هویت‌های بصری محله‌ها را دریابیم

ایجاد هویت‌های بصری در محله‌ها و شهرها از طریق نمادهای طبیعی و انسانی، یکی از ضروریات توسعه پایدار شهری است؛ هویت‌هایی که در محله و شهر تأثیر بسیاری دارند.
این مهم در برنامه‌ریزی‌های شهری و شهرسازی نیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است که معماران و مدیران شهری در اجرای طرح‌های مختلف از آن بهره‌می‌گیرند. «برج آزادی» در نهمین تکه از پایتخت تهران، یکی از همین نمادهای بصری فاخر است که در کنار همه ارزش‌های افزوده‌ای آن از قدمت تا زیبایی، حس تعلق مکانی شهروندان و مشارکت آنها در توسعه شهری و محلی را نیز ارتقا می‌بخشد. در ثبت و حفاظت از این هویت بصری، هنرمندان و عکاسان، نقش غیر‌قابل انکاری دارند که به کمک لنز دوربین‌های آنها، زاوایای زیباشناسانه و خاطرات جمعی این نماد ملی به خوبی به تصویر کشیده شده است. تلاش این افراد در ماندگاری هویت بصری برج آزادی، به حیات بخشی آن و رونق گردشگری در ابعاد مختلف منجر می‌شود که در نهایت به سود شهروندان و محله است. محله و شهری که هویتی بصری آن با ویژگی‌های اصالت و قوی بودن همراه باشد، توسعه پایدار در آن روندی صعودی به خود می‌گیرد. این روند در سایر محله‌ها که از کمیت و کیفیت المان‌ها، نمادها، نشانه‌ها و آثار دارای ارزش‌های تاریخی و هنری (هویت بصری)، کمتر برخوردار هستند، شتابی کند یا نزولی دارد. بنابراین شایسته است که مدیران شهری و شهرسازان در زمینه شهر‌سازی و توسعه معابر به این نمادهای دارای هویت بصری توجه کنند. توجهی که یا هویت بصری نوین و منطبق با ساختار فیزیکی محله و شهر ایجاد کند و در حفاظت همه جانبه هویت‌های بصری پیشین بکوشد. برای این امر باید از همه ظرفیت‌های نگهدارنده که عکاسان و هنرمندان را نیز شامل می‌شود، استفاده کرد. برگزاری جشنواره‌ها و مسابقه‌هایی با رویکرد احیا و اهمیت بخشی به هویت‌های بصری که در این مقال، مدنظر است، می‌تواند راهکار مناسبی باشد. البته این طرح و راهکارها باید براساس موازین استاندارد شهرسازی و فرهنگ شهری با برنامه‌ریزی و تخصص‌گرایی پیش برود.