بازارها در بزنگاه تاریخی

امروز مراسم انتقال قدرت در آمریکا برگزار می‌شود. همزمان با این رویداد و از چند روز پیش همه بازارها به این رویداد واکنش نشان داده‌اند و عمدتا تحت‌تأثیر چشم‌انداز مثبتی که در این‌باره متصور هستند با نزول مواجه شدند به‌طوری که دیروز قیمت هر دلار آمریکا به‌طور غیرمنتظره‌ای حتی به 21هزار تومان هم رسید. سایر بازارها هم با کاهش قیمت مواجه شده‌اند. تحلیلگران براین باورند که جریان انتقال قدرت درکاخ سفید به دمکرات‌ها می‌تواند در کوتاه‌مدت منجر به افت قیمت‌ها به‌ویژه در بازار‌های سرمایه‌گذاری شود اما دربلندمدت همه‌‌چیز به تصمیم‌های داخلی و اقتصاد کلان بستگی دارد.
به گزارش همشهری، از اواسط آبان‌ماه تاکنون قیمت‌ها در بازارهای داخلی در حال کاهش است اما از چند روز پیش همزمان با نزدیک شدن به زمان انتقال قدرت در کاخ سفید و آغاز به‌کار جو بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا سرعت واکنش بازار‌ها به این تحولات بیشتر شده است به‌طوری که شیب نزولی بازار سهام به‌شدت افزایش یافته و قیمت دلار هم فقط ظرف چند روز از محدوده 25هزارو 700تومان تا محدوده 21هزار تومان عقب نشینی کرد. دیروز حتی برخی صرافی‌ها دلار را به نرخ 19هزار تومان دادوستد کردند. 
در سایر بازارها ازجمله طلا، مسکن و خودرو هم وضع مشابهی در جریان است و قیمت‌ها در حال نزولند. این نزول در پی امیدواری برای حل تنش‌های سیاسی و کاهش تحریم‌ها به وقوع پیوسته و منجر به کاهش انتظارات تورمی در بین مردم شده است. در چنین شرایطی انتظار می‌رود درصورت کاهش تنش‌های سیاسی و رفع تحریم‌ها بازارها بیشتر تحت‌تأثیر قراربگیرند اما آنطور که تحلیلگران می‌گویند همه‌‌چیز در کوتاه‌مدت به تحریم‌ها بستگی دارد. اگر تحریم‌ها رفع شود شرایط اقتصادی به کل تغییر خواهد کرد اما اگر تحریم‌ها رفع نشود تورم دوباره رشد خواهد کرد. 
در بلندمدت اما باید فکری به حال اقتصاد کلان کرد تا رشد اقتصادی تقویت شود. همه تحلیلگران اثرات رفع تحریم را مشروط می‌دانند و بر این باورند که رفع تحریم‌ها در میان‌مدت منجر به افت بازار‌ها می‌شود اما در بلندمدت همه‌‌چیز بستگی به سیاست‌های کلان اقتصادی دارد.
آنطور که کارشناسان می‌گویند با تغییر قدرت در آمریکا یک‌سری از متغیرهای اقتصادی همسو با مسایل سیاسی تغییر خواهند کرد اما عمده تأثیر این متغیرها از امروز به بعد و از آغاز به‌کار جو بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا اتفاق خواهد افتاد. به‌گفته آنها انتقال قدرت درکاخ سفید در میان‌مدت منجر به رکود در بازارها به‌ویژه بازار‌های سرمایه‌گذاری می‌شود و این موضوع ترمز تورم را تا حدودی می‌کشد و فرصت مناسبی در اختیار سیاستگذاران قرار می‌دهد اما در بلندمدت همه‌‌چیز به سیاست‌های کلان اقتصادی بستگی دارد و چنانچه دولت نتواند ساختار بودجه را اصلاح و کسری بودجه را جبران کند تورم دوباره بازخواهدگشت و منجر به رشد بازار‌ها خواهد شد.

به نفع بورس، به زیان دلار
محمد احمد‌زاده اصل، درباره انتخاب جو بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور آمریکا به همشهری می‌گوید: با انتخاب بایدن بازارهای موازی درکوتاه‌مدت با رکود مواجه خواهند شد اما در بلندمدت اقبال سرمایه‌گذاران به بورس بیشتر خواهد شد و حتی ما با ایجاد یک اعتماد عمومی می‌توانیم دوباره سرمایه‌ها را به سمت بورس هدایت کنیم.
او با بیان اینکه انتخاب بایدن به نفع بازار سرمایه است، می‌افزاید:اگر فضای بین‌المللی مساعد باشد و مذاکرات در چارچوب برجام انجام شود می‌توانیم به آینده بازار امیدوار باشیم و حضور بایدن درکاخ سفید می‌تواند یک مقدار آرامش را به بازار سرمایه برگرداند.
عظیم ثابت، یک کارشناس دیگر بازار سرمایه ابعاد گسترده‌تری از انتخاب بایدن را واکاوی می‌کند و می‌گوید: همانطور که مشخص بود بازار سهام با انتخاب بایدن ابتدا وارد یک فاز دفاعی شد چون جوبایدن قول‌هایی داده است که دوباره به برجام بازمی‌گردد که می‌تواند به کاهش قیمت دلار منجر شود و کاهش قیمت دلار اثر منفی بر بازار سهام دارد اما در بلندمدت با توجه به بهبود چشم‌انداز سرمایه‌گذاری حضور بایدن منجر به رشد بازار سرمایه خواهد شد.
او می‌افزاید: با انتخاب بایدن چشم‌انداز سرمایه‌گذاری در ایران مساعد خواهد شد و اگرچه بورس در ابتدا ممکن است تحت‌تأثیر نزول قیمت دلار با کاهش مواجه شود اما در بلندمدت به‌دلیل مثبت شدن چشم‌انداز سرمایه‌گذاری در ایران بازارسهام وضعیت مناسبی پیدا خواهدکرد و در بلندمدت به نفع بازار سهام خواهد بود. ثابت تأکید می‌کند:اگرچه حضور بایدن در ابتدا منجر به تداوم نزول بورس خواهد شداما بعد از آن چون چشم‌انداز رشد اقتصادی بهتر خواهد شد بازار سهام در بلندمدت رشد خواهد کرد. با این حال، رضا خادمی یک تحلیلگر بازارهای مالی چندان به انتخاب بایدن خوشبین نیست و نظر متفاوتی دارد. او بر این باور است که احتمال لغو تحریم‌ها زیاد نیست و این می‌تواند منجر به رشد دوباره قیمت دلار شود. به‌گفته خادمی احتمال اینکه با آغاز به‌کار جو بایدن تحریم‌های ایران رفع شود خیلی زیاد نیست بنابر این با توجه به کسری بودجه ساختاری که دولت دارد و برخی مسائل دیگر قیمت‌ها ازجمله قیمت دلار دوباره رشدخواهد کرد.

افزایش رشد اقتصادی و اثر آن بر بازارها
هرچند کاهش سطح تنش‌های سیاسی می‌تواند حجم منابع ارزی کشور را افزایش دهد و منجر به افت قیمت دلار و به‌دنبال آن نزول قیمت طلا و سکه شود اما بررسی‌ها نشان می‌دهد درصورت افزایش سطح روابط تجاری ایران با سایر کشور‌ها درآمد شرکت‌های بورس به‌طور مستقیم تحت‌تأثیر قرار خواهد گرفت و این افزایش تراز تجاری سود شرکت‌های بورس را افزایش می‌دهد و منجر به کاهش نسبت قیمت به درآمد شرکت‌های بورس می‌شود. کاهش این نسبت به‌معنای این است که جذابیت خرید سهام در بورس افزایش خواهد یافت.
جعفر ربیعی، مدیرعامل هلدینگ پتروشیمی خلیج‌فارس با انتقاد از سیاست‌های ترامپ در برخورد با ایران می‌گوید: چنانچه تحریم‌های یکجانبه ایران لغو، پول‌های بلوکه شده ایران آزاد و مسائل مربوط به نقل و انتقال مالی نیز برطرف شود، شرایط برای افزایش میزان صادرات ایران به‌دلیل کاهش محدودیت‌ها بهبود می‌یابد. به‌گفته او انتظار می‌رود شرایط اقتصادی حاکم بر معاملات بین‌المللی ایران اعم از فروش نفت و محدودیت‌های صادراتی ازجمله محصولات پتروشیمی و فولادی دچار تحول شود.
او با بیان اینکه شرایط برای فعالیت شرکت‌ها در دوره جدید بهتر خواهد شد، تأکید می‌کند:در این شرایط امکان دسترسی شرکت‌ها به ارز با قیمتی مقرون به صرفه‌تر وجود دارد تا با تکیه بر این ارز بتوانند مواداولیه خود را تهیه کنند تا ضمن کاهش هزینه تولید خود، افزایش درآمد داشته و حاشیه سود بهتری را برای خود ایجاد کنند که این مسئله بهترین محرک بنیادی برای رشد سهام شرکت‌هاست. این امر در کنار کاهش محدودیت‌های صادراتی و افزایش میزان صادرات بر میزان سودآوری شرکت‌ها می‌افزاید.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه می‌دهد: با اتمام جنگ‌های تجاری تقاضای جهانی افزایش می‌یابد و تقاضای کشورهای تولیدکننده هم برای خرید مواد خام اولیه مانند نفت و فلزات رشد می‌کند درنتیجه درآمد شرکت‌های صادر کننده مواد خام افزایش می‌یابد. جواد عشقی‌نژاد، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری مدبران اقتصاد هم با بیان اینکه بازار سرمایه در انتظار یک اتفاق برای رهایی از فشارهای اقتصادی و سیاسی نامعقول است می‌گوید: یکی از مهم‌ترین موارد، بهبود مراودات مالی ایران در سطح بین‌المللی است. این موضوع می‌تواند افزایش ارزش سهام شرکت‌های این صنعت فعال در بازار سرمایه را به‌دنبال داشته باشد.