کارخانه ابر

مهدیا گل‌محمدی

سال2000 میلادی کودکی در شهرسنت‌جان(Saint John ) کانادا در دوردست ابر‌هایی خاکستری را نشان پدرش داد که به جای پشت تپه از نوک یک دودکش بزرگ بیرون می‌آمدند و پرسید: «بابا ابرای کل دنیا رو اونا درست می‌کنن؟» پدرش در پاسخ گفت: «نه کریس اونا فقط پول درست می‌کنن». بیست‌و‌اندی سال بعد آن پسربچه دوباره به زادگاهش بازگشت و از همان دودکشی که بر فراز تپه مشرف به شهرشان همچنان ابری سیاه و خاکستری بیرون می‌داد عکاسی کرد. این بار پرسش آن پسربچه سال‌های دور از پدر که نه، از خودش این بود که چرا در محله‌های اطراف این کارخانه پول‌ساز مملو از ساکنانی فقیر است؟ آن پسربچه کریس‌دانوان، عکاس مستند مشهور جهان بود که با عکس‌هایی از این ابر‌های آلوده جایزه بخش فتواستوری2021 یکی از معتبرترین جوایز عکاسی یعنی ورلدپرس را به‌خود اختصاص داد. نام مجموعه عکس‌های او «کارخانه‌ابر» بود. در مجموعه عکس‌های او گویی عکاس، داستان زندگی مردم شهر را قاب گرفته و در هر تصویر بخشی از آن ‌را با محوریت ابر روایت می‌کند. ابتدا چند تصویر تله‌شات(زوم) از ابری زیبا را می‌بینیم که در نما‌های بعدی و با نرمال شات(قاب عریض و بدون زوم) از همان ابر متوجه می‌شویم که در واقع با دود یک کارخانه روبه‌رو هستیم. در قاب‌های بعدی هم محور اصلی این فتواستوری باز هم پدیده‌ای به نام ابر است. منتها این ابر در قاب‌های دیگر دود سیگار  الکترونیکی رهگذری جوان و تکیده است و در نمای بعدی دود درختی است که پشت سر دختربچه‌ بازیگوشی آتش گرفته است. دود کارخانه حتی در نمایی که 2کودک با سنگ‌های خیابان مشغول هاکی هستند با ابر‌ها در آمیخته است؛ سنگ‌هایی که نماد خیابانی بی‌عبور و ساکنانی دورافتاده هستند؛ ساکنانی که آسمان‌شان اگرچه ابری نیست اما از آسمان صاف هم محرومند.