بایدن و روسیه: ادامه سیاست تحریم

بهرام امیراحمدیان-  کارشناس مسائل اوراسیا

 سیاست خارجی آمریکا در قبال روسیه طی دهه‌های گذشته به‌ویژه پس از فروپاشی شوروی اگرچه فراز و نشیب‌هایی را سپری کرده، اما از یک چارچوب و استراتژی معینی پیروی کرده است. غرب در دوره جنگ سرد ساختارهایی را برای مهار شوروی و به‌طور کلی بلوک شرق ایجاد کرد تا مانع گسترش آن شود. فروپاشی شوروی نشان داد که این استراتژی موفق عمل کرده است. در دوره کوتاه تک‌قطبی پس از فروپاشی شوروی، روسیه در دهه نخست زیر سیطره جهان غرب قرار گرفت و موجب برهم خوردن تعادل تقسیم مسئولیت‌های جهان دوقطبی شد. پس از به قدرت رسیدن پوتین در آغاز قرن21، سیاست خارجی روسیه در راستای همکاری با غرب برای مدیریت جهان بود، پذیرش عضویت روسیه در گروه7 و تبدیل آن به گروه 8(G8) امتیاز غرب به روسیه برای مشارکت در ساختار نظام بین‌الملل بود. اما حمله روسیه به گرجستان و اشغال نظامی این کشور در سال2008 نشان داد که مسکو به‌دنبال ایفای نقشی بزرگ‌تر در مدیریت جهان است. با این اقدام، غرب روسیه را از ساختار گروه7 بیرون کرد. از آن زمان، با قدرت‌گیری دوباره پوتین در دور سوم ریاست‌جمهوری در آغاز دهه دوم قرن21، غرب متوجه ظهور روسیه‌ای قدرتمند در عرصه نظامی شده است. این بار این کشور به‌عنوان رقیب نظامی غرب (آمریکا و اروپای ناتو) قلمداد شد. استراتژی آمریکا و هم‌پیمانان اروپایی و اعضای ناتو این بار دربرگیری روسیه با استراتژی دوره جنگ سرد بود؛ یعنی واداشتن روسیه به هزینه‌کرد بیشتر در حوزه نظامی و اعمال تحریم‌ علیه این کشور. در دهه دوم با ظهور چین به‌عنوان قدرت اقتصادی دوم بعد از آمریکا، استراتژی آمریکایی‌ها در سیاست خارجی مهار دوجانبه چین و روسیه و حضور در اقیانوس آرام و هند و همکاری بیشتر با متحدان خود با پیوستن هند به این ساختار بود. سیاست خارجی جو بایدن در قبال روسیه و چین، ادامه همان سیاستی است که در دوره ترامپ شاهدش بودیم. روسیه نشان داده که با نظام بین‌الملل در تعارض است؛ اگرچه روسای جمهور در آمریکا تغییر می‌کنند، ولی سیاست خارجی این کشور در برابر روسیه ادامه همان سیاست قبلی است. تحریم‌ها علیه این کشور  ادامه خواهد داشت. در 4سال آینده، با کشاندن روسیه به مسابقه تسلیحاتی این کشور زیر بار هزینه‌های نظامی از توسعه باز خواهد ماند. فراموش نکنیم که عامل عمده سقوط شوروی مسابقه تسلیحاتی بود که اقتصاد شوروی را به ورشکستگی کشاند.