عبور قیمت نفت از رکورد 3ساله

روند صعودی قیمت نفت خام که از چند هفته پیش آغاز شده است، دیروز هم ادامه یافت و قیمت نفت خام به‌دلیل کمبود عرضه، رکورد 3ساله را شکست و از مرز 80دلار عبور کرد؛ این موضوع با توجه به افزایش صادرات نفت ایران در ماه‌های گذشته، امید‌ها را برای افزایش درآمد‌های نفتی ایران بیشتر کرده است.
به گزارش همشهری، قیمت نفت خام دیروز، تحت‌تأثیر کمبود عرضه، ششمین رشد متوالی خود را ثبت کرد و از مرز 80دلار عبور کرد. این بالاترین قیمت نفت برنت از اکتبر۲۰۱۸ تا‌کنون است. اختلال در عرضه جهانی نفت باعث شد شرکت‌های انرژی مجبور شوند از ذخایر نفت خام خود برداشت کنند و همین موضوع قیمت نفت را به بالاترین رقم در 3سال گذشته رسانده است. مؤسسات جهانی معتقدند حجم تقاضا برای نفت بعد از پایان اپیدمی کرونا برخلاف انتظار به سرعت در حال رشد است؛ درحالی‌که عرضه نفت پایین‌تر از حد انتظار است.
برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد به‌دنبال وقوع کرونا عملیات تعمیر و نگهداری میادین نفتی در برخی کشور‌ها با تعویق مواجه شده و این موضوع عرضه نفت را با کاهش مواجه کرده است. این گزارش‌ها نشان می‌دهد کاهش سرمایه‌گذاری و مشکلات تعمیر و نگهداری باعث شده صادرکنندگان آفریقایی نفت خام اوپک، نیجریه و آنگولا، حداقل تا سال آینده نتوانند مطابق سهمیه خود تولید نفت را افزایش دهند.
ظرف یک هفته گذشته نیز به‌دلیل وقوع توفان در آمریکا، عرضه نفت آمریکا کاهش یافت و این کشور مجبور شد از ذخایر خود استفاده کند. هم‌اکنون میزان ذخایر نفت آمریکا به پایین‌ترین حد خود رسیده و این موضوع می‌تواند فشار بیشتری به بازار نفت وارد کند. توشیتاکا تازاوا، تحلیلگر بین‌المللی می‌گوید: حال و هوای بازارهای نفت با کمبود جهانی عرضه و تقویت تقاضا در بسیاری از نقاط جهان، بهبود یافته است.

آینده قیمت نفت
با وجود رشد پرسرعت قیمت نفت ظرف روزهای گذشته، تحلیلگران اعتقاد دارند روند صعودی قیمت نفت همچنان ادامه پیدا خواهد کرد، زیرا اپیدمی کرونا رو به پایان است و تقاضا برای کالاها در جهان رو به افزایش، و این موضوع، تقاضا برای نفت را نیز افزایش خواهد داد.
بانک سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس روز گذشته پیش‌بینی کرد قیمت نفت خام برنت تا پایان سال‌جاری میلادی از 80دلار فعلی به 90دلار در هر بشکه خواهد رسید، زیرا تقاضا در حال افزایش است و تجهیزات تولید نفت در آمریکا نیز به‌دلیل توفان آسیب دیده است.
گلدمن اعلام کرد: در حالی‌ که همه ما یک دورنمای خوش‌بینانه برای نفت در نظر گرفته‌ایم ولی کسری فعلی تقاضا در برابر عرضه در جهان بالاتر از حد انتظار ماست. تقاضای جهانی برای نفت به سرعت به‌دنبال همه‌گیری کرونای دلتا رو به رشد بوده و عرضه جهانی نفت پایین‌تر از حد انتظار است. این بانک سرمایه‌گذاری، متوسط قیمت نفت برای 3ماه دوم و سوم سال آینده میلادی را با پیش‌بینی به سرانجام رسیدن قرارداد اتمی ایران، تا 80دلار پایین آورده است. این رقم قبلا 85دلار در هر بشکه پیش‌بینی می‌شد.
همچنین خبرگزاری بلومبرگ به نقل از یک مؤسسه بین‌المللی برآورد کرده تا سال2022 قیمت هر بشکه نفت تا مرز 100دلار افزایش یابد. این پیش‌بینی خوش‌بینانه از آنجا ناشی می‌شود که تقاضا برای نفت به سرعت رو به افزایش است و بسیاری از تاجران عقیده دارند بازار در اوایل یا اواسط 2022 به سطح قبل از بحران کرونا بازمی‌گردد. اما میزان عرضه نتوانسته همگام با رشد تقاضا افزایش یابد. بن لاکوک تحلیلگر بازارهای انرژی در این‌باره می‌گوید: نفت خام برنت برای تحویل در دسامبر2022 حدود 70دلار در هر بشکه در نظر گرفته می‌شود ولی تعجبی ندارد اگر قیمت نفت برنت تا 100دلار در هر بشکه در آن زمان افزایش یابد. او توضیح می‌دهد: بازار نفت قراردادهای 2سال آینده را درست قیمت‌گذاری نکرده است، چون تاجران هنوز هم این واقعیت را نپذیرفته‌اند که تعادل عرضه و تقاضا برای مدت‌ها متوازن نخواهد بود و تقاضا از عرضه پیشی خواهد گرفت.

اثر رشد نفت بر درآمد‌های ایران
همگام با رشد قیمت نفت و پیش‌بینی‌ها برای تداوم این رشد، امیدواری برای افزایش درآمد‌های نفتی ایران هم افزایش یافت؛ به‌ویژه آنکه تازه‌ترین گزارش‌ها نشان می‌دهد صادرات نفتی ایران ظرف ماه‌های گذشته به بالاترین حد خود رسیده است. یافته‌های همشهری نشان می‌دهد از زمان استقرار دولت جدید در مرداد امسال، برخی شرکای استراتژیک خارجی ایران به‌ویژه چین به سرعت میزان سفارش‌های خرید نفت از ایران را افزایش داده‌اند. گفته می‌شود در 2‌ماه گذشته نفتکش‌های ایرانی تمام‌وقت در حال انتقال محموله‌های صادراتی به مقاصد اعلام‌شده بوده‌اند.
از ابتدای 1397 تا اوایل سال گذشته صادرات نفت ایران به‌شدت کاهش یافته بود؛ حتی براساس برخی اخبار تأییدنشده صادرات نفت ایران در سال98 به 100هزار بشکه در روز هم رسیده بود. با این حال برخی خبر‌ها نشان می‌دهد از زمستان پارسال، ایران به‌طور متوسط روزانه ۶۵۰هزار بشکه نفت صادر کرده که به‌نظر می‌رسد بخش اعظم آن راهی چین شده است. سازمان کشورهای صادرکننده نفت، اوپک، در تازه‌ترین گزارش خود از رشد چشمگیر قیمت‌های جهانی نفت، ازجمله نفت ایران در ۷‌ماه ابتدایی سال‌جاری میلادی خبر داده و گزارش‌ها حاکی است صادرات نفت ایران نیز دوبرابر شده است. آمارهای شرکت‌های ردیابی نفتکش‌ها نیز نشان می‌دهد متوسط صادرات روزانه نفت ایران در نیمه ابتدایی سال‌جاری میلادی به ۶۵۰هزار بشکه رسیده که بیش از دوبرابر دور متوسط پارسال است.
اوپک همچنین در گزارش خود مدعی شده متوسط قیمت نفت ایران در ۷‌ماه ابتدایی پارسال کمی بیش از ۳۵دلار بود، اما در دوره مشابه امسال به بالای ۶۵دلار رسیده است؛ ضمن اینکه در ‌ماه گذشته میلادی قیمت نفت ایران حتی به ۷۵دلار نیز رسیده است.
قیمت هر بشکه نفت در قانون بودجه سال‌جاری 40دلار در نظر گرفته شده، اما آنطور که گزارش‌های مختلف نشان می‌دهد قیمت فروش هر بشکه نفت صادراتی ایران اکنون به بیش از 60 تا 65دلار رسیده و با افزایش قیمت نفت ظرف چند روز گذشته این رقم احتمالا با رشد بیشتری هم مواجه شده است. رشد قیمت نفت از این جهت برای ایران اهمیت دارد که می‌تواند بخشی از کسری بودجه‌های سنگین دولت را که به تورم‌های سنگین منجر شده، جبران کند.
به‌نظر می‌رسد در صورت تداوم صادرات روزانه 650هزار بشکه نفت، با توجه به افزایش قیمت نفت، ایران بتواند در سال‌جاری به‌طور متوسط به درآمدی معادل 15میلیارد دلار دست پیدا کند و هرچه قیمت و حجم صادرات نفت با افزایش بیشتری مواجه شود این درآمد‌ها می‌تواند با رشد بیشتری روبه‌رو شود که این موضوع می‌تواند نقش زیادی در کاهش کسری بودجه دولت داشته باشد که به زعم اقتصاددانان تا سقف 500هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.