پاتوق‌محله «شیرین‌دخت» به مرکز توسعه و تسهیل کسب و کار تبدیل شده است
ایده از جوانان، شغل از ما
سارا جعفرزاده
صحبت از اشتغال که می‌شود نخستین چیزی که به ذهن خطور می‌کند جوانان هستند. موضوع بیکاری جوانان به یک معضل تبدیل شده است و طبق تحقیقات انجام شده، جامعه‌شناسان و آسیب‌شناسان، منشأ نیمی از آسیب‌ها و بزهکاری‌ها در دوره جوانی، بیکاری است.
البته بیکاری جوانان در محله‌های کم برخوردار و در میان جوانانی که خانواده‌های آنها توان مالی چندانی ندارند، خود را پررنگ‌تر نشان می‌دهد. در این شرایط با همکاری سازمان نوسازی، مدیریت مرکز شیرین‌دخت و مرکز «تواناشو» شرایط کسب و کار برای ۳۰ نفر از جوانان محله مینابی و اتابک در گروه سنی ۱۵ تا ۲۵ سال فراهم شده است.
دلیل این تصمیم هم این است که محله‌های مینابی و اتابک از محله‌های کم برخوردار منطقه ۱۵ محسوب می‌شود و جوانان زیادی در این ۲ محله جویای کار هستند و بستر کار برایشان فراهم نیست. برخی از این جوانان ایده‌های بسیار خوبی هم برای کار دارند اما سرمایه و امکانات اولیه ندارند. از همین رو قرار است مرکز شیرین‌دخت با حفظ ماهیت خود به‌عنوان یک پاتوق محله به‌عنوان مرکز کسب و کار جوانان هم فعالیت کند.
بیش از یک سال از راه‌اندازی پاتوق‌محله شیرین‌دخت در محله مینابی می‌گذرد. این مرکز علاوه بر اینکه به‌عنوان مکانی برای پر کردن اوقات فراغت شهروندان محسوب می‌شود، در زمینه حمایت از کسب و کارهای خانگی و حمایت از کارآفرینان هم فعالیت می‌کند. البته پیش از این، چند اتاق در ساختمان اداری این مرکز برای مشاغل خانگی و محلی به بانوان سرپرست خانوار و کارآفرینان محلی اجاره داده شده بود.
اما اکنون بحث ایجاد کسب و کار بر اساس استعدادهای جوانان در دستور کار مرکز شیرین دخت قرار گرفته است. مدیر مرکز خدمات اجتماعی شهرداری منطقه ۱۵ در این‌باره می‌گوید: «با توجه به اینکه یکی از مأموریت‌های مرکز شیرین دخت، توسعه و تسهیل کسب و کار است، قرار شده با همکاری سازمان نوسازی و دفتر توسعه محله‌های اتابک و مینابی، شهرداری منطقه و مدیریت مرکز شیرین دخت، زمینه برای کسب و کار جوانان ۲ محله اتابک و مینابی فراهم شود.» فاطمه نیکخواه می‌افزاید: «برای اجرای هرچه بهتر این طرح، مرکز توانا شو به‌عنوان یک اکوسیستم کارآفرینی برای ایجاد کسب و کار برای جوانان با ما همکاری خواهد کرد.»
- بیکاری، معضل اصلی جوانان محله
این روزها و با شرایط کرونایی و با وجود محدودیت در بخش‌های مختلف بیکاری بیش از هر دوره دیگری نمود پیدا کرده است و این موضوع را می‌توان در میان مراجعان جوانی که به مرکز شیرین دخت می‌آیند و جویای کار هستند مشاهده کرد. نیکخواه در خصوص جوانان جویای کار می‌گوید: «متأسفانه معضل اصلی جوانان محله‌های مینابی و اتابک در حال حاضر بیکاری است، در میان کسانی که هر روز به پاتوق شیرین دخت مراجعه می‌کنند جوانانی زیادی جویای کار هستند و از مسئولان این مرکز می‌خواهند برای آنها شغلی پیدا کنند.
البته این بیکاری تا جایی پیش رفته است که با توجه به وغیر حضوری آموزش آنلاین، پسران دبیرستانی هم برای پیدا کردن شغل‌های پاره وقت به مرکز شیرین دخت مراجعه می‌کنند.» او به ایده‌هایی که جوانان برای راه‌اندازی کسب و کار خودشان دارند، تأکید می‌کند و می‌گوید: «جوانان با استعداد و تحصیل کرده بسیاری در محله‌های اتابک و مینابی وجود دارند که حتی ایده‌های نوینی برای خلق کسب و کارهای جدید دارند اما متأسفانه از حمایت مالی و سرمایه برخوردار نیستند.»
- بررسی روان شناختی جوانان
یکی از مشکلاتی که جوانان شاغل به مرور زمان با آن مواجه می‌شوند نداشتن تطابق شغل با روحیه فردی آنهاست. یعنی شخص شغلی دارد که با ویژگی‌های روحی و روانی او سازگار نیست. در این زمینه، موضوع مثبتی که از همان ابتدا برای ایجاد کسب و کار برای جوانان محله اتابک و مینابی در نظر گرفته شده است شناسایی آنها از منظر روانی است.
«علیرضا احدی» مدیر مرکز اکوسیستم کارآفرینی تواناشو در این‌باره توضیح می‌دهد و می‌گوید: «با توافقاتی با مرکز شیرین دخت، جوانان از منظر روانی شناسایی می‌شوند. اساس کار به این صورت است که سه تست مهم، تست NBTI تست DISK و تست لنگرگاه‌های شغلی میان ۳۰ تا ۴۰ نفر از جوانان در گروه سنی ۱۵ تا ۲۵ سال که توسط خود این مرکز شناسایی شده‌اند، توزیع می‌شود و این افراد با تکمیل این تست‌ها از لحاظ روانی بررسی می‌شوند. ما با این تست می‌خواهیم بدانیم که توانایی و مهارت شخص در چه زمینه‌ای است؟ علائق و استعداد آنها مشخص و بررسی می‌شود و در نهایت دوره‌های آموزشی مرتبط با ویژگی روان شناختی آنها برای این افراد تدارک دیده می‌شود.»
- گروه‌های حمایتی بسترساز شغل
جوانانی که توسط مرکز شیرین دخت شناسایی شده‌اند، بعد از انجام تست‌ها از لحاظ روان شناختی، شخصیتی، توانایی و استعداد بررسی می‌شوند و در مرحله بعد در دوره‌های آموزشی شرکت می‌کنند. احدی به جزئیات دوره‌های آموزشی اشاره می‌کند و می‌افزاید: «در این دوره‌ها آموزش‌هایی مانند مهارت‌های فنی و عمومی، ارتباطات میان فردی، شبکه سازی، دانش کسب و کار و بازاریابی و فروش به جوانان ارائه و آنها برای دستیابی به یک شغل متناسب با ویژگی‌های شخصیتی و استعدادهای خود آماده و بستر این شغل برایشان فراهم می‌شود.»
او به خلأهای موجود در زندگی جوانان محله‌های کم برخوردار و ضرورت همکاری گروه‌های حمایتی تأکید می‌کند و می‌گوید: «ما شاهد خلأهای بسیاری در زندگی نوجوانان و جوانان هستیم. با توجه به اینکه اکثر والدین در محله‌های کم برخوردار از جمله اتابک و مینابی از توان مالی برخوردار نیستند نمی‌توانند خلأهای شغلی، مالی و تحصیلی فرزند خود را پر کنند، بنابراین باید گروه‌های حمایتی، مراکز کارآفرینی و کسب و کار در این زمینه پیشقدم شوند تا استعداد و نیروی جوانی این افراد به هدر نرود.»
- ایجاد بازار غذاهای ملل
یکی از اقداماتی که مدیریت مرکز تواناشو در آینده نزدیک تصمیم دارد در مرکز شیرین دخت عملی کند، ایجاد بازار غذاهای ملل است. احدی با یادآوری این موضوع اضافه می‌کند: «با توجه به اینکه محوطه مرکز شیرین دخت ویژگی‌های لازم برای ایجاد یک بازار را دارد. تصمیماتی برای ایجاد یک بازار غذاهای خیابانی رایج در کشورهای مختلف صورت گرفته است.
اساس کار به این صورت است که کانترهایی برای طبخ غذا در محوطه پاتوق شیرین دخت جانمایی می‌شوند و غذاهای مختلف توسط افرادی که در این زمینه مهارت دارند، سرو و به مراجعان و شهروندان فروخته می‌شود. البته در حال حاضر صحبت‌های اولیه انجام شده و در حال تدارک کانتر هستیم و با تأمین اعتبار، این بازار در یک ابعاد کوچک راه‌اندازی می‌شود. البته اگر این کار نتیجه‌بخش باشد در سطح وسیع و کلان کار را گسترش می‌دهیم.» او می‌افزاید: «به نظر می‌رسد با ایجاد بازار غذاهای خیابانی ملل هم بتوان از مشاغل کوچک حمایت کرد و هم افراد جویای کار محله را برای اشتغال جذب کرد.»
- حمایت از کسب و کارهای محلی
هدف از ایجاد پاتوق محله شیرین دخت تنها فراهم کردن محیطی برای گذران اوقات فراغت اهالی محله مینابی نبود بلکه مسئولان شهرداری در صدد بودند تا در این فضا فعالیت‌های اجتماعی از جمله حمایت از کسب و کارهای محلی و جذب افراد جویای کار صورت بگیرد. «مهناز مسعودی» تسهیلگر مرکز شیرین‌دخت در این‌باره می‌گوید: «ما از همان ابتدا در مرکز شیرین‌دخت این امکان را داشتیم که فضایی را در اختیار مشاغل خانگی قرار دهیم.
به همین دلیل فراخوان دادیم و یک مرکز تولید کیف، خیاطی و مرکز ارائه محصولات فرهنگی «تین و زیتون» در این مرکز مستقر شدند و در حال حاضر تعداد زیادی از بانوان سرپرست خانوار و افراد جویای کار به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم در این تولیدی‌ها فعالیت می‌کنند.» اوبه تجربه موفق شیرین دخت در ایجاد کسب و کار برای بانوان سرپرست خانوار اشاره می‌کند و می‌افزاید: «تجربه موفق مسئولان شیرین‌دخت در حمایت از کسب و کارهای خرد و محلی نشان داد که می‌توانند در ابعاد وسیع‌تری قدم بردارند و برای جوانان محله هم شرایط اشتغال ایجاد کنند.»
- ازدیاد طرفداران استارت آپ‌ها
همان‌طور که می‌دانید در چند سال اخیر استارت آپ‌ها یا همان کسب و کارهایی که حول محور تکنولوژی رشد می‌کنند و پتانسیل رشد بالایی دارند، در میان جوانان طرفداران زیادی پیدا کرد.
در محله‌های مینابی و اتابک هم جوانان بسیاری تمایل به ایجاد کسب و کارهای استارت آپی دارند. مسعودی می‌افزاید: «در محله‌های اتابک و مینابی تعداد زیادی از جوانان علاقه به کارهای استارت آپی دارند و در واقع انگیزه و ایده‌های نوینی برای این نوع کسب و کارهای نوین دارند اما متأسفانه امکانات اولیه و سرمایه ندارند که بتوانند کسب و کار خودشان را ایجاد کنند. به همین دلیل با همکاری مرکز تواناشو و بعد از انجام تست‌های روان‌شناختی، در دوره‌های آموزشی با زیرساخت‌های کسب و کارهای استارت آپی، بازاریابی و فروش و فروش اینستاگرامی آشنا می‌شوند و در نهایت بستر کسب و کار برایشان فراهم می‌شود.» او می‌گوید: «ممکن است جوانی در شغلی مهارت خاصی داشته باشد و بتواند در ادارات یا شرکت‌های خصوصی جذب شود که در این حالت باز هم مرکز شیرین دخت با همکاری تواناشو این افراد را به این ادارات معرفی می‌کنند.»
- آشنایی با تست‌های روان‌شناختی مرکز تواناشو
مجموعه تواناشو یک اکوسیستم کارآفرینی است که علاوه بر مشاوره برای توسعه کسب و کارهای کوچک، آموزش‌های از جمله فروش، بازاریابی و تبلیغات را به افراد ارائه می‌دهند. یکی از اقدامات این مرکز، انجام تست NBTI است که بر اساس یک نظریه روان‌شناسی انجام می‌شود. این تست در سال ۱۹۲۱ از سوی «کارل یونگ» روانپزشک به چاپ رسید. بر اساس این تست، شخصیت انسان تحت تأثیر ۴ کارکرد روانی قرار می‌گیرد. در واقع شخصیت فرد آزمون‌دهنده در ۴ گروه دسته‌بندی می‌شود: ۱ـ برونگرا یا درونگرا (شخص چطور حواس خود را متمرکز می‌کند و انرژی می‌گیرد.) ۲ـ حسی یا شهودی (چطور اطلاعات دریافت و پردازش می‌کند.) ۳ـ متفکر یا احساسی (چطور تصمیم‌گیری می‌کند.) ۴ـ قضاوتی یا ادراکی (نحوه تعامل شخص با دنیا چگونه است.)
همچنین تست DISK بر اساس نظریات «ویلیام مولتون مارستر» روان‌شناس شکل گرفته است. این تست قادر است صفات رفتاری افراد را از بین صدها صفت رفتاری مشخص، تعیین کند. نقطه قوت دیگر این تست، مشخص کردن رفتار افراد در ۳ موقعیت مختلف مانند رفتار کاری، رفتار شخصی و رفتار عمومی است. از انواع پانزده‌گانه تیپ‌های رفتاری یک تیپ رفتاری که به فرد نزدیک است را مشخص می‌کند و در ضمن می‌تواند تشخیص دهد که فرد سؤالات را ضد و نقیض جواب می‌دهد یا خیر. تست لنگرگاه شغلی هم توسط «ادگار شاین» رفتارشناس طراحی شده است و مشخص می‌کند که فرد آزمون‌دهنده در چه حوزه‌ای استعداد و مهارت دارد و در واقع به فرد کمک می‌کند با شناسایی حوزه‌های رغبتی و گرایشی جهتگیری‌های اصلی شغل خود را کشف کند.
- تحصیلات دارم اما سرمایه نه
«محمد شکور وند» یکی از جوانان محله اتابک، مدتی است از طرح ایجاد کسب و کار در مرکز شیرین دخت مطلع شده و در خصوص این ایده می‌گوید: «بالاخره یک مرکزی در محله ما پیدا شد که اشتغال جوانان محله، دغدغه‌اش باشد. از این بابت بسیار خوشحالم چون حدود ۵ سال است که در رشته مهندسی سیالات فارغ‌التحصیل شده‌ام اما به هر شرکتی مراجعه می‌کنم شغلی متناسب با تحصیلات و توانایی‌ام پیدا نمی‌کنم.
امیدوارم با تصمیمات این مرکز من و سایر جوانان محله صاحب شغلی شویم.» او ادامه می‌دهد: «هر کجا صحبت از اشتغال جوانان می‌شود بزرگ‌ترها می‌گویند ما از صفر شروع کرده‌ایم و موفق شده‌ایم اما شما بستر و شرایط شغلی به من معرفی کنید تا من از صفر شروع کنم. در جامعه امروز دیگر نمی‌توان از صفر شروع کرد و باید سرمایه هر چند اندکی را فراهم کرد. در حال حاضر من به‌عنوان یک جوان تحصیلات عالی دارم اما سرمایه نه.»
۱۵۰ جوان جویای کار در ۲ محله اتابک و مینابی شناسایی شده‌اند.
۳۰ نفر از جوانان محله مینابی در تست‌های روان‌شناختی مرکز تواناشو شرکت می‌کنند.
