قانونگریزی در طرح تلهکابین امینآباد
عباس محمدی- مدیر گروه دیدهبان کوهستان
امینآباد روستایی در نزدیکی شهر فیروزکوه در استان تهران است. در بالادست این روستا، یک توده جنگلی با گونه درختی ارزشمند اَوِرس (که اُرس هم خوانده میشود) به چشم میخورد که بسیار زیباست. استان تهران از نظر وجود جنگل بسیار فقیر است و فقط حدود یکونیم درصد از مساحت آن را جنگل پوشانده که بیشتر آن از نوع جنگلهای خشک است. در این نوع جنگلها بهدلیل سخت بودن شرایط زیستگاه، درختان رشد بسیار کندی دارند و برای نمونه میتوان به درخت اورس اشاره کرد که بهطور میانگین هر سال فقط حدود نهدهم میلیمتر رشد قطری دارد. یعنی عمر یک پایه از آن که 90سانتیمتر قطر داشته باشد، هزار سال است! از اینرو و بهدلیل نقش مهمی که درختان، درختچهها و گونههای علفی جنگلهای خشک در تثبیت خاک آسیبپذیر کوهستان و جذب آب دارند، بسیار ارزشمند هستند. جنگلهای خشک اگر آسیب ببینند، زمان لازم برای ترمیمشان اگر ممکن باشد، بسیار طولانی و در حد گذشت چندین نسل است. توده جنگلی کممانند امینآباد از اوایل دهه 80 بهعنوان «ذخیرهگاه جنگلی» از سوی اداره منابع طبیعی فیروزکوه ثبت وآگهی ثبت آن منتشر شده، طرح مدیریت داشته و مورد مطالعه پژوهشگران بسیاری بوده است. چند سال پیش اما در فرایندی مشکوک دهها هکتار از این پهنه جنگلی برای احداث تلهکابین و ساخت یک مجموعه عظیم شهربازی، هتل، هتل آپارتمان، شهربازی، خوراکخانه (رستوران)، و... در اختیار یک شرکت قرار گرفت. نتیجه این بود که جادههایی در دل جنگل کشیده شد، پایههای فولادی ناسازگار با طبیعت نصب شد، درختان چندصدساله خشک شدند، درختچهها و پوشش علفی منطقه در سطح وسیع آسیب دید، سیمای منطقه به هم خورد و اگر این طرح متوقف نشود، آیندهای بسیار بدتر پیش روی منطقه است. در سال۱۳۹۴ شش انجمن فعال در حوزه منابع طبیعی و محیطزیست خواستار توقف پروژه تجاری امینآباد شدند. در سال۱۳۹۵ حیدرزاده، مدیرکل محیطزیست استان تهران، این پروژه را غیرقانونی خواند و در سال۹۷ جعفری دولتآبادی دادستان وقت تهران گفت که بازپرس دستور توقف عملیات اجرایی پروژه را صادر کرده است. بهتازگی هم انجمن اعضای هیأت علمی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، انجمن جنگلبانی ایران، انجمن پایشگران محیطزیست ایران، انجمن کوهنوردان ایران، انجمن دوستداران دماوندکوه، و... با حمایت از قوه قضاییه در برخورد با این پروژه و با یادآوری مادههایی از قانون حفظ و حمایت از منابع طبیعی و ذخایر جنگلی، قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع و قانون مجازات اسلامی، خواستار جلوگیری از اجرای پروژه امینآباد شدند که به زیستبوم منطقه آسیب میرساند. اما با رویکرد اخیر قوه قضائیه در برخورد با زمینخواری و کوهخواری، امید میرود این پروژه بهکلی تعطیل و مسببان تخریب، مکلف به بازگرداندن منطقه به وضعیت طبیعی شوند.