آتش‌نشانی پرتوان شد

محمد سرابی ـ خبرنگار

حادثه آتش‌سوزی در پالایشگاه نفت تهران بدون تلفات جانی به پایان رسید و گسترش شعله‌های آتش به نقاط مختلف پالایشگاه و منابع سوختنی دیگر هم مهار شد. جز سرعت عمل و مهارت نیرو‌های آتش‌نشان برای حضور بموقع در محل حادثه، یک عامل دیگر هم در موفقیت آنها مؤثر بود و آن تامین تجهیزات کافی برای مقابله با آتش بود. پیروز حناچی، شهردار تهران که خود در محل این حادثه حضور یافته بود در این‌باره اظهار کرد: «در ساعات اولیه این حریق بزرگ نیروهای آتش‌نشان تا ۲۰۰متری محل حادثه نمی‌توانستند نزدیک شوند ولی به‌مرور با مدیریت درست و تجهیزات خوب خریداری شده در زمان قبل از تحریم‌ها، این حریق بزرگ کنترل و موجب شد جلوی یک فاجعه بزرگ در جنوب تهران گرفته شود.» 
از 5سال گذشته تا‌کنون توان آتش‌نشانی تهران و به تبع آن برخی از دیگر کلانشهرها، برای مقابله با حوادث افزایش یافته است. در چند دهه گذشته بار‌ها درباره نیاز سازمان آتش‌نشانی به تجهیزات جدید هشدار داده شده بود. برخی از خودرو‌های اطفا‌ی حریق تنها کامیون‌های معمولی بودند که روی آنها پمپ و مخزن آب نصب شده بود و اگر آتش‌سوزی‌ ابعاد بزرگ یا پیچیده‌ای پیدا می‌کرد قادر به خاموش کردن آن نبودند.
حادثه پلاسکو در دی‌ماه سال۱۳۹۵ نشان داد که مخاطرات ایمنی و امدادرسانی در شهر چقدر تغییر کرده است. نوسازی این سازمان در انتهای شورای چهارم و مخصوصا در ابتدای شورای پنجم مورد توجه قرار گرفت. اعضای شورای شهر پنجم که در سال ۹۶ برگزیده شده بودند طرح خرید برخی دستگاه‌ها را به تصویب رساندند و در 7مهر سال۱۳۹۷ شهردار وقت محمدعلی افشانی از تجهیزات جدید رونمایی کرد. مهم‌ترین تجهیزاتی که در محوطه برج میلاد به نمایش گذاشته شد 4نردبان ۶۴متری و 3نردبان ۵۸متری بودند که برای امدادرسانی به ساختمان‌های بلندمرتبه در تهران مورد استفاده قرار می‌گرفت.
از آنجا که وقوع حوادث مستقیما سلامت و جان شهروندان را به خطر می‌اندازد، آتش‌نشانی تهران و سازمان اورژانس همکاری نزدیکی برای استقرار در نقاط حساس شهر و امدادرسانی به مصدومان دارند. افزایش ایستگاه‌های آتش‌نشانی و مراکز اورژانس در کاهش زمان رسیدن به محل حادثه مؤثر بوده است و با توافق با اورژانس، زمان رسیدن به محل حادثه از ۲۹دقیقه به ۱۵ دقیقه کاهش پیدا کرده است. تا‌کنون ۴۰پد بالگرد به همین منظور ایجاد شده و 30پد بالگرد دیگر هم ساخته خواهد شد. یک تفاهمنامه نیز با وزارت دفاع درباره استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های این وزارت و پشتیبانی نیروهای مسلح به‌منظور اطفای حریق در ارتفاعات امضا شده است.
حادثه دیگری که لزوم رسیدگی به ایمنی ساختمان‌ها را نمایان کرد در نزدیکی میدان تجریش و در کلینیک سینا مهر شمیران رخ داد که به نام حادثه سینا اطهر شناخته شد. این انفجار در ساختمانی اتفاق افتاد که از مسکونی به درمانی تغییر کاربری پیدا کرده بود. به‌گفته مهدی داوری، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی شهرداری تهران بعد از این حادثه همکاری خوبی از سوی وزارت بهداشت برای بازدید و بررسی شرایط ایمنی ساختمان‌های وابسته به این وزارتخانه از جمله درمانگاه‌ها، کلینیک‌ها و... ایجاد شده است و از بین ۳۳هزار بازدید از ساختمان‌ها 460مورد مراکز درمانی شامل بیمارستان و کلینیک‌های سلامت بودند.
به هر ترتیب در تهران طی 3 سال گذشته اقدامات شافعی برای ایمنی و آمادگی مقابله با بحران انجام شده؛ به‌گونه‌ای که هم‌اکنون سازمان آتش‌نشانی ۱۳3ایستگاه، ١٢٣٠ دستگاه خودروی سازمانی و حدود 5هزار نیروی عملیاتی آتش‌نشان دارد، البته این درحالی است‌که باید ۱۴۵ایستگاه آتش‌نشانی و 7هزار نیرو داشته باشد. این نشان می‌دهد که روند نوسازی آتش‌نشانی باید همچنان ادامه پیدا کند. 



چند قدم مانده تا تحقق یک آرزو


در تمام دنیا زنان چون مردان می‌توانند شغل آتش‌نشانی را انتخاب کنند. تصاویر فعالیت زنان آتش‌نشان را قطعا از قاب جادویی تلویزیون دیده‌ایم و هربار آه حسرت برای نبود چنین امکانی در کشور کشیده‌ایم. اواسط سال گذشته بود که نخستین قدم توسط مدیریت شهری تهران برداشته شد و شورای شهر پنجم مجوز استخدام 16زن در سازمان آتش‌نشانی را صادر کرد؛ خبری که سبب خرسندی بانوان علاقه‌مند به این شغل شد. ریحانه ارمغانی ازجمله همین بانوان است که برای ورود به سازمان آتش‌نشانی ثبت نام کرده و اکنون برای شرکت در آزمون سازمان که 12تیرماه برگزار می‌شود لحظه‌شماری می‌کند. او نخستین دختر هایلاین (راه‌رفتن روی تسمه محکمی که ارتفاع زیادی از سطح زمین دارد) ایران است و از 19سالگی به شغل آتش‌نشانی علاقه‌مند شده و اکنون خود را در چندقدمی تحقق این آرزو می‌بیند. 
ارمغانی می‌گوید: «حدود 7سال پیش به‌دنبال علاقه و آرزویم که آتش‌نشانی بود رفتم اما هیچ امکاناتی وجود نداشت. دلسرد نشدم و مدام پیگیری کردم تا اینکه سازمان آتش‌نشانی طرح آتش‌نشانان داوطلب را اجرایی کرد و در دوره‌ها شرکت کردم و هر آنچه لازم بود آموختم. رشته ورزشی و شغلم در ارتفاع است و یقین دارم می‌توانم از این توانایی خود در عملیات‌های امداد و نجات استفاده کنم.»  جذب 16زن در سازمان آتش‌نشانی، قدم مهم و البته ارزشمندی است که می‌تواند زمینه‌ساز شکوفایی استعداد زنان علاقه‌مند شود. ارمغانی با بیان این مطلب می‌گوید: «زنان آتش‌نشان در تمام دنیا فعالیت می‌کنند و جذب 16نیرو در پایتخت می‌تواند نقطه امید و شروع یک اتفاق خوب در کشور باشد و چه‌بسا با این اقدام شاهد حضور زنان آتش‌نشان در سایر کلانشهرهای کشور باشیم.»  او در ادامه بر ضرورت حضور زنان در سازمان آتش‌نشانی تأکید می‌کند: «زنان با حضور موفق‌شان در عرصه‌های مختلف علمی، پژوهشی، اجتماعی، فرهنگی، ورزشی و... توانایی‌هایشان را نشان داده‌اند و باور دارم در سازمان آتش‌نشانی هم می‌توانند بدرخشند. به هر حال در برخی از حوادث بنا به شرایط قطعا نیاز به حضور زنان است و خوشحالم که این کمبود حس شد و مدیران شهری نخستین قدم را برداشتند.» 
دختر هایلاین ایران صحبت‌های خود را اینگونه تمام می‌کند: «باور دارم زنان هم به اندازه مردان توانایی انجام هر کاری ازجمله حضور در عملیات‌های مربوط به سازمان آتش‌نشانی را دارند و به دور از دیدگاه‌های جنسیتی می‌توانند پیشرفت کنند و روی سکوهای موفقیت بایستند.»