آغازفصل بیکاری در چهارمحال و بختیاری

خاطره حسین‌زاده-خبرنگار

هرچند بیکاری در سال‌های اخیر، روز، ماه و سال نمی‌شناسد و کمتر خانواده‌ای را می‌توان دید که در آن جوان بیکار وجود نداشته باشد، اما با نگاهی به آمار نرخ بیکاری در فصول مختلف سال می‌توان تفاوت قابل توجهی را مشاهده کرد.
با نگاهی به گزارش‌های منتشر شده از مرکز آمار ایران می‌توان دریافت که نرخ بیکاری استان چهارمحال و بختیاری هر سال در نیمه دوم سال (پاییز و زمستان) بین یک تا 2درصد نسبت به نیمه نخست (بهار و تابستان) بیشتر است.
شرایط آب‌وهوایی و رسیدن فصل سرما برای استان‌های کوهستانی و سردسیر نظیر چهارمحال و بختیاری و البته مهمتر از آن بی‌برنامگی موجب شده است نرخ بیکاری این استان در فصل پاییز و زمستان بیش از فصل‌های بهار و تابستان باشد.
کسب و کار بخشی از شاغلان چهارمحال و بختیاری با آغاز فصل تعطیل می‌شود، این چالش که از آن با عنوان بیکاری فصلی یاد می‌شود سال‌هاست در این استان تکرار می‌شود و تاکنون برنامه موثری برای مهار آن چاره‌اندیشی نشده است.
چهارمحال و بختیاری سال‌هاست به واسطه حجم بالایی از کارگران ساختمانی در کنار تعطیلی فعالیت‌های کشاورزی در فصل زمستان در نیمه دوم سال با افزایش نرخ بیکاری مواجه می‌شود. اگرچه این استان طی سال‌های اخیر همواره در بین یکی از 3استان با آمار بالای بیکاری کشور جای گرفته، اما معضل بیکاری زمانی بحرانی‌تر می‌شود که در بطن آن بیکاری فصلی نمود پیدا می‌کند.
 
 رکود مشاغل ساختمانی و کشاورزی 
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی چهارمحال و بختیاری بیکاری فصلی را از چالش‌های جدی اشتغال استان عنوان کرد و گفت: به واسطه موقعیت جغرافیایی استان یعنی بهار دیررس و پاییز زودهنگام، بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی نظیر کشاورزی و ساخت‌وسازهای ساختمانی با رکود و تعطیلی مواجه می‌شوند.
حفیظ‌الله فاضلی با بیان اینکه بهترین زمان برای رونق کسب و کار در استان از نیمه‌های بهار تا مهر است، افزود: در بقیه ماه‌های سال به دلیل کوتاهی روز، سردی هوا و وقوع بارندگی و ناپایداری‌های جوی بسیاری از مشاغل وابسته به شرایط آب و هوایی از جمله فعالیت‌های کشاورزی و ساختمانی تعطیل می‌شوند.
وی با بیان اینکه 22درصد اشتغال چهارمحال و بختیاری مربوط به بخش کشاورزی است، تصریح کرد: تعطیلی بخش قابل توجهی از فعالیت‌های کشاورزی استان در فصل پاییز و زمستان به طور مستقیم در افزایش نرخ بیکاری تاثیر می‌گذارد. 36درصد کارگران استان را کارگران ساختمانی تشکیل می‌دهند که با آغاز فصل سرما عملا بیکار می‌شوند.

 جزیره‌ای عمل کردن دستگاه‌ها 
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه در همه دنیا برای بیکاری فصلی و رفع محدودیت‌های شغلی در فصول مختلف سال برنامه‌ریزی و طراحی انجام می‌شود، گفت: در استان ما به واسطه جزیره‌ای عمل کردن دستگاه‌ها و نبود یک مدیریت جامع و یکپارچه تاکنون برنامه‌ موثری برای رفع این معضل طراحی نشده است.
فاضلی گردشگری زمستانی را یکی از ظرفیت‌های کم‌نظیر استان برای رونق اشتغال در فصل زمستان دانست و افزود: برای رفع چالش بیکاری فصلی می‌توان شغل‌های جایگزین نظیر گردشگری زمستانی ایجاد کرد در حالی که بنابر آمار موجود اشتغال در این حوزه متناسب با ظرفیت‌ها نیست.
وی با بیان اینکه اداره‌کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی مسئول هماهنگ‌کننده دستگاه‌های استان برای تسهیل در امر اشتغال است، خاطرنشان کرد: برخی تنگ‌نظری دستگاه‌ها در اعطای مجوزها، طولانی کردن روند پیگیری طرح‌ها و مانع‌تراشی برای متقاضیان طرح‌های مختلف در افزایش نرخ بیکاری استان نیز موثر هستند که می‌طلبد در این باره نظارت بیشتری از سوی دستگاه‌های بالادستی انجام شود. 

پاییز و زمستان، فرصتی برای رونق مشاغل خانگی
یک کارشناس اشتغال و کارآفرینی، رونق مشاغل خانگی را یکی از راهکارهای رفع بیکاری فصلی در استان برشمرد و گفت: اگر بتوانیم بخشی از اشتغال فصلی را در ماه‌های سرد سال به مشاغل خانگی هدایت کنیم، می‌توانیم بخش زیادی از بیکاری فصلی را مهار کنیم.
شاپور حیدری با بیان اینکه تسهیلات قابل توجهی از سوی دولت به بخش مشاغل خانگی اختصاص داده شده است، افزود: با وجود این، اگر بتوان برای استان‌هایی نظیر چهارمحال و بختیاری که نیمی از سال با محدودیت کسب و کار مواجه هستند، تسهیلات بیشتری اختصاص داد می‌توان گام‌های خوبی در این حوزه برداشت.
وی، فرهنگسازی درباره کارآفرینی را از دیگر الزامات مهار نرخ بیکاری به ویژه بیکاری فصلی دانست و اظهار کرد: افراد می‌توانند با خلاقیت در کسب و کارهای خود محدودیت‌های فصلی را از میان بردارند به ویژه در بخش کشاورزی با حمایت دولت می‌توان با ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی در فصولی که امکان کاشت و برداشت وجود ندارد از تولیدات کشاورزی محصولات دیگری تولید و عرضه کرد.
حیدری، گذر از مشاغل سنتی به سمت مشاغل متناسب با تکنولوژی‌های روز را از دیگر راهکارهای رفع چالش بیکاری برشمرد و گفت: اگر بتوان کشاورزی را از حالت سنتی خارج یا در فصل زمستان گلخانه‌ها را جایگزین زمین‌های زراعی کرد می‌توان به اشتغال در بخش کشاورزی رسید.
به گفته وی، مشاغلی نظیر چرم‌سازی و قالی‌بافی نیز در چهارمحال و بختیاری از ظرفیت‌های قابل توجهی برخوردار است که می‌تواند در فصل سرما در روستاها که بیشترین اشتغال در بخش کشاورزی را دارند، جایگزین شود.
حیدری با بیان اینکه بیکاری فصلی تاثیر محسوسی بر افزایش نرخ بیکاری استان داشته است، اظهار کرد: هرچند آمار دقیقی درباره بیکاری فصلی استخراج نشده، اما واضح است محدودیت‌های کسب و کار در فصل زمستان بخش قابل توجهی از شاغلان را به بیکاران اضافه می‌کند.
وی، مهارت‌آموزی را کلید رفع معضل بیکاری در استان اعلام کرد و گفت: با آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در روستاها و حتی در بین فارغ‌التحصیلان استان، فرهنگ کارآفرینی تقویت می‌شود و می‌توان حتی در فصل سرما نیز شاهد رونق اشتغال و کسب و کار بود.