فهرست مصرف‌کنندگان بودجه 1400

آیا می‌دانید در بودجه جدولی به نام جدول شماره7 داریم که کل بودجه‌ای را که بین دستگاه‌های مختلف زیر نظر روسای جمهوری، مجلس و قوه قضاییه یا خارج از اداره آنها توزیع می‌شود، نشان می‌دهد؟ جالب‌تر اینکه آیا می‌دانید در بودجه1400 رقمی بیش از 292هزار میلیارد تومان به بودجه دستگاه‌های مختلف اضافه شده است؟ بهتر است بدانید که 60درصد از این بودجه افزایش‌یافته تنها بین زیرمجموعه 19دستگاه خاص توزیع می‌شود.
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی میزان رشد بودجه1400 دستگاه‌های اجرایی شامل دولت، مجلس، قوه قضاییه و همچنین سایر دستگاه‌های خارج از اداره قوای سه‌گانه کشور نظیر نیروهای مسلح را اعلام کرد که نشان می‌دهد با توجه به افزایش قابل توجه حقوق و دستمزد کارکنان دولت نسبت به قانون بودجه سال1399، دستگاه‌هایی که سهم هزینه‌های نیروی انسانی در آنها بالاست نظیر آموزش و پرورش، صندوق‌های بازنشستگی، بنیاد شهید و امور ایثارگران و... سهم بسیاری در رشد مجموع اعتبارات در قانون بودجه سال1400 داشته‌اند.  
به گزارش همشهری، انتشار این گزارش چند روز پس از اعلام نام سیدابراهیم رئیسی، به‌عنوان رئیس‌جمهوری آینده ایران می‌تواند سنگ محکی برای ارزیابی توان دولت آینده در دخل و تصرف در بودجه سالانه و اصلاح ساختار سند دخل و خرج مملکت باشد.
ابراهیم رئیسی گفته برای اصلاح ساختار بودجه نقشه دارد، بودجه‌ریزی عملیاتی را به‌صورت دقیق اجرا می‌کند تا جلوی اتلاف هزینه‌ها را بگیرد و علاوه بر اینکه تراز عملیاتی بودجه را مثبت خواهد کرد، طی 4سال و وقتی دولت او به پایان رسید، بودجه ایران دیگر به دلارهای نفتی نیازی نخواهد داشت. تازه قرار است منابع ناشی از بهره مالکانه نفت و گاز، صرف سرمایه‌گذاری شود.

بودجه کدام قوه بیشتر شد؟
بازوی تحقیقاتی مجلس می‌گوید: بودجه و اعتباری که در قالب جدول شماره7 بین دستگاه‌های بودجه‌بگیر در سال آینده توزیع می‌شود، 292هزار میلیارد تومان بیشتر از قانون بودجه سال گذشته است یعنی 60درصد رشد و از این مبلغ 214هزار میلیارد تومان به قوه مجریه شامل وزارتخانه‌ها، معاونت‌ها و دستگاه‌های زیرنظر رئیس‌جمهور مربوط می‌شود که بخش عمده از بودجه عمومی دولت را تشکیل داده و رشد هزینه‌های جاری قوه مجریه در بودجه1400 نسبت به سال99 تنها 56درصد برآورد شده است.
این گزارش می‌افزاید: براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، بودجه قوه مقننه (مجلس و دستگاه‌های زیرمجموعه آن) نیز نسبت به قانون بودجه سال1399، حدود 67درصد و بودجه قوه قضاییه (دادگستری و سایر دستگاه‌های زیرمجموعه این قوه) نسبت به قانون بودجه سال گذشته، 57درصد افزایش یافته، علاوه بر این، سهم سایر دستگاه‌ها (اعم از نیروهای مسلح، مراکز فرهنگی، آموزشی و علمی خارج از قوای سه‌گانه و...) از کل این اعتبارات 20درصد است که نسبت به قانون بودجه سال1399، 76درصد رشد داشته است.
آنچه مرکز پژوهش‌های مجلس ارائه می‌کند در واقع روایتی است از 782هزار میلیارد تومان پولی که قرار است در قالب جدول شماره7 و در پوشش هزینه‌های جاری و عمرانی بین دستگاه‌های مختلف زیرنظر قوای سه‌گانه و همچنین سازمان‌ها و نهادهای خارج از اداره این قوا هزینه شود که می‌توان به دستگاه‌هایی چون ارتش، سپاه پاسداران و ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح، کمیته امداد و بنیاد مسکن، برخی مراکز فرهنگی، آموزشی و علم و فناوری شامل صداوسیما، شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، مراکز حوزوی و آموزشی، شورای نگهبان، شورای‌عالی امنیت ملی و مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره کرد.

 رمزگشایی از جهش بودجه‌ها
مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید: مجموع کل مصارف بودجه عمومی دولت در قانون بودجه سال1400 نسبت به قانون بودجه سال1399 حدود 111درصد رشد داشته که در مقایسه با روند رشد مصارف بودجه در سال‌های گذشته نوعی رکورد به‌حساب می‌آید. البته بخشی از این افزایش مربوط به انعکاس مواردی در سقف منابع و مصارف عمومی است که در سال‌های قبل به‌صورت غیرشفاف در متن ماده واحده آورده شده و در سقف منابع و مصارف عمومی منعکس نمی‌شد. 
پژوهشگران مرکز یادشده می‌گویند: جست‌وجوی ریشه‌های این افزایش شدید در بودجه دستگاه‌های اجرایی و تعیین سهم دستگاه‌های مختلف از آن، می‌تواند قضاوت دقیق‌تر درخصوص میزان و نحوه رشد این بودجه‌ها را ممکن سازد.
آنها اذعان می‌کنند که هرچند مجموعه وزارت امور خارجه بیشترین درصد رشد را در میان وزارتخانه‌ها داشته اما دلیل اصلی آن رشد بالای هزینه‌های این وزارتخانه و ارزی‌بودن بخش زیادی از مخارج است و رشد 92درصدی اعتبارات این وزارتخانه نیازمند بررسی‌های بیشتر بر مبنای اطلاعات دقیق‌تر است. افزون بر این پس از وزارت امورخارجه، وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت با 84درصد و جهاد کشاورزی با 70درصد بیشترین رشد اعتبارات را در میان وزارتخانه‌ها دارند. بازوی تحقیقاتی مجلس درباره دلیل رشد بالای وزارتخانه‌های صمت و جهادکشاورزی توضیح نداده اما می‌گوید: بخش عمده رشد اعتبارات وزارت دفاع و وزارت تعاون به‌ترتیب ناشی از رشد اعتبارات سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح به میزان 56درصد و صندوق بازنشستگی کشوری به میزان 67درصد است که احتمالا عمده دلیل آن بار مالی ناشی از سیاست متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان است، زیرا وابستگی صندوق‌های بازنشستگی به بودجه عمومی دولت یک مشکل اساسی شده و حل آن مستلزم اصلاحات ساختاری در صندوق‌ها و رابطه مالی و سازمانی آنها با دولت است.

قدبلندهای بودجه1400
بازوی تحقیقاتی مجلس می‌گوید: در سال1400 اعتبارات مجموعه معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهوری 357درصد رشد داشته که بالاترین میزان جهش در بین دستگاه‌های اجرایی زیرنظر رئیس‌جمهور است؛ میزان افزایش بودجه آن 2.3هزار میلیارد تومان برآورد شده و پس از آن سازمان حفاظت محیط‌زیست با 84درصد و بنیاد شهید و امور ایثارگران با 67درصد قرار دارند. 
در بین دستگاه‌های بودجه‌خوار قوه قضاییه هم بیشترین رشد در سال1400 را دادستانی ویژه روحانیت به میزان 100درصد و سپس پژوهشکده قوه قضاییه به میزان بیش از 70درصد تجربه می‌کنند. افزون بر اینکه دو ردیف جدید با عناوین طرح تحول قوه قضاییه و طرح شهید نوروزی به ردیف‌های زیرمجموعه قوه قضاییه در قانون بودجه سال1400 اضافه شده که مجموع اعتبارات این طرح‌ها 550میلیارد تومان است.