لازم برای تامین مسکن مورد نیاز درون شهر را ندارند و به ناچار ساکن حومه شهر می‌شوند. به‌منظور رفع این مشکل باید سیاست‌های مناسب برای تامین مسکن اتخاذ شود. نکته دیگر توجه به تمرکز فعالیت‌های مرکز شهر تهران است؛ به‌گونه‌ای که می‌توان با جانمایی صحیح بسیاری از کاربری‌های نقاط مختلف شهر مانند ایستگاه راه‌آهن یا برخی بیمارستان‌ها در پیش از مبادی ورودی شهر، از حجم ورود خودروها به درون شهر به‌ویژه در ساعات اوج ترافیک جلوگیری کرد. عدم‌تحقق هریک از این موضوعات در سالیان گذشته سبب شده تا روزبه‌روز به جمعیت در تهران و حومه افزوده شود و حجم ترافیک بیشتر خودنمایی کند و اگر نهادها و ارگان‌ها در این‌باره فرصت را از دست بدهند همیشه این موضوع بی‌نتیجه باقی خواهد ماند.»