تا انتخابات
نگرانی از موج گسترده ردصلاحیتها در انتخابات شوراها
اعتراض به ردصلاحیت گسترده داوطلبان اصلاح‌طلب انتخابات شوراهای شهر تهران، اصفهان، کرج، اراک و شیراز با ورود دولت بالا گرفت
واکنش‌ها به موج گسترده ردصلاحیت نامزدهای انتخابات شوراها ادامه دارد. رد صلاحیت چهره‌های شناخته‌شده اصلاح‌طلب و همچنین اکثریت اعضای فعلی شوراها در استان تهران و برخی کلانشهرها برای حضور در انتخابات شوراها، که در دو مرحله و از سوی هیأت‌های اجرایی و هیأت‌های نظارت شهرستان انجام شده است، همچنان در فضای سیاسی کشور با واکنش همراه است و با انتقاد فعالان و احزاب اصلاح‌طلب مواجه شده و این موضوع را سدی در برابر برگزاری انتخاباتی پرشور و حضور حداکثری مردم در پای صندوق‌های رأی ارزیابی می‌کنند.
واکنش ربیعی
سخنگوی دولت در نشست خبری هفتگی خود با خبرنگاران در پاسخ به سؤالی درباره ردصلاحیتها با بیان اینکه هزار نفر از اعضای فعلی شورای اسلامی شهرها توسط هیأت نظارت رد صلاحیت شده‌اند، گفت: به‌عنوان مثال در کلانشهر تهران بیش از ۸۰درصد و در شهرهایی مثل رشت، کرج و سمنان نیز بیش از ۸۰درصد ردصلاحیت داشته‌ایم. نکته جالب این است که ۳۷۴۶نفر از رد صلاحیت‌شدگان در هیچ‌یک از مراجع چهارگانه سابقه‌ای نداشته‌اند، با این حال در هیأت نظارت ردصلاحیت شده‌اند. بنا بر گزارش‌های وارده، تعداد ۲۱شهر به‌دلیل ردصلاحیت گسترده داوطلبان حدنصاب لازم را برای برگزاری انتخابات و تشکیل شورا از دست داده و بیش از ۵۰شهر دیگر نیز در معرض عدم‌حد نصاب هستند. او با بیان اینکه موضوع ردصلاحیتها در یکی از جلسات دولت مورد بحث قرار گرفت، تصریح کرد: به‌نظر می‌رسد نتایج این نوع ردصلاحیتهای گسترده موجب کاهش مشارکت مردم و پایین‌آمدن انگیزه انتخاباتی شود. استنادات و دلایل ردصلاحیتها در مورد این حجم از افراد چنانچه به‌عنوان نمونه آماری به کل جامعه تعمیم داده شود، نتیجه نگران‌کننده‌ای خواهد داشت.
شکرالله حسن‌بیگی، رئیس ستاد انتخابات استان تهران هم در نوزدهمین جلسه این ستاد ردصلاحیت گسترده اعضای فعلی شوراهای شهر استان تهران را تایید کرد و گفت که در مجموع آمار بررسی هیأت‌نظارت و هیأت اجرایی، ۸۱درصد از اعضای فعلی شوراهای شهر استان تهران ردصلاحیت شده‌اند.
پاسخ به انتقادها
ردصلاحیت گسترده اعضای فعلی شوراهای شهر استان تهران درحالی از سوی رئیس ستاد انتخابات استان مورد‌تأیید قرار می‌گیرد که رئیس هیأت عالی نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستای استان تهران معتقد است در بررسی صلاحیت‌ها صرفا به مر قانون عمل شده و به سلایق سیاسی توجه نشده است. احمد نادری به ایسنا می‌گوید: هیأت‌های نظارت سخت مشغول کار بودند تا حقی از کسی ضایع نشود. البته ممکن است در پروسه تأیید صلاحیت‌ها در شهرستان‌های شانزده‌گانه تهران مشکلات یا اشتباهاتی بوده. به همین دلیل قانون برای ثبت شکایت به هیأت عالی نظارت مهلت داده است که بر همین اساس پرونده‌ها به دقت بررسی می‌شود. ما قول می‌دهیم این کار با دقت صورت گیرد. در این میان به‌نظر می‌رسد اعتراض‌ها به ردصلاحیتهای گسترده پای رئیس مجلس را هم به ماجرا باز کرده و با انتقاد محمد باقرقالیباف از محدود کردن دایره صلاحیت‌ها همراه شده است. بر اساس اخباری که از جلسه رئیس‌مجلس با وزیرکشور و تعدادی از اعضای هیأت نظارت بر انتخابات شورای شهر منتشر شده، قالیباف بر برگزاری انتخاباتی پرشور بر اساس منویات رهبرمعظم انقلاب تأکید و تصریح کرده است که برگزاری یک انتخابات پرشور به افزایش همبستگی اجتماعی و تقویت پشتوانه مردمی نظام جمهوری اسلامی کمک شایانی می‌کند و بسیاری از طرح‌ها و نقشه‌های خارجی برای ایجاد فاصله میان حاکمیت و مردم را نقش برآب خواهد کرد. رئیس مجلس همچنین در این جلسه اظهارکرده است که «نباید دایره صلاحیت‌ها آنقدر تنگ شود که بسیاری از افراد متخصص و متعهد نیز امکان حضور در این انتخابات را نداشته باشند. با توجه به آنچه برخی جناح‌های سیاسی می‌گویند، لازم است که هیأت نظارت کاملا منصفانه و قانونی و بدون لحاظ گرایش سیاسی عمل کند.»
انتقاد از ردصلاحیت اصلاح‌طلبان در کلانشهرها
انتقادها به ردصلاحیت گسترده چهره‌های اصلاح‌طلب و اعضای فعلی شوراهای استان تهران از سوی هیأت‌های نظارت شهرستان در حالی مطرح می‌شود که اوضاع در برخی کلانشهرهای کشور نیز بر همین منوال است و در بر پاشنه ردصلاحیت می‌چرخد. آنگونه که از شهرهای مختلف خبر می‌رسد، فعالان و جریان‌های سیاسی اصلاح‌طلب به برخورد سیاسی در بررسی صلاحیت‌ها اعتراض دارند و خواهان تجدیدنظر در رویه کنونی هستند که از میزان مشارکت مردم در انتخابات پیش رو می‌کاهد. بر همین اساس عضو شورای مرکزی حزب جوانان ایران اسلامی به ردصلاحیت داوطلبان اصلاح‌طلب انتخابات شورای شهر کرج انتقاد می‌کند و به ایسنا می‌گوید: منصفانه نیست بهترین نیروهای سیاسی و دلسوز نظام را با انگ و ادعای غیرمنطقی و سیاسی مثل عدم‌التزام عملی به اسلام و ولایت‌فقیه و عضویت در احزاب و سازمان‌های منحله و... از حقوق شهروندی و اجتماعی خود محروم کنند.
آرمین شریفی‌راد می‌افزاید: متأسفانه کاندیداهای شناخته شده و منتسب به جریان اصلاحات در استان البرز و شهر کرج که برای حضور در ششمین دوره انتخابات شورای شهر وارد عرصه رقابت شده بودند، ازسوی هیأت‌های اجرایی و نظارت ردصلاحیت شده‌اند. وی ردصلاحیتهای سیاسی را زنگ خطری برای مشارکت عمومی مردم می‌داند.
پیش از این ردصلاحیت گسترده چهره‌های اصلاح‌طلب در برخی کلانشهرهای کشور از جمله در شیراز و اصفهان واکنش‌های زیادی را از سوی فعالان سیاسی این شهرها به همراه داشت تا جایی که سیدعبدالرزاق موسوی، رئیس شورای شهر شیراز خواستار اعلام دلایل و مستندات قانونی ردصلاحیتها شد؛ موضوعی که اگر مورد تجدیدنظر قرار نگیرد، سبب می‌شود در مجموع بررسی هیأت‌های اجرایی هیأت‌های نظارت شهرستان، هزار و 100داوطلب از حضور در انتخابات شوراها در استان فارس باز‌بمانند. این در حالی است که رحمت‌الله فیروزی، عضو هیأت عالی نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستای استان اصفهان نیز از ردصلاحیت 11نفر از اعضای شورای شهر فعلی اصفهان در هیأت‌های نظارت شهرستان خبر داده بود. گفته می‌شود حدود 30درصد کاندیداهای انتخابات شوراها در این استان با مانع ردصلاحیت مواجه شده‌اند. از مشهد هم خبر می‌رسد از ۶عضو فعلی شورای این شهر که در انتخابات شورای ششم ثبت‌نام کرده بودند، صلاحیت 3نفر رد شده است؛ موضوعی که با انتقاد محمدصادق جوادی‌حصار، رئیس شورای هماهنگی احزاب اصلاح‌طلب خراسان رضوی هم مواجه شد. او در این باره به ایسنا گفت که «چندین نفر از چهره‌های شاخص اصلاح‌طلبان متأسفانه از سوی هیأت نظارت ردصلاحیت شدند و ما هم در حال پیگیری هستیم.» در شهر یزد هم موضوع ردصلاحیتها با واکنش‌هایی همراه شد و عضو شورای این شهر از رویه هیأت نظارت بر انتخابات در ردصلاحیت تعداد زیاد نامزدهای انتخابات ۱۴۰۰ شورای شهر انتقاد کرد.
ابراز نگرانی وزیر کشور از ردصلاحیت داوطلبان شوراها
رئیس ستاد انتخابات کشور از ابراز نگرانی وزیر کشور نسبت به ردصلاحیت داوطلبان شوراها در هیأت‌های نظارت شهرستان‌ها در جلسه با رئیس مجلس شورای اسلامی خبر داد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت کشور، رئیس ستاد انتخابات کشور گفت: در پی اعلام ردصلاحیت نامزدهای شورای شهر از سوی هیأت‌های نظارت شهرستان‌ها و درخواست‌ها برای پیگیری این مسئله، وزیر کشور در دیدار با رئیس مجلس شورای اسلامی که با حضور تعدادی از اعضای هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات شورای شهر برگزار شد، روند احراز صلاحیت نامزدهای انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در هیأت‌های نظارت شهرستان‌ها را بررسی کرد. جمال عرف با اعلام این خبر گفت: این جلسه روز یکشنبه، با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی، وزیر کشور، رئیس ستاد انتخابات کشور، معاون پارلمانی وزارت کشور و تعدادی از اعضای هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات شوراها، برگزار شد و روند انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا و وضعیت بررسی صلاحیت نامزدهای این انتخابات در هیأت‌های نظارت شهرستان‌ها، مورد بررسی قرار گرفت. وزیر کشور در این جلسه روند شکل‌گیری هیأت‌های اجرایی و عملکرد آنها را در بررسی صلاحیت داوطلبان شوراهای کشور براساس رعایت دو اصل قانونمداری و بی‌طرفی بیان کرد و نسبت به ردصلاحیت داوطلبان در هیأت‌های نظارت شهرستان‌ها ابراز نگرانی کرد. معاون سیاسی وزارت کشور گفت: پس از توضیحات و مباحث ارائه‌شده، رئیس مجلس بر زمینه‌سازی حضور افراد متخصص، متعهد و دارای تجربه در زمینه‌های مرتبط با مدیریت شهری در شوراها، برای ارتقا و بهبود شرایط محیطی، عمرانی، فرهنگی و اجتماعی شهرها تأکید و تصریح کرد که نباید انتخابات شورای شهر و روستا، کم‌اهمیت درنظر گرفته شود و احراز صلاحیت نامزدهای این انتخابات باید با دقت صورت گیرد و حقی از هیچ فردی زایل نشود و هیأت نظارت، کاملا منصفانه و قانونی و بدون لحاظ گرایش سیاسی، عمل کند. او در پایان افزود: در جلسه وزیر کشور با رئیس مجلس شورای اسلامی، پس از مباحث مطرح‌شده، رئیس مجلس تصریح کرد در بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات شورای شهر، صلاحیت افرادی که استعلام آنها از کلیه مراجع قانونی مثبت است، از سوی هیأت نظارت مورد تأیید قرار گیرد.
مکث
ابراز نگرانی احزاب اصلاح‌طلب
آذر منصوری سخنگوی جبهه اصلاح‌طلبان با اشاره به ردصلاحیتها گفت: پیش‌بینی می‌شد همزمانی انتخابات شوراها و ریاست‌جمهوری تا حدی میزان مشارکت در انتخابات۱۴۰۰ را بالا ببرد. اما با عملکرد مجلس یازدهم در حذف گسترده نامزدهای غیرخودی، عملا رقابتی در این سطح هم شکل نخواهد گرفت. ظاهرا مهم نتیجه مطمئن است، نه انتخابات پرشور! بر شاخ نشسته بن می‌برید.
الیاس حضرتی، دبیرکل حزب اعتماد ملی هم در نامه‌ای به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس نسبت به «پاکسازی سیاسی گسترده نامزدهای شوراهای شهر و روستا» اعتراض کرد. در بخشی از این نامه آمده است:«عملکرد هیأت‌های اجرایی و هیأت‌های نظارت انتخابات شوراهای شهر و روستا در این دوره به شکلی است که هیچ اسمی بهتر از «پاکسازی سیاسی» بر آن نمی‌توان نهاد. مطابق اطلاعات دریافتی از سراسر کشور، تقریبا تمامی نامزدهای اصلاح‌طلب و اعضای شوراهای شهر تأیید‌صلاحیت شده در دوره قبل، در این دوره ردصلاحیت شده‌اند. دامنه این قلع و قمع سیاسی، دامن نیروهای اعتدالی و اصولگرایان منتقد را هم گرفته است و تنها افرادی تأیید‌صلاحیت شده‌اند که عمدتاً به یک طیف خاص درون اصولگرایان گرایش دارند.
