سفره شیر و لبنیات خانوارها کوچک می شود

مصوبه افزایش نرخ شیرخام به 6هزارو400تومان و افزایش قیمت این نهاده تولید تا 6هزارو700تومان (با احتساب هزینه حمل) برای صنایع لبنی، زمینه افزایش 80درصدی قیمت شیر و لبنیات، رشد صادرات و جمع شدن این اقلام از سفره خانوارها را فراهم می‌کند.
به گزارش همشهری، وزیر جهادکشاورزی از مصوبه شورای قیمت‌گذاری محصولات استراتژیک برای تعیین قیمت 6هزارو400تومانی هرکیلوگرم شیرخام و آزادسازی صادرات شیرخشک، کره، روغن حیوانی، فرآورده‌های لبنی و دام زنده خبر داده است، مصوبه‌ای که به‌گفته فعالان صنفی به قیمت کوچک‌شدن سفره شیر و لبنیات مردم به‌خصوص اقشار کم‌درآمد و سودهای نجومی برخی افراد و شرکت‌هایی تمام می‌شد که شیرخشک و کره تولیدی را با نرخ شیرخام 4هزار تومانی تولید اما اکنون با حذف عوارض صادرات با نرخ شیرخام حدود 7هزار تومانی صادر می‌کنند. روی دیگر افزایش نرخ مصوب شیرخام، فشار این مصوبه به سفره خانوارهای ایرانی به‌خصوص اقشار کم‌درآمد است که حتی با قیمت‌های کنونی نیز شیر و لبنیات از سفره بسیاری از آنها حذف شده است. اما به‌نظر می‌رسد سیاستگذاران و صنایع لبنی با اجرای این مصوبه دغدغه‌ای برای سهم شیر و لبنیات در سفره خانوارها نخواهند داشت؛ چرا که آزادسازی صادرات این اقلام موجب افزایش رقابت برای خرید شیرخام با نرخ مصوب جدید بین صنایع لبنی و افراد و شرکت‌هایی می‌شود که نه‌تنها این هزینه تمام‌شده بالا را جبران خواهند کرد بلکه با رشد تولید و صادرات، شیرخشک، کره و شیر و لبنیات به سودهای کلانی دست می‌یابند و بازهم بازنده اصلی چرخه گرانی شیر و لبنیات، مصرف‌کنندگان ایرانی به‌خصوص اقشار کم‌درآمد مشمول 6دهک پایین جامعه خواهند بود.

از افزایش نرخ خرید شیرخام تا آزادسازی صادرات کره و شیرخشک
شورای قیمت‌گذاری محصولات استراتژیک در جلسه 14تیر‌ماه جاری خود مصوبه‌ای سه‌بندی برای افزایش قیمت خرید تضمینی شیرخام وآزادسازی صادرات شیرخشک و کره را تصویب کرد. مصوبه‌ای که کاظم خاوازی، وزیر جهادکشاورزی با اشاره به آن اعلام کرد که بر مبنای این قیمت‌گذاری قیمت هر کیلوگرم شیرخام با رشد 47درصدی نسبت به قبل به 6هزارو400تومان افزایش خواهد یافت و صادرات شیرخشک، کره، روغن حیوانی، فرآورده‌های لبنی و دام زنده نیز آزاد خواهد شد. وی افزود: در متن نامه این شورا آمده است، 1- شورای قیمت‌گذاری و اتخاذ سیاست‌های حمایتی محصولات اساسی کشاورزی به استناد مفاد قانون اصلاح قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی و در راستای حمایت از دامداران و پایداری تولید قیمت هر کیلوگرم شیرخام را با 3.2درصد چربی و بار میکروبی زیر 100هزار، 6هزارو400تومان تصویب کرد همچنین به ازای هر 0.1درصد افزایش یا کاهش درصد چربی مبلغ 800ریال متناسب با افزایش یا کاهش درصد چربی به قیمت شیرخام اضافه یا کسر خواهد شد.2-صادرات شیرخشک، کره، روغن حیوانی، فرآورده‌های لبنی و دام زنده آزاد است و مدیریت صادرات اقلام فوق‌الذکر اعم از مقدار، زمان، مابه‌التفاوت صادرات، اهلیت‌سنجی و اولویت‌بندی صادرکنندگان بر‌عهده وزارت جهادکشاورزی است. 3- وزارت جهادکشاورزی مجاز است از طریق سازمان مرکزی تعاون روستایی، شرکت پشتیبانی امور دام، اتحادیه یا شرکت‌های مباشر غیردولتی نسبت به خرید شیرخام، شیرخشک، دام زنده و گوشت قرمز اقدام کند.

پیش به‌سوی آزادسازی قیمت‌ها
یک مقام مسئول در صنایع لبنی با خودداری از اظهارنظر در مورد قیمت‌گذاری جدید شیرخام از چانه‌زنی با وزیر جهادکشاورزی در این زمینه خبر داد و اعلام کرد، این مصوبه به‌معنای افزایش نرخ خرید شیرخام توسط صنایع لبنی نیست و دارای ابهامات زیادی است. به‌گفته وی با نرخ مصوب شورای قیمت‌گذاری محصولات استراتژیک نرخ شیرخام 55درصد و نه 47درصد افزایش داشته است؛ چرا که آخرین نرخ مصوب هر کیلوگرم شیرخام 4هزارو150تومان بوده اما عملا دولت با دورزدن صنایع لبنی، نرخ مصوب 4هزارو500تومانی برای هر کیلوگرم شیرخام برای حدود 10قلم لبنیات پرمصرف مشمول قیمت‌گذاری را اعلام کرد. این مقام مسئول افزود: در مصوبه مذکور فقط قیمت خرید تضمینی شیرخام توسط وزارت جهادکشاورزی اعلام شده و الزامی برای خرید نرخ شیرخام با قیمت مذکور توسط صنایع لبنی وجود ندارد. در واقع این نرخ مصوب مانند مصوباتی است که برای تعیین نرخ خرید تضمینی محصولاتی مانند گندم و... ابلاغ شده است. او با تأکید بر اینکه به‌نظر می‌رسد این برای آرام کردن گاوداران بوده است، افزود: نمی‌توان نرخ نهاده تولید را که 65درصد ضریب تأثیر در صنایع لبنی دارد، 55درصد گران کرد اما انتظار داشت که نرخ شیر و لبنیات افزایش نیابد. نباید صنایع لبنی در مقابل دامداران قرار گیرند و بدیهی است که اگر نرخ شیرخام افزایش یابد، شیر و لبنیات نیز گران می‌شود. او با بیان اینکه باید لبنیات را از گروه یک به گروه دو منتقل و عرضه و تقاضا نرخ شیر و لبنیات را تعیین کند، افزود: با کاهش فشار نظام قیمت‌گذاری به تولید‌کننده می‌توان انتظار بهبود کیفیت تولید، افزایش رقابت و کاهش قیمت لبنیات را داشت.

اجرای نرخ جدید شیرخام از 17تیر
رئیس انجمن صنفی گاوداران در گفت‌وگو با همشهری نرخ تعیین‌شده در شورای قیمت‌گذاری محصولات استراتژیک برای شیرخام را الزامی دانست و گفت: با توجه به تصویب این نرخ در 14تیرماه و ابلاغ آن از 17تیرماه جاری، کارخانه‌های لبنی نیز ملزم به خرید شیرخام به این نرخ از تاریخ مذکور هستند و اگر صنایع لبنی نخرند، دولت شیرخام را به نرخ مصوب اعلام شده خریداری می‌کند. احمد مقدسی با اشاره به اینکه نرخ مذکور براساس تامین سه قلم نهاده تولید(جو، ذرت وکنجاله سویا) با ارز 4هزارو200تومانی و آزادسازی صادرات شیرخشک و کره تعیین شده است، افزود: تا سال گذشته شاهد واردات 50هزار تن کره به کشور بودیم اما اکنون نه‌تنها خودکفا شده‌ایم بلکه 30هزار تن کره و 50هزار تن شیرخشک تولید‌کنندگان داخلی نیز دپو شده است که با این مصوبه عوارض صادراتی شیرخشک حذف و ممنوعیت صادارت کره لغو شده است. او با بیان اینکه هیچ انحصاری در تولید و صادرات شیرخشک و کره وجود ندارد، افزود: آیا وقتی کره با ارز 4هزار و 200تومانی وارد شد و صادرات آن ممنوع بود، مشکلی نبود؟ حتی اکنون نیز حدود یک میلیون تن شیر تبدیل به فرآورده‌های لبنی شده و صادر می‌شود، مگر شیر مورد نیاز شیرخشک و کره با این فرآورده‌ها تفاوتی دارد؟

توافق برای گرانی 57درصدی لبنیات
رئیس انجمن صنفی گاوداران در مورد اینکه آیا مصوبه مذکور منجر به گرانی لجام‌گسیخته و حذف شیر و لبنیات از سبد مصرفی خانوارها نمی‌شود در مورد میزان افزایش نرخ مصوب لبنیات با نرخ جدید شیرخام گفت: با ارائه مستندات هزینه تمام‌شده تولید به سازمان حمایت، انجمن صنایع لبنی با این سازمان برای افزایش حدود 57درصدی قیمت 10قلم لبنیات پرمصرف مشمول قیمت‌گذاری به توافق رسیدند و قیمت بقیه محصولات لبنی کم‌مصرف نیز مشمول ضوابط قیمت‌گذاری این سازمان نیست. مقدسی بیان کرد که صنایع لبنی پیشنهاد افزایش 70درصدی قیمت لبنیات پرمصرف را به سازمان حمایت ارائه کردند اما در نهایت با کار کارشناسی صورت گرفته با افزایش 57درصدی قیمت این اقلام موافقت شده است. او با اشاره به تأثیر رشد هزینه تمام‌شده تولید بر نرخ شیر و لبنیات، افزود: در شرایط تورم بالای تولید، اگر دولت می‌خواهد شیر و لبنیات گران نشود باید به تولید‌کنندگان یا مردم یارانه بدهد و قرار نیست که این یارانه از جیب تولید‌کننده به مصرف‌کننده پرداخت شود. نمی‌توان بنگاه‌های تولیدی را تعطیل کرد و دولت برای تثبیت قیمت‌ها باید مابه‌التفاوت قیمت تمام‌شده را پرداخت کند.

لبنیات هم لاکچری می‌شود
مدیرعامل و رئیس هیأت مدیره اتحادیه تولید‌کنندگان فرآورده‌های لبنی ایران در گفت‌وگو با همشهری با تشریح پشت‌پرده گرانی نرخ شیرخام و آزادسازی صادرات کره و شیرخشک، گفت: تصمیم سه‌جانبه‌ای که وزیر جهادکشاورزی در روزهای آخر دولت برای گرانی شیرخام گرفته به‌معنای آن است که وی سفره مصرف شیر و لبنیات مردم را فروخته است. علی احسان ظفری، آزادسازی و حذف عوارض حدود 100هزارتن شیرخشک و کره که با شیر ارزان‌قیمت 4هزارو500تومانی تولید شده را بهانه‌ای برای تقسیم سودهای نجومی بین برخی افراد و شرکت‌ها دانست و افزود: آقای وزیر تحت‌تأثیر اطرافیان خود امضایی برای فروش سفره مردم زد و با این اقدام عملا به این سمت حرکت می‌کنیم که محصولات لبنی که مردم به‌دلیل گرانی قادر به خرید آن نیستند، با سودهای کلان صادر خواهد شد.
او با بیان اینکه میزان افزایش 47درصدی نرخ شیرخام در مرحله تولید لبنیات به 80درصد می‌رسد، افزود: با احتساب درصد سود، هزینه کارگری، بسته بندی، توزیع و... میزان افزایش قیمت شیر و لبنیات به‌مراتب بیش از درصدهای اعلام شده خواهد بود. مثلا اگر نرخ ماست یک کیلوگرمی قبلا 10هزار تومان بوده و با نرخ جدید شیرخام به 14هزارو700تومان افزایش می‌یابد، این میزان افزایش فقط مربوط به تأثیرپذیری از نرخ شیرخام است و باید هزینه فرآوری، توزیع، بسته‌بندی، دستمزد و... را به این نرخ افزود و نظام توزیع نیز بر مبنای نرخ جدید ماست مذکور هزینه 25درصدی با قیمت جدید را دریافت می‌کند و همه این هزینه‌ها باید از جیب مردم تامین شده و سفره شیر و لبنیات خانوارها کوچک‌تر می‌شود. ظفری با بیان اینکه عملا با کاهش بیشتر مصرف لبنیات، افزایش صادرات سودآور و بدون عوارض این فرآورده‌ها برای چند نفر را شاهد خواهیم بود، گفت: با این مصوبه مصرف لبنیات به‌شدت کاهش می‌یابد و شیر و لبنیات به کالایی لاکچری تبدیل می‌شوند، مگر امکان دارد کارگری که اکنون با مصیبت یک کیلوگرم ماست را مثلا 10هزار تومان خریداری می‌کند بتواند آن را با دو برابر قیمت بخرد؟ او افزود: وزیر جهاد با این امضای سه‌جانبه عملا سفره مردم را فروخته و مجلس نیز با تشکیل شورای قیمت‌گذاری، اختیار تعیین قیمت محصولات کشاورزی را به وزیر جهاد داده است.

مکث
نابودی صنایع کوچک لبنی
مدیرعامل و رئیس هیأت مدیره اتحادیه تولید‌کنندگان فرآورده‌های لبنی ایران، گفت: با نرخ مصوب 6هزارو400تومانی و احتساب هزینه حمل قیمت هر کیلوگرم شیرخام برای کارخانه‌ها به 6هزارو800تومان می‌رسد و به‌دلیل مواجه شدن رشد تقاضای شیرخام توسط تولید‌کنندگان شیرخشک این نرخ به بیش از 7هزار تومان می‌رسد که با این روند لبنیات نیز در رسته کالاهای لوکس قرار می‌گیرد وتنها 4تا 5درصد اقشار جامعه قادر به خرید آن خواهند بود. ظفری افزود: مشخص نیست که آیا وزارت جهاد برای رضایت دامداران یا بهره‌مندی برخی افراد از سود 10هزار میلیارد تومانی حذف عوارض و آزاد‌سازی‌ شیرخشک و کره این مصوبه را ابلاغ کرده است. او افزود: چرا باید به اسم دامدار با راه انداختن شو خیابانی کشتار دام و شیرپاشی، عوارض صادرات شیرخشک و کره را حذف و سود برخی افراد را تامین کنند، هیچ دامداری جلوی چشم مردم چاقو زیر گلوی دام خود نمی‌گذارد. ظفری با بیان اینکه با نرخ مصوب جدید شیرخام صنایع کوچک به‌دلیل نداشتن توان خرید و قدرت سرمایه در گردش عملا نابود می‌شوند، گفت: اما دو تا سه واحد بزرگ لبنی و برخی افراد و شرکت‌های خاص به‌دلیل داشتن امکان صادرات شیرخشک‌های دپوشده با نرخ شیرخام 4هزار و 500تومانی و فراهم شدن زمینه صادرات شیرخشک و کره به سودهای کلانی می‌رسند. اکنون حدود 50هزار تن شیرخشک و 48هزار تن کره در انبارها دپو شده است و 8نفر با احتساب(5شرکت بزرگ) یک فرد حقیقی، یک تشکل صنفی لبنی و گاوداران این سودها را به جیب می‌زنند. باید رئیس‌جمهور جدید تحت هیچ شرایطی اجازه چنین کاری را ندهد چرا که این شیوه تنظیم بازار بازی کردن با سفره مردم است. ظفری افزود: از یک‌ماه پیش اتحادیه در نامه‌نگاری و نشست‌های متعدد این مشکلات را به اطلاع مسئولان و نمایندگان مجلس رسانده اما لابی قوی وزیر جهادکشاورزی با برخی نمایندگان منجر به کوچک کردن و فروش سفره مردم شده است.