صحنه انتخابات روشن شد

به رغم سردی فضای انتخابات در هفته‌های اخیر حال و هوای انتخابات ریاست‌جمهوری برای سیاسیون و جریان‌های سیاسی متفاوت است و تب این انتخابات بیشتر از اینکه میان عامه مردم داغ باشد، سیاستمداران دیروز و امروز را به تحرک و تقلای بی‌سابقه‌ای با هم واداشته است. براساس نتایج آخرین نظرسنجی ایسپا، هنوز 51درصد از مردم تمایلی به حضور در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری ندارند و تنها حدود 42درصد از مردم از حضور قطعی‌شان در نخستین ماراتن سیاسی قرن جدید خبر داده‌اند. اما نام‌نویسی 48چهره شناخته‌شده و صف پرشمار آنها برای رسیدن به مقام هشتمین رئیس دولت،   حکایت از اهمیت این انتخابات نزد جریان‌های سیاسی دارد؛ اهمیتی که فعلا درصد قابل‌توجهی از مردم اقبال و عنایتی به آن ندارند و نظاره‌گر جدل‌های مردان سیاست هستند. 
محسن هاشمی، علی لاریجانی، شمس‌الدین حسینی، مسعود پزشکیان، عباس آخوندی، ابوالحسن فیروزآبادی، مصطفی کواکبیان، علیرضا زاکانی، عزت‌الله ضرغامی، سیدابراهیم رئیسی، مسعود زریبافان، اسحاق جهانگیری، محسن رهامی، عباس نبوی، محمد خوش‌چهره، محمد شریعتمداری، محسن رضایی، سعید جلیلی، رسول منتجب‌نیا، محمدجواد حق‌شناس، زهرا شجاعی و عبدالناصر همتی و ابوالقاسم رئوفیان 23چهره‌ای بودند که دیروز یکی پس از دیگری، نام خودشان را برای حضور در ماراتن 1400ثبت کردند.
پیش از ورود انتخاباتی 23چهره مذکور، یعنی در 4روز گذشته از ثبت‌نام‌ها 25تن از چهره‌های سیاسی ازجمله مصطفی تاج‌زاده، محمود احمدی‌نژاد، فریدون عباسی، علی مطهری، رامین مهمان‌پرست و... اعلام کاندیداتوری کرده بودند تا پس از تایید شورای نگهبان با هم رقابت کنند؛ رقابتی که با توجه به حضور و اثرگذاری ابراهیم رئیسی، علی لاریجانی و اسحاق جهانگیری به 3جبهه اصولگرا، اصلاح‌طلب و میانه‌رو (ترکیبی از اعتدالگرایان اصولگرا و اصلاح‌طلب) تقسیم می‌شود و رقابت‌ها حول این 3چهره و شاید جایگزین‌های احتمالی آنها بعد از اعلام‌نظر شورای نگهبان تعریف خواهد شد.
 به هر روی فعلا رقابت سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری رقابتی پرمدعی و داغ میان سیاستمداران است که با ورود شورای نگهبان به بحث احراز صلاحیت‌ها بجد دستخوش تغییر قرار خواهد گرفت. شورای‌نگهبان از امروز 26اردیبهشت‌ماه حداکثر ۱۰روز فرصت دارد اسامی نهایی نامزدهای انتخاباتی را که احراز صلاحیت می‌شوند، اعلام کند.
مجموع کل ثبت‌نامی‌ها 592 نفر از جمله 40 زن و 552 مرد اعلام شده است. منتخب این دوره از انتخابات ریاست‌جمهوری هشتمین رئیس‌جمهور ایران خواهد بود. ابوالحسن بنی‌صدر، محمدعلی رجایی، آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، اکبر هاشمی‌رفسنجانی، سیدمحمد خاتمی، محمود احمدی‌نژاد و حسن روحانی روسای جمهور کشور پس از انقلاب بوده‌اند.

 شورای نگهبان وارد می‌شود 
شورای نگهبان ‌در فاصله روزهای ۲۶ تا۳۰ اردیبهشت صلاحیت داوطلبان را براساس معیارهایی که اخیرا اعلام کرده است، رسیدگی می‌کند. از روز ۳۱اردیبهشت تا ۴خرداد شورای نگهبان فرصت دارد تا به شکایت داوطلبان ردصلاحیت شده رسیدگی کند و روز پنجم خرداد فهرست داوطلبان تأیید صلاحیت شده اعلام می‌شود. کاندیداهای تأیید صلاحیت شده ۲۰روز فرصت تبلیغات خواهند داشت.
پیش از آغاز زمان ثبت‌نام کاندیداها شورای نگهبان مواردی از شرایط نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری را در قالب مصوبه‌ای به تصویب رساند و برای اجرا به وزارت کشور ابلاغ کرد، اما این مصوبه با مخالفت دولت روبه‌رو شد و دولت با استناد به اینکه هرگونه تغییر در قانون انتخابات باید به رأی مجلس برسد  این مصوبه را نپذیرفت.
براساس ابلاغیه این شورا به وزارت کشور، داوطلبان نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری از این پس باید حداقل ۴۰ و حداکثر ۷۵سال سن، حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی‌ارشد (فوق لیسانس یا معادل آن) و دست‌کم 4سال سابقه مدیریتی داشته باشند و هنگام ثبت‌نام گواهی عدم‌سوءپیشینه ارائه کنند.
با تصمیم شورای نگهبان وزرا، استانداران، شهرداران شهرهای بالای 2میلیون نفر جمعیت، فرماندهان عالی نیروهای مسلح با درجه سرلشکری و بالاتر می‌توانند برای نامزدی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران ثبت‌نام کنند. به‌رغم این مصوبه شمار قابل‌توجهی از داوطلبان فاقد شروطی هستند که شورای نگهبان راسا آن را تعیین و به وزارت کشور ابلاغ کرده است.
پیش‌تر طحان نظیف، عضو حقوقدان شورای نگهبان در دفاع از مصوبه شورا گفته بود که هدف از چنین مصوبه‌ای جلوگیری از ثبت‌نام پرتعداد داوطلبان نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری بوده است. او تأکید کرده بود که این وضعیت ناخوشایند از نگاه رسانه‌های داخلی و خارجی دور نمی‌ماند و کلیپ‌های طنز آن تا مدت‌ها در فضای مجازی نیز دست به‌دست می‌شود و موجبات نارضایتی مردم و نخبگان کشور را فراهم 
می‌آورد.

مکث
 ثبت‌نامی برای  دفاع از حق سیاسی زنان

در آخرین ساعات ثبت‌نام ریاست‌جمهوری، زهرا شجاعی، دبیر‌کل مجمع زنان اصلاح‌طلب چراغ حضور زنان در انتخابات‌1400 را روشن نگه داشت. شجاعی در کنار شهیندخت مولاوردی، معاون امور زنان رئیس‌جمهوری در دولت یازدهم هر دو با 11پیشنهاد از سوی احزاب اصلاح‌طلب نامشان در جبهه اصلاحات مطرح شده بود. سرانجام دیروز شجاعی مسئول دفتر مشارکت امور زنان در دولت اصلاحات داوطلب حضور در سیزدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری شد؛ حضوری که شجاعی خود در سخنرانی انتخاباتی در توضیح آن، گفت: «حضورم در این مقطع تاریخی، نه نمادین و نه تشریفاتی و نه از سر قدرت‌طلبی، بلکه براساس تکلیف و اقدام هوشمندانه جبهه اصلاحات ایران و پیشنهاد اعضای محترم آن نهاد اجماع‌ساز در معرفی بانوان و درخواست ارائه برنامه، جهت بررسی و ارزیابی آن صورت‌گرفته است.» شجاعی گفت اصلاح‌طلبی باورمند به اصول انقلاب اسلامی است و با تجربه چند‌دهه فعالیت سیاسی و مدیریت اجرایی در سطح کلان در وزارت کشور و ریاست‌جمهوری پا به صحنه گذاشته است. شجاعی البته در آغاز سخنرانی انتخاباتی خود گفت که «در مرحله اول برای تحقق تفسیر عملی و رسمی اصل‌۱۱۵ قانون اساسی از واژه «رجل»، به میدان آمده‌ام.» در شرایطی که شورای نگهبان تاکنون صلاحیت هیچ زنی را برای انتخابات ریاست‌جمهوری تأیید نکرده است. هرچند اعضای این شورا گفتند که رد‌صلاحیت زنان نه به‌دلیل جنسیت، بلکه به‌دلیل شرایط دیگر بوده است. شجاعی اما در همین زمینه تأکید کرد: «این دوره، نقطه عطفی در تاریخ مردم‌سالاری دینی ایران‌زمین است چراکه پس از سال‌ها تلاش و کوشش، به مرحله نهادینه‌سازی پذیرش مسئولیت کلیدی زنان در سطوح بالای اداره کشور رسیده است.» تا پیش از این و در ادوار گذشته انتخابات ریاست‌جمهوری مرحوم اعظم طالقانی هر بار به میدان می‌آمد و با هدف روشن‌شدن تعریف واژه رجل سیاسی در انتخابات ثبت‌نام می‌کرد، اما تاکنون صلاحیت هیچ زنی برای انتخابات ریاست‌جمهوری از سوی شورای نگهبان تأیید نشده است.  

رئیسی: مستقل آمده‌ام 
ثبت‌نام ابراهیم رئیسی در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری یکی از مهم‌ترین خبرهای آخرین روز از مهلت ثبت‌نام‌ها در تالار بزرگ وزارت کشور بود. 
رئیسی درحالی ظهر دیروز در میدان فاطمی حاضر شد که از ساعاتی قبل از آن با انتشار بیانیه‌ای، رسما اعلام کاندیداتوری کرده بود. او در این بیانیه تأکید کرد برای ایجاد تحول در مدیریت اجرایی کشور و مبارزه بی‌امان با فقر و فساد، تحقیر و تبعیض، به‌صورت مستقل به صحنه آمده است. رئیس قوه‌قضاییه در این بیانیه شعار دولت خود را هم مشخص و اعلام کرد آمده‌است با کمک همه مردم ایران و در طلیعه گام دوم انقلاب، «دولتی مردمی برای ایرانی قوی» تشکیل دهد؛ دولتی که ارکان و مسئولیت‌های اصلی آن بر دوش جوانان شجاع، تحول‌خواه، متخصص، پاک و ضد‌فساد خواهد بود. رئیسی در بیانیه انتخاباتی‌اش به راهبردهای مدنظر خود در حوزه سیاست‌خارجی هم اشاره و تأکید کرد با تشکیل دولتی بهره‌مند از اجماع ملی و دیپلماسی هوشمند و مبتکر، حتی یک لحظه را هم برای رفع تحریم‌های ظالمانه از دست نخواهد داد. رئیسی بعد از ثبت‌نام در انتخابات ریاست‌جمهوری در جمع خبرنگاران اعلام کرد، رقیب جناح‌های سیاسی و «این گروه و آن گروه» نیست و در این میدان از همکاری بخش‌های مختلف در قوه قضاییه استفاده خواهد کرد. او در سخنان خود کنایه‌ای هم به رقبای اصلاح‌طلب و اعتدالی خود زد و گفت: معتقدم بن‌بستی برای اداره کشور وجود ندارد و باید مدیریتی کارآمد و جهادی وجود داشته باشد. این را هم باور دارم که بانیان و شرکای وضع موجود نمی‌توانند تغییر‌دهنده وضع کنونی باشند و باید کسانی بیایند که به تحول باور داشته باشند.

لاریجانی: حوزه اقتصاد، نه پادگان است و نه دادگاه
علی لاریجانی، رئیس مجلس دهم، ازجمله نامداران عرصه سیاسی کشور بود که در نخستین ساعات صبح دیروز با حضور در تالار بزرگ وزارت کشور، برای کاندیداتوری در انتخابات ریاست‌جمهوری ثبت‌نام کرد. این درحالی بود که از اواخر هفته گذشته خبرها از قطعی شدن کاندیداتوری این عضو مجمع‌تشخیص مصلحت نظام حکایت داشت، اما تماس تلفنی او با برخی مراجع تقلید به گمانه‌زنی‌ها پایان داد. لاریجانی که در روزهای گذشته زمزمه‌هایی مبنی بر حمایت اصلاح‌طلبان و بخشی از اصولگرایان معتدل از او به‌گوش می‌رسید، پس از تکذیب این موضوع ازسوی هر دو جریان، تصمیم گرفت راهش را جدا و خود را به‌عنوان پرچمدار راه میانه معرفی کند و حتی در توییت قبل از ثبت‌نام خود نیز هشتگ «نه کلید، نه چکش» را انتخاب کرد. 
رئیس سابق مجلس در نطق خود کنایه‌ای هم به رقبا زد و گفت: تجارت، نظامات پایدار می‌خواهد. حوزه اقتصاد، نه پادگان است و نه دادگاه که با تشر و دستور اداره شود. سیاست روشن، ثبات در قواعد می‌خواهد و فعل و انفعالات طبیعی خود را می‌طلبد و با اقدامات نمایشی، مسائل پیچیده کشاورزان، بازنشستگان، کارگران و بیکاران حل نمی‌شود. این سخنان لاریجانی اما با واکنش‌ برخی اصولگرایان مواجه شد. سعید محمد ازجمله افرادی بود که پس از انتشار سخنان لاریجانی به آن واکنش نشان داد و در توییتی نوشت:«به کسانی که هویت خودشان را مدیون پادگان و دادگاه هستند به صراحت می‌گویم به حول و قوه الهی، امروز آغازی بر پایان اشرافیت خانوادگی است.» دراین میان اگرچه لاریجانی کوشید در نطق انتخاباتی‌اش راه خود را از دولت روحانی جدا کند،اما حملات چهره‌های نزیک به جبهه پایداری خیلی زود به لاریجانی آغاز شد و   پایداری‌ها با هشتگ «دولت سوم روحانی» به استقبال کاندیداتوری او رفتند. 

جهانگیری:آینده را با هم بسازیم 
وقتی سال96 در آخرین ساعت‌ها در وزارت کشور حاضر شد، بسیاری اعتقاد داشتند کاندیدای پوششی اصلاح‌طلبان است. حالا اما بازهم روز آخر به ستاد انتخابات کشور رفت و این‌بار، تقریبا همه می‌دانند کاندیدای اصلی جبهه اصلاحات در انتخابات خواهد بود؛ هرچند اسحاق جهانگیری در وهله نخست باید از سد شورای نگهبان عبور کند و بعد پا به کارزاری بگذارد که تفاوت‌های زیادی با 4سال گذشته دارد.او حالا به‌عنوان معاون اول دولت‌های یازدهم و دوازدهم، آنطور که خودش می‌گوید به‌دلیل عدم‌کاندیداتوری محمدجواد ظریف و «عدم ‌امکان ثبت نام تعدادی دیگر از کسانی که می‌توانستند این مسئولیت را بپذیرند، و اینکه جبهه ‌اصلاحات ایران، رهبران و شخصیت‌های دلسوز اصلاح‌طلب و بسیاری از جوانان و فعالان سیاسی و مدنی ‌تشخیص داده‌اند که باید به صحنه بیایم» داوطلب شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری شده است.  جهانگیری دیروز پشت میکروفن‌های انبوه‌ رسانه‌ها هنگام خواندن متن سخنرانی وقتی به این جملات رسید، به‌سختی و با بغض ادامه داد: «می‌دانم که چه شرایط سختی پیشِ روی رئیس‌جمهوری آینده است، اما نمی‌شد راه عافیت پیش گرفت. به مردم هم نمی‌توانم وعده‌های ناممکن دروغین بدهم. ما به خون شهدا و هموطنانی که اسیر فقر و رنج و کولبری و سوخت‌بری و تبعیض‌اند مدیونیم. آینده را باید با هم بسازیم.»  جهانگیری گفت که 4سال پیش‌رو فرصتی طلایی برای حرکت به سمت «حل مسائل بنیادین ایران، تامین منافع ملی و توافق و تنش‌زدایی در خارج و داخل» است. او در ادامه به جریانی اشاره کرد که نفع خود را در مشارکت پایین مردم می‌بیند و خطاب به مردمی که از صندوق رأی ناامید شده‌اند، گفت: «  برای بهروزی همین ایرانیان راهی روشن‌تر از احیای صندوق رأی و تلاش مصلحانه برای افزایش اثربخشی رأی عموم مردم نمی‌شناسم.»