پایان خوش پروژه نواب

بهاره خسروی

  هفته گذشته در همشهری محله گزارشی با عنوان «۳۰ سال بلاتکلیفی و مزاحمت» درباره مشکلات طرح نیمه‌کاره انتهای بزرگراه نواب در منطقه ۱۰ و بریانک منتشر شد. این گزارش حاوی گلایه‌های مردمی از اجرای طرح‌ها و پروژه نیمه‌کار در محله بریانک بود که بعد از چند دهه انتظار قرار بود به سامان برسد و به دلایلی معطل مانده بود. مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران در گفت‌وگو با همشهری محله در این‌باره اعلام کرد که از حدود ۱۰ ماه پیش تلاش‌هایی جدی از سوی این سازمان صورت گرفته و پروژه بریانک در آستانه بهره‌برداری است. «کاوه حاج‌علی‌اکبری» به نشریه همشهری محله گفت: «تمام تلاش ما این بوده که پایانی خوش را برای پروژه نواب رقم بزنیم.»

 تأخیر در روند اجرای پروژه‌ها و نیمه‌کاره رها کردن آنها به دلیل ناهماهنگی و روند طولانی اداری همواره برای شهروندان مناقشه‌برانگیز و خسته‌کننده است و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی زیادی به همراه دارند. درباره علت تأخیر پروژه‌ها توضیح می‌دهید؟  
اجرای پروژه‌های شهری نسبت به پروژه‌های عمرانی خارج شهر یکسری پیچیدگی‌هایی دارد و همین موضوع جنس کار را متفاوت می‌کند. در پروژه‌های شهری یکی از مهم‌ترین مسائل مردم و گروه ذی‌نفعان هستند. همین موضوع در بسیاری مواقع باعث تأخیر، ممانعت و حتی به بن‌بست رسیدن پروژه‌ها می‌شود. برای مثال، از همین دهه ۴۰ به بعد که موضوع احداث بزرگراه‌ها در تهران مطرح شد، به موازات آن بحث تأمین زمین هم روی کاغذ آمد. این زمین از کجا باید تأمین می‌شد؟ از تملک پلاک‌ها در محله‌ها؟ در دل همه این پلاک‌ها مردم زندگی می‌کردند و بسیاری از آنها به فروش خانه و جدا شدن از محله قدیمی‌شان رضایت نمی‌دادند.  
مورد بعدی مسائل مالی و اقتصادی و گرانی مصالح است. تقریباً از سال ۱۳۹۳ برای پرداخت حقوق کارکنان مشکلاتی وجود داشته و این موضوع در روند اجرای پروژه‌ها و تأخیر آن بی‌اثر نبوده است. هماهنگی زیرساخت‌ها و تأسیسات بنا به تنهایی برای ایجاد مانع و کند شدن روند کار کافی است و معمولاً در همه پروژه‌های شهری این موضوع مشهود است. با توجه به همه این موارد، گاهی اوقات زمان‌بندی پروژه‌ای را به دلیل اضطرار و فشارها برای جلب رضایت کوتاه‌مدت و کنترل شرایط اعلام می‌کنیم که واقعی نیست.  

«کاوه حاج‌علی‌اکبری» / مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران

 روند اجرای پروژه بریانک بیش از دو دهه است که ادامه دارد و اهالی از انجام طرح‌های نیمه‌کاره در این محدوده گلایه دارند. در این‌باره توضیح می‌دهید؟  
این زمین انتهای محدوده بریانک جزئی از تملک پروژه نواب است که بین سال‌ها ۶۹ تا ۷۳ برای ساخت مجتمع‌های نواب تملک می‌شود. عملیات ساخت بزرگراه نواب از سال ۷۳ تقریباً از خیابان آذربایجان تا میدان بریانک در دستور کار قرار می‌گیرد و از اواخر دهه ۷۰ تا دهه ۸۰ به پایان می‌رسد و مردم در مجتمع‌های نواب ساکن می‌شوند. فاز سوم طرح و بخش پایانی کار در محدوده بریانک، زمینی به مساحت ۱۲ هزار متر، بین نواب و قزوین و خیابان گلبن باقی می‌ماند.

ابتدای کار قرار بود در این محدوده، مانند همان طرح نواب، مجتمع‌سازی شود و از طریق جذب سرمایه‌های خصوصی و سازمان بنیاد مستضعفان کار ادامه پیدا کند. حتی اسکلت‌های ساختمان‌ها هم نصب می‌شود، اما این پروژه به دلیل اختلاف با شهرداری و پیش آمدن مسائل حقوقی، نیمه‌کاره رها می‌شود. حتی سال‌های ۸۴ یا ۸۵ سرمایه‌گذار خارجی هم برای ادامه طرح جذب شد و توافقاتی هم در همین سازمان نوسازی انجام شد، اما باز هم ماجرا راه به جایی نبرد. البته تغییر سیاست‌های شهری و مدیریت‌ها در این میان در کند شدن روند کار بی‌اثر نبود تا اینکه برای عملیات اجرایی خط ۷ مترو این زمین به مدت ۳ سال به شرکت مترو اجاره داده شد.  

 چطور شد که این زمین تبدیل به ایستگاه مترو بریانک شد؟  
قرار اجاره ما ۳ ساله بود تا کارگاه‌های عملیات خط ۷ مترو شهر تهران تجهیز شود و تبدیل به یکی از نقاط ورود (تی‌بی‌ام) برای احداث خط ۷ باشد. اما این قرارداد ۱۰ سال طول کشید و تقریباً تا سال ۱۳۹۷ ادامه داشت و زمین در اختیار شرکت مترو بود. در واقع‌کاری از دستمان برای اجرای پروژه بر نمی‌آمد، فقط با هماهنگی شهرداری منطقه ۱۰ توانستیم بخشی از شرق زمین را آزاد کنیم تا لاین کندرو نواب راه‌اندازی شود، چون این محدوده گره ترافیکی شدیدی داشت.  

 ایده تأمین فضای سبز چطور شکل گرفت؟  
روز افتتاح لاین کندرو در مراسم ویژه‌ای که رئیس شورای‌شهر وقت هم حضور داشتند، به‌عنوان مالک زمین از طرف سازمان در مراسم حاضر بودم. در این برنامه تعدادی از اهالی در حضور رئیس شورای‌شهر از وضعیت موجود گلایه کردند و گفتند که از سال ۱۳۶۹ در این محدوده خاک می‌خورند و این پروژه هیچ منفعتی برای آنها نداشته است. بر همان صحبت‌ها استناد کردیم تا با بازنگری در اجرای پروژه نیاز اهالی و احداث فضاهای رفاهی و فرهنگی را در نظر بگیریم. خوشبختانه با مطالعاتی که داشتیم متوجه شدیم احداث فضای سبز و تبدیل این محدوده به پاتوقی فرهنگی و تفریحی می‌تواند سهم بسزایی در تأمین نیازها و سرانه‌های فرهنگی اهالی این محدوده داشته باشد. پیشنهاد دادیم تا این محدوده به میدانگاه بریانک تبدیل شود و تقریباً سال ۱۳۹۸ طراحی پروژه را انجام دادیم و عملیات اجرایی آن از آبان ماه ۱۳۹۹ شروع شد.  

 پروژه بریانک چه ویژگی‌هایی دارد؟  
این پروژه با توجه به همسایگی با ایستگاه مترو پیچدگی‌های خاص خودش را دارد. همه تلاش ما این بود تا در بارگذاری و عایق و زه‌کشی‌ها با حساسیت بیشتری کار کنیم. فعالیت‌های عمرانی با توجه به مجاورت املاک مسکونی برای اهالی مزاحمت‌هایی را هم ایجاد می‌کرد. البته با توجه به اینکه سازه این میدانگاه تمام‌بتونی است بیشتر نماها مانند پله و گلدان‌ها همه پیش‌ساخته هستند تا در فضای پروژه مزاحمت کمتری برای اهالی ایجاد کند. خوشبختانه بعد از حدود ۱۰ ماه فعالیت بی‌وقفه عمرانی با وجود همه موانع موجود ۹۶‌درصد کار پروژه رو به پایان است و یکسری خرده‌کاری‌های جزئی باقی مانده است که مربوط به مغازه‌های طراحی شده در این محدوده است.  

 خدمات رفاهی و تفریحی این پروژه به شهروندان چیست؟  
میدانگاه بریانک فضای روبازی دارد که برای اهداف ورزشی و تفریحی طراحی شده است. در این میدانگاه زمین بازی بسکتبال، والیبال و اسکیت وجود دارد. همچنین با توجه به اینکه بریانک برند فلافل‌فروشی‌هاست در نظر داریم تا تعدادی فلافل‌فروشی در همین محدوده راه‌اندازی شود. سعی داریم از طریق فراخوان، مغازه‌های طراحی‌شده در این میدانگاه در اختیار کسب و کارهای فرهنگی، مانند کافه‌کتاب، قرار دهیم. نصب تلویزیون شهری، مناسب‌سازی برای‌ تردد توان‌یابان و کاشت پوشش‌های مختلف گیاهی از مهم‌ترین خدمات رفاهی میدانگاه بریانک برای اهالی است. مهم‌ترین هدف ما از اجرای این پروژه روشن نگه داشتن چراغ کسب و کار فعالیت‌های اقتصادی و تجاری در این محدوده است تا به واسطه آن چراغ نظارت اجتماعی به نحوی روشن بماند. در واقع همه تلاشمان این است که با افتتاح این پروژه پایانی خوش را برای اهالی بریانک و پروژه نواب رقم بزنیم.  

• فرسوده‌ترین پازل پایتخت 

بیشترین میزان بافت فرسوده شهر تهران در دل منطقه ۱۰ جای گرفته است و بر این اساس، منطقه ۱۰ از محدوده‌های ویژه و مورد توجه سازمان نوسازی شهر تهران است. در یک دهه گذشته بیش از ۶۰‌درصد بافت‌های فرسوده این تکه فرتوت و سالخورده نوسازی شده و این روند همچنان ادامه دارد. اجرای طرح پیاده‌راه‌سازی در محله هفت‌چنار، خیابان شهید دعوتی، و ساماندهی حال و هوای این خیابان از سوی سازمان نوسازی یکی از طرح‌های اثرگذار شهری برای کاهش آسیب‌های اجتماعی و ایجاد حس امنیت اجتماعی میان اهالی این محدوده بود. در واقع با راه‌اندازی میدانگاه بریانک و در ادامه این مسیر اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری در این محدوده، برای اهالی رشد و شکوفایی و امنیت اجتماعی را در آینده نه چندان دور به ارمغان می‌آورد.