رشد پرقدرت بورس با اهرم‌های دوگانه

دو عامل، یکی بیرونی و دیگری درونی، به رشد پر قدرت و 4درصدی شاخص بورس در مبادلات دیروز منجر شد. به‌نظر می‌رسد تغییر دامنه نوسان بازار سهام و رشد قیمت دلار 2اهرم اصلی در ترسیم منحنی صعودی شاخص بورس در روز شنبه بوده‌اند. به گزارش همشهری، روز شنبه همزمان با اجرای مقررات دامنه نوسان نا متقارن در بازار سهام، شاخص کل بورس تهران با رشدی خیره‌کننده مواجه شد و بار دیگر کانال یک میلیون و 200هزار واحد را پس گرفت. تحت ‌تأثیر این رویداد دیروز سهامداران حقیقی 1420میلیارد تومان نقدینگی جدید وارد بازار سهام کردند.

خروج از پارکینگ به مقصد بورس؟
جو مثبت ناشی از این دو موضوع دیروز موجب شد رکورد خروج نقدینگی از پارکینگ پول به سمت بازار سهام شکسته شود. دیروز 424میلیارد تومان نقدینگی از بازار اوراق بدهی رهسپار بازار سهام شد.
به‌طور طبیعی بین بازار اوراق بدهی به‌عنوان پارکینگ پول و بازار سهام یک رابطه عکس وجود دارد و عامل این رابطه عکس نرخ بهره است. مطابق ادبیات مالی زمانی که نقدینگی وارد اوراق بدون ریسک (اوراق بدهی) می‌شود از بازار سهام خارج می‌شود و زمانی که از این اوراق خارج می‌شود به سمت بازار سهام و سایر بازار‌ها حرکت می‌کند؛ به همین دلیل خروج پول از بازار اوراق بدهی امید‌ها را برای تداوم روند صعودی بورس افزایش داد، اما آنطور که آمار‌ها نشان می‌دهد همه رشد بازار سهام مربوط به تغییر دامنه نوسان نبوده است و بخش مهمی از این رشد ناشی از رشد قیمت دلار تحت‌تأثیر ایجاد ابهام در روابط سیاسی ایران و آمریکا و تداوم تحریم‌هاست.

اثر تغییر دامنه نوسان 
با وجود آنکه روند رو به رشد بازار سهام از یکشنبه هفته قبل و همزمان با رشد قیمت دلار به‌دلیل ابهام در نحوه بازگشت ایران و آمریکا به برجام آغاز شد، اما بسیاری از کارشناسان عامل رشد بازار سهام در مبادلات دیروز را اجرای دامنه نوسان نا متقارن می‌دانند زیرا طبق قاعده جدید درصد نزول قیمت سهام شرکت‌های بورس به 2درصد محدود شده؛ این قاعده در عین حال اجازه می‌دهد قیمت سهام شرکت‌های بورس تا 6درصد رشد کنند که همین عامل به توقف-دست‌کم موقت- روند نزولی بورس منجر خواهد شد. 
حامد ستاک، کارشناس بازار سرمایه درباره اثر‌گذاری دامنه نوسان نامتقارن بر بورس گفت: شرایط و تغییراتی که در دامنه نوسان صورت گرفته به نفع بازار است و منفی شدن بازار را سخت می‌کند. این موضوع موجب شده بازار در جهت مثبت حرکت کند. او افزود: باید منتظر ماند و دید که این تصمیمات تا چه زمانی ذهنیت سهامداران را تغییر خواهد داد و آیا در زمانی که بازار به تعادل می‌رسد برگرداندن قوانین به حالت قبل اثر منفی روی بازار خواهد گذاشت یا خیر؟
محمد اقبال‌نیا، رئیس هیأت‌مدیره سبدگردان آسمان نیز دراین‌باره گفت: از آنجا که بازار حالت فرسایشی پیدا کرده بود، به شوک برای احیا نیاز داشت، تصمیم اخیر را می‌توان در همین جهت ارزیابی کرد. البته تاثیر این ابزار موقتی است، اما اگر اخبار اقتصادی، اظهارنظرهای مسئولان، نوسانات بازار ارز و... سیگنال‌های نگران‌کننده به بازار مخابره نکنند، بازار به لحاظ شرایط بنیادی در نقطه مناسبی قرار دارد و می‌تواند وارد فاز صعودی شود.
با وجود نظرات این کارشناسان برخی تحلیل‌گران بر این باورند که علت آغاز رشد بورس از اوایل هفته قبل این است که شاخص بورس به کف تکنیکال خود نزدیک شده بود و دوره نزول به پایان رسیده بود. گواه این ادعا تحلیل‌هایی است که قبل از تغییر دامنه نوسان منتشر شده و نشان می‌دهد روند نزولی شاخص بورس در محدوده یک میلیون و 50تا یک میلیون و 100هزار واحد متوقف خواهد شد.

اثر رشد دلار
 در مقابل اثراتی که برخی برای تغییرات دامنه نوسان بر بازار سهام متصور هستند بررسی‌ها از میزان همگرایی بازار سهام با ارزش دلار نشان می‌دهد یکی از عوامل رشد شاخص بورس همان دلایلی بود که از یکشنبه هفته قبل به رشد قیمت دلار منجر شده است.در واقع اختلاف برسر نحوه بازگشت ایران و آمریکا به برجام یکی از محرک‌های اصلی رشد قیمت دلارو بازار سهام بوده زیرا درصورت به توافق نرسیدن طرفین برسر نحوه بازگشت به برجام و رفع نشدن تحریم‌ها هم قیمت دلار رشد خواهد کرد و هم انتظارات تورمی تحت‌تأثیر رشد قیمت دلار تقویت خواهد شد همه این عوامل به‌عنوان محرک‌های بنیادی قوی می‌توانند به رشد دوباره شاخص‌های بورس منجر شوند.
حامد ستاک با وجود آنکه نقش تغییر دامنه نوسان را در رشد بورس تأیید می‌کند در عین حال معتقد است: رشد این روز‌های ارز قطعا در افق سرمایه‌گذاری سهامداران تأثیر داشته و در سبز پوش شدن سراسری بازار قطعا اثرگذار بوده است. 
قیمت ارز یکی از فاکتور‌های اصلی ارزشگذاری دارایی‌ها در ایران است؛ زمانی که ارز رشد می‌کند سهام نیز که یکسری از دارایی‌ها را نمایندگی می‌کنند رشد می‌کنند. به‌گفته او ترس کاهش نرخ ارز از بازار دور شده؛ قیمت ارز نشان داد بین حرف تا عمل فاصله وجود دارد. محمدابراهیم سماوی، مدیر تحلیل‌گروه صنعتی و معدنی امیر هم در این‌باره گفت: تحولات سیاسی و بین‌المللی و آخرین وضعیت درخصوص برجام و بازگشت آمریکایی‌ها در میان‌مدت به مذاکرات نشان می‌دهد چشم‌اندازی برای ریزش شدید دلار نمی‌توان متصور بود و تا زمانی که ابهامات اصلی در مورد متغیرهای کلان اقتصادی برطرف نشود، نمی‌توان انتظار داشت که بازار رشد منطقی خود را بازیابد.

اجرای دامنه نوسان جدید تا پایان سال
محمدرضا معتمد، معاون سازمان بورس با اشاره به دلایل اجرای دامنه نوسان نامتقارن در بورس، گفت: اجرای این اقدام کوتاه‌مدت خواهد بود و به محض اینکه وضع بازار به شرایط عادی بازگردد اجرای آن منتفی خواهد شد. او افزود: ممکن است اجرای این تصمیم یک‌ماه یعنی تا پایان امسال به طول بینجامد و حتی ممکن است تصمیم دیگری در این زمینه بسته به شرایط بازار گرفته شود. او با بیان اینکه دامنه نوسان نامتقارن باعث ایجاد ثبات و آرامش در بازار می‌شود، گفت: اجرای تغییر در دامنه نوسان به این دلیل بود که سرمایه‌گذار فرصت بیشتری برای تصمیم‌گیری در روند منفی بازار داشته باشد و نباید در شرایط هیجانی به خرید و فروش سهام در بازار اقدام کند.