دردانه زبان پارسی

سیده زهرا عباسی-خبرنگار

فردوسی، نه فقط یک شاعر ملی‌  و شاهنامه یک اثر ملی نیست. شاهنامه میراثی برای نوع بشر است؛ میراثی که بیش از هر چیز، وجه انسانی آن زبا‌ن‌زد شده. از سوی دیگر خدمت او در پاسداشت زبان فارسی ارج‌نهادنی است، زیرا بسیاری معتقدند اگر فردوسی نبود، شاید زبان ما امروز بدین گونه نمی‌ماند.
امروز، 25اردیبهشت، روز بزرگداشت سخن‌سرای ایرانی و سراینده حماسه ملی ایران است که برای هر لحظه از زندگی بشر می‌توان شعری، بیتی، مصرعی از آن یافت؛ حتی این روزها. شاهنامه از نیک و بد، راستی و دروغ، نور و ظلمت، شادی و اندوه و نبرد با دیوان و اهریمنان می‌گوید. حال در این روزهای کرونازده چقدر باید وصف شادی و اندوه آدمیان را 
خواند. 

کنون جای سختی و جای بلاست      
بیش از یک سال از شیوع کرونا می‌گذرد و دنیا، محل سختی و بلا شده، اما از دیدگاه دبیر همایش علمی فردوسی، کرونا فقط یک واقعیت است که باید پذیرفته شود تا بتوانیم در کنار آن کار و زندگی کنیم؛‌ همان اتفاقی که برگزارکنندگان بزرگداشت فردوسی را هم به سازش واداشته تا امسال هم مانند سال گذشته این آیین را مجازی برگزار کنند. 
«محمدجعفر یاحقی» با بیان اینکه سال گذشته هم بزرگداشت فردوسی به صورت مجازی و با حضور تعدادی سخنران برگزار شد به همشهری می‌گوید: «در طول یک سال گذشته هر روز و هر هفته برنامه‌هایی برای شاهنامه‌خوانی و شناساندن فردوسی داشته‌ایم و در هفته‌ فردوسی هم برنامه‌های گسترده‌ای داریم.»
وی معتقد است فضای مجازی با وجود همه محدودیت‌ها یک فرصت و امکان است که بتوان با مخاطبان در همه جای دنیا ارتباط برقرار کرد؛ هرچند لطف دیدار حضوری چیز دیگری است. 
دبیر همایش علمی فردوسی اما تاکید می‌کند در شرایط فعلی و با توجه به شیوع کرونا چاره دیگری نیست و اگر کاری نکنیم، فرصت را از دست داده‌ایم به همین مناسبت هم در یک سال‌ گذشته با همکاری نهادهای مختلف برنامه‌هایی با حضور دانشمندان و شخصیت‌های داخلی و خارجی برگزار شده است؛ فرصتی که پیش از کرونا مجالش نبود. 
یاحقی توضیح می‌دهد: «برگزاری هر یک از این سمینارها و همایش‌ها به صورت کلی به برنامه‌ریزی‏‌، تشریفات و اعتبار نیاز داشت و حالا بدون این‌ها همه چیز راحت‌تر شده است.»

یک هفته برای پاسداشت فردوسی
امسال هفته‌ای برای پاسداشت فردوسی نام‌گذاری شده است که از امروز (شنبه 25 اردیبهشت) آغاز می‌شود و تا پایان هفته ادامه دارد. هر یک از شب‌های این هفته در محلی برگزار می‌شود و به موضوعی اختصاص دارد. 
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در این باره توضیح می‌دهد: «امسال شیوع بیماری کرونا و مصوبه‌های ستاد ملی مقابله با کرونا، برگزاری هر نوع تجمع را محدود کرده است و بنا بر همین امر بزرگداشت روزهای ملی فردوسی و خیام به صورت مجازی برگزار می‌شود.»«جعفر مروارید» می‌افزاید: «همه مسئولان شهرستان در تلاش هستند بزرگداشت به بهترین شکل برگزار شود و ما نیز در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی استان و این اداره کل در کنار این شهرستان هستیم. برای همایش ملی شاهنامه و زبان فارسی که به صورت مجازی توسط خردسرای فردوسی برگزار می‌شود هم اطلاع‌رسانی مناسب انجام می‌شود تا اکثریت علاقه‌مندان بتوانند در این همایش شرکت کنند.»
به گفته وی، در ابتدای این هفته پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم‌زمان با روز ملی فردوسی و پاسداشت زبان فارسی خوانده می‌شود و این هفته تا  28 اردیبهشت روز ملی خیام ادامه خواهد داشت. 
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی در بخش دیگری از سخنان خود درباره آسیب‌ها و فرصت‌های مجازی بودن بزرگداشت مفاخری چون فردوسی، خیام و عطار توضیح می‌دهد:‌ »حضور نداشتن سخنران و مخاطب در یک مکان مشخص شور و نشاط لازم را برای این مراسم از بین می‌برد، زیرا معمولا تاثیر و لذت دیدن بیشتر از شنیدن است. همچنین در مجازی امکان اجرای برخی برنامه‌های فرهنگی و هنری  و تقدیر و تجلیل وجود ندارد. با این وجود گستردگی مخاطبان و شرکت‌کنندگان در داخل و خارج کشور  بدون محدودیت سالن و دعوت، حضور راحت‌تر سخنران خارج از کشور در همایش، ماندگاری بیشتر  و باز نشر مکرر سخنرانی‌ها در فضای مجازی  از مزیت‌های مجازی بودن بزرگداشت
 است.»
مروارید تاکید می‌کند که برگزاری مجازی تجربه‌ای را رقم زده است که می‌توان در سال‌های آینده با استفاده از آن بخشی از برنامه‌ها را به صورت مجازی برگزار کرد تا همه علاقه‌مندان در هر جایی بتوانند از برنامه‌ها استفاده کنند.

یک شب مجازی در آرامگاه
در میان روزهای هفته فردوسی، قرار است یک شب با رویکرد مردمی و شاهنامه‌خوانی در آرامگاه فردوسی برگزار و به صورت مجازی پخش شود‎؛‌ آرامگاهی که در میان باغی مصفا به فاصله 20کیلومتری شمال شهر مشهد قرار دارد و علاو بر میزبانی از «مهدی اخوان ثالث» از مهر سال گذشته هم پیکر «محمدرضا شجریان» خسروی آواز ایران را در آغوش 
گرفته است. 
ساختمان فعلی آرامگاه فردوسی و موزه توس با نظارت «هوشنگ سیحون» معمار برجسته ساخته شده است. «فریدون صدیقی» مجسمه‌ساز هم اشعاری از حکیم فردوسی را که نشان‌دهنده اندیشه و شخصیت او باشد، بر دیواره‌های آرامگاه حک کرده است. 
مردم در زمان‌های مختلفی در آرامگاه فردوسی حاضر می‌شوند که یکی از این ایام، همین روز و هفته پاسداشت شاعر نامی ایران است؛ فرصتی که 2 سال است گرفته شده و حالا با حضور مجازی در آرامگاه یک بار دیگر فردوسی میزبان مردم و علاقه‌مندان خود است.