نقد
کتابی که عادت‌های فکری ما را زیر سؤال می‌برد
به جوابت شک کن!
ندا زندی- روزنامه نگار
شما جزو آن دسته از افرادی هستید که وقتی با سؤالی مواجه می‌شوید، فکر می‌کنید نخستین پاسخی که به ذهنتان می‌رسد درست‌ترین پاسخ است یا سایر جواب‌های ممکن را نیز می‌سنجید و بعد بهترین جواب را از میان پاسخ‌های متعدد انتخاب می‌کنید؟ اصولا ما چه زمانی به درستی جوابمان شک می‌کنیم؟ آیا اساسا به شک افتادن درباره چیزی که خیال می‌کنیم درباره‌اش مطمئن هستیم کار درستی است؟ چرا وقتی به درستی جوابمان اطمینان داریم، باید تردید کنیم؟ اصلا چرا باید اجازه دهیم که تردید و دودلی مثل بختک به جانمان بیفتد و آرامشمان را سلب کند؟ آدام گرنت، در کتاب «دوباره فکر کن؛ قدرت دانستن آنچه نمی‌دانید»، با بیانی ساده و روان، اثرات مثبت توانایی تجدیدنظر و ترک آموخته‌های قبلی را به ما می‌شناساند.
آدام گرَنت در کتاب «دوباره فکر کن» واقعیتی ساده اما مهم را با خوانندگانش در میان می‌گذارد. گرنت معتقد است: «ما برای تجدیدنظر در پاسخ‌هایمان مردد نمی‌شویم. کلا برای تجدیدنظر تردید داریم.» این گزاره ساده توضیح‌دهنده بسیاری از واقعیت‌های زندگی ماست. هریک از ما این تجربه را در زندگی داشته‌ایم که مسئله‌ای برای مدت‌های مدیدی ما را می‌آزرده اما ماـ با وجود اینکه جانمان به لبمان رسیده ـ نحوه مواجهه‌مان را تغییر نداده‌ایم و همیشه به یک شکل با آن مسئله برخورد کرده‌ایم. درحالی‌که اگر ما قدرت تجدیدنظر در افکار و تصمیمات و اعمالمان را داشتیم، خیلی زودتر و راحت‌تر می‌توانستیم بر مشکلات فائق آییم. اما واقعیت این است که تغییر تفکر اصلا کار آسانی نیست. گرنت دراین‌باره می‌گوید: «بخشی از مشکل به تنبلی شناختی برمی‌گردد. بعضی روانشناسان می‌گویند ما بخیل ذهنی هستیم، یعنی اغلب برای راحتی خودمان ترجیح می‌دهیم دیدگاه‌های قدیمی‌مان را حفظ کنیم و برای دست و پنجه نرم کردن با نظرات جدید به سختی نیفتیم. با این حال نیروهای ژرف‌تری در مقاومت در برابر بازاندیشی نقش دارند. با تحقیق و بررسی، دنیا برایمان بیش از پیش غیرقابل پیش‌بینی می‌شود. باید قبول کنیم حقایق عوض می‌شوند و آنچه زمانی درست بود، شاید حالا غلط باشد. با تجدیدنظر در باورهای عمیق‌مان، هویتمان به خطر می‌افتد و حس می‌کنیم داریم بخشی از وجودمان را از دست می‌دهیم.» گرنت دست روی نقطه حساسی گذاشته که از فرط بدیهی بودن شاید به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفته است. اغلب ما به‌طور وسواس‌گونه‌ای به افکار و عقایدمان وابسته‌ایم و کمتر پیش می‌آید که تمایلی به تغییرشان داشته باشیم. البته وقتی پای تغییر دکوراسیون منزل، لباس، گوشی موبایل و اتومبیل وسط می‌آید، معمولا از تغییر استقبال می‌کنیم، اما تغییر در عقاید و نظراتمان را برنمی‌تابیم. گرنت در کتابش ارزش بازاندیشی و انعطاف ذهنی را به ما یادآوری می‌کند و به ما می‌آموزد که از اتخاذ موضع تدافعی برای تغییر افکارمان دست برداریم.
«دوباره فکر کن» اوایل سال2021 به بازار آمد و بلافاصله با استقبال زیاد مخاطبان روبه‌رو شد. نویسنده کتاب، با طرح جذاب موضوعات اساسی، همه ما را دعوت می‌کند که بسیاری از رفتارها و نگرش‌های‌مان را دوباره ارزیابی کنیم. او با لحنی طنازانه و لبریز از مثال‌های ریز و درشت جدید، از کرونا گرفته تا اتفاقات و شخصیت‌های مهم جهان نظیر استیو جابز، جف بزوس و دیگران، نشان می‌دهد که بازاندیشی چقدر برای زندگی ضروری است. مباحث گرنت کاملا علمی هستند اما او با طرح شوخ‌طبعانه آنها، کتابش را به متنی تبدیل کرده که برای عموم خوانندگان مفید و قابل فهم است. استفاده از جدول‌ها و نمودارها و شکل‌هایی که به متن کمک می‌کنند نیز این ویژگی کتاب را تقویت کرده است.
آدام گرنتِ 40ساله دکترای روانشناسی سازمان از دانشگاه میشیگان دارد و جوایز مختلفی برای تحقیق، سخنرانی، آموزش و نویسندگی به‌دست آورده است. از ویدئوهای سخنرانی‌هایش تا‌کنون بیش از ۲۵میلیون بار بازدید شده که محبوبیت او را به‌عنوان یک روانشناس جوان نشان می‌دهد. گرنت یکی از 10متفکر تأثیرگذار دنیا در زمینه مدیریت است و نامش در فهرست 40متفکر زیر 40سال مجله فورچون نیز آمده است.
کتاب «دوباره فکر کن» در 4بخش تنظیم شده است: بخش نخست: بازاندیشی فردی؛ بخش دوم: بازاندیشی میان‌فردی؛ بخش سوم: بازاندیشی جمعی؛ در بخش چهارم کتاب نیز گرنت از مجموع مطالب کتاب به نتیجه‌گیری می‌پردازد و 30راهکار عملی برای بازاندیشی در روابط انسان ارائه می‌دهد. راهکارهای گرنت، ساده و در عین بسیار مؤثرند و انگیزه تغییر را در ما ایجاد می‌کنند.
«دوباره فکر کن» را «نشر سنگ» با ترجمه محدثه احمدی، در 230صفحه و با قیمت 60هزار تومان منتشر کرده است.
در همینه زمینه :