نقد و نظر/ مراقب خبرنگاران اجتماعی باشیم

فریبا خانی- نویسنده و روزنامه‌نگار

 خبرنگار بودن سخت است. نه اینکه ۲۷ سال است خبرنگارم، نه اینکه روزنامه‌ها در ایران همیشه در هراس بوده‌اند و دست به عصا راه رفته‌اند.... نه اینکه امنیت شغلی نیست یا ممکن است برای هر نوشته ناخوشایندی سر از ناکجاآباد دربیاوری و  نه‌اینکه زمان روزنامه‌های کاغذی به سر آمده و آنها مرجعیت خبر از کف داده باشند؛ به‌خاطر فضای مجازی و چه و چه و چه. نه، خبرنگار بودن سخت است اما خبرنگار اجتماعی بودن سخت‌تر.
 اگر در روزنامه کار کرده باشی تیپ‌شناسی خبرنگاران هر حوزه دستت می‌آید. مثلا خبرنگار حوزه ادب و هنر باشی از صبح تا شب با نویسندگان و هنرمندان در ارتباطی. باید بروی فلان نمایشگاه‌ از آخرین کتاب‌ها حرف بزنی یا با روشنفکران صحبت کنی. بنابراین زاویه نگاه‌شان، در تو خبرنگار ته‌نشین می‌شود. می‌توانی خبرنگار ورزشی باشی و از آخرین حذف یک بازیکن فوتبال حرف بزنی. می‌توانی از جابه‌جایی میلیاردی دلارها و آوردن فلان مربی اروپایی گزارش بدهی‌. می‌توانی از حذف فردوسی پور بنویسی، از محبوبیت او، از قهر فلان بازیکن... روحیه خبرنگارهای ورزشی هم مدل خودشان است. اما خبرنگار اجتماعی و خبرنگاران حوادث در یک فضای دیگر به‌سرمی‌برند.
بنویسند اگر زلزله بیاید چند نفر در تهران نابود می‌شوند. بنویسند چرا ساختمان پلاسکو این‌جور شد. بنویسند چطور اتفاق می‌افتد که پدری دخترش را سر می‌بُرد. چطور می‌شود مردی از پنجره داخل می‌شود و زنش را با قمه قطعه‌قطعه  کند. چطور می‌شود اسید، زندگی‌ها را ذوب کند و چشم‌ها را کور.
اجتماعی نویس کسی است که باید غصه بازماندگان از تحصیل را بخورد، همان حجم دانش‌آموزانی که به اینترنت و تبلت و تلفن هوشمند دسترسی ندارند. به‌نظرم فضای خاص دیگری است این گروه اجتماعی در روزنامه ها.
 آدم‌هایی که می‌روند در حوزه اجتماعی کار می‌کنند؛ کم‌کم آب می‌شوند، ذوب می‌شوند؛ نابود می‌شوند. حالا هر چه بعضی بگویند شما مثل جراح‌ها باید عادت کرده باشید به زخم و خون چون شغل‌تان ایجاب می‌کند؛ چرند است. آدم به درد و غم دیگری عادت نمی‌کند. همه این دردها و خبرهای نابسامان، ته‌نشین می‌شود در روح و روان خبرنگار....
 بله روزنامه‌نگاری سخت است و روزنامه‌نگار اجتماعی بودن سخت‌تر.