رونق دست‌دوم فروشی‌های تهران قدیم در ماه رمضان

بهاره خسروی

ماه رمضان برای اهالی تهران قدیم دست‌کمی از حال و هوای نوروز نداشت. از چند روز مانده به آغاز ماه مبارک، مردم شروع به خانه‌تکانی و رفت و روب می‌کردند و رخت و لباس و ظروف نو را از گوشه صندوق‌خانه و انباری‌ها بیرون می‌آوردند. اما یکی از جذاب‌ترین و پرمشتری‌ترین بخش‌های آداب ماه مبارک رمضان گشت‌وگذار مردم در حوالی مسجد امام خمینی «ره» و بازار و خرید و فروش اجناس نو و دست‌دوم بود. به تعبیری، این کار به خرید از تاناکوراهای امروزی شباهت داشت، اما با حال و هوای تهران قدیم. مردم در این ایام به مساجد، امامزاده‌ها و زیارتگاه‌ها می‌رفتند و بعد از زیارت و عبادت، در اطراف این مراکز می‌گشتند و سرکی هم به اجناس رنگارنگ بساطی‌ها می‌کشیدند. قدیم‌ها وسعت مسجد امام «ره» بیشتر از امروز بود و به همین دلیل، پاتوق خوبی برای خرده‌فروشان و دست‌دوم‌فروشی‌های به حساب می‌آمد. از اول ماه رمضان هرکسی که جنس ارزشمند یا خنزر پنزر دست‌دوم و چندم داشت در مقابل همین مسجد بساط می‌کرد و می‌فروخت. مسجد سپهسالار و کوچه پشت آن و صحن امامزادگان سید اسماعیل(ع)، سید نصرالدین، یحیی و محوطه‌ها و کوچه‌های اطراف آنها در ماه‌های رمضان محل خرید و فروش اجناس مختلف بود و بیشتر مشتری‌ها زنان و کاسبان بودند.