چیدن گیاهان کوهی ممنوع شود

عباس محمدی ـ فعال محیط‌زیست

بار دیگر بهار رسید و چیدن بی‌رویه‌ انواع گیاهان نورسته‌ کوه و دشت آغاز شد. در حالی ‌که تردیدی نیست هر بوته و علف نقش منحصربه‌‌فرد و جایگاه خاص خود را در حفظ خاک و غنای زیست‌بوم‌ها دارد، معلوم نیست که چرا و چگونه هزاران نفر در این فصل علف‌چینی می‌کنند و در هزاران مرکز به ‌شکل علنی و بی‌هیچ مانع به فروش این گیاهان اقدام می‌کنند! در سال‌های اخیر، گروه‌هایی به‌صورت سازمان‌یافته اقدام به چیدن گیاهان وحشی می‌کنند، به‌طوری که گاه دیده می‌شود با گونی‌های بزرگ بر پشت قاطر و وانت‌های بزرگ، انواع سبزی‌های کوهی را به شهر یا حاشیه‌ جاده‌ها می‌آورند و به فروش می‌رسانند.
چیدن سبزی‌هایی همچون انواع والک و سیرک و کرفس کوهی، در بیشتر کوهستان‌ها نسل آنها را به آستانه انقراض کشانده است. بیشتر برداشت‌کنندگان سبزی، هنگام تذکر طبیعت‌دوستان می‌گویند که ما علف‌ها را ریشه‌کن نمی‌کنیم یا می‌گویند که فقط اندکی برای مصرف شخصی می‌چینیم. این ادعاها، به‌فرض درست بودن، توجیه مناسبی برای این عمل نیست. چرا که چیدن برگ و ساقه گیاهان عملکرد طبیعی گیاه را به‌شدت مختل می‌کند و غالبا مانع رسیدن گیاه به وضعیت گل‌دهی یا بذرافشانی به میزان مناسب می‌شود. بگذریم که بسیاری از گیاهان مانند سیرک و پیازک، اساسا ریشه‌کن می‌شوند.
در فصل بهار، خاک هنوز خیس است و ورود علف‌چین‌ها به مراتع سبب کوبیده شدن خاک و در نتیجه موجب جلوگیری از رویش انبوه گیاهان وحشی می‌شود. کوه‌ها و دشت‌های کشور، اکنون زیر فشار سهمگین دام‌ اضافی هستند و همه‌‌جا خاک در معرض فرسایش شدید و پوشش گیاهی در تنش جانفرساست. چیدن سبزی و گیاهان دارویی، آن هم در فصلی که چرای دام به‌خاطر فرصت دادن به گل‌دهی گیاهان ممنوع است، فشار مضاعف بر زمین وارد می‌کند. از این‌رو لازم است، سازمان جنگل‌ها و مراتع، در مورد اهمیت حفاظت از گیاهان اطلاع‌رسانی و چیدن بی‌ضابطه آنها را ممنوع کند. همچنین خرید و فروش این گیاهان، با همکاری ادارات منابع طبیعی و شهرداری‌ها و نیروی انتظامی ممنوع شود. فعالان محیط‌زیست و کوهنوردان نیز باید به کسانی که اقدام به چیدن گیاهان کوهی می‌کنند، تذکر دهند. در این مسیر اما مردم باید از چیدن یا خرید گیاهان کوهی خودداری کنند. چون نباید فراموش کنیم که پایداری سرزمین و حفظ منابع آب و خاک، وابسته به حفظ پوشش گیاهی است و هریک از ما مسئولیت اجتماعی داریم که از تخریب طبیعت کشور جلوگیری کنیم.