تکمیل تیم دیپلماسی در کابینه بایدن

 محمدامین خرمی- روزنامه‌نگار

ترکیب تیم سیاست خارجی و امنیت ملی جو بایدن مشخص شده و اکنون برای بسیاری در خارج از مرزهای آمریکا، تکلیف رویکرد رئیس‌جمهور جدید این کشور تا حد زیادی مشخص است؛ بازگشت آمریکا به 4سال قبل.
بایدن چهره‌های مؤثر کابینه باراک اوباما که طی 4سال گذشته به خارج از مدار تصمیم‌سازی‌ها رانده شده بودند را به میدان بازگردانده است. پست‌های کلیدی وزارت خارجه، شورای امنیت ملی و سازمان سیا قرار است به‌دست افرادی سپرده شود که در دولت اوباما، در کنار خود بایدن، سیاست‌ خارجی آمریکا را تعیین می‌کرده‌اند.رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، آنتونی بلینکن، دوست و مشاور قدیمی‌اش را برای مهم‌ترین پست کابینه یعنی وزارت خارجه معرفی کرده است. بلینکن یکی از حامیان سرشناس ائتلاف‌های جهانی به‌شمار می‌رود. بایدن، وندی شرمن را هم که نامش با مذاکرات هسته‌ای ایران به‌عنوان یکی از مهم‌ترین دستاوردهای سیاست خارجی دولت اوباما گره‌خورده، به‌عنوان فرد شماره2 این وزارتخانه تعیین کرده تا شاید این دو بتوانند در کنار هم بحران‌هایی که ترامپ برای آمریکا در عرصه سیاست خارجی ایجاد کرده، حل کنند. از سوی دیگر، جیک سالیوان به‌عنوان مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور تعیین شده که او هم سابقه مشخصی در دستگاه سیاست خارجی آمریکا دارد و جزو بنیانگذاران توافق هسته‌ای با ایران است. ویلیام برنز، یکی از دیپلمات‌های کهنه‌کار، هم در کمال ناباوری برای هدایت مهم‌ترین سازمان جاسوسی آمریکا یعنی سازمان سیا تعیین شده است. پیام فهرست منتخبان بایدن برای این پست‌های کلیدی چیزی جز بازگشت به دیپلماسی در تعامل با جهان نیست؛ موضوعی که می‌تواند به کشورهای جهان در تنظیم روابط خود با آمریکا طی 4سال پیش‌رو کمک کند.

ترکیب بلینکن و شرمن برای وزارت خارجه

بلینکن 58ساله پیش از این در دولت اوباما، به‌عنوان معاون وزیر خارجه آمریکا، فرد شماره2 دستگاه سیاست خارجی آمریکا بوده است. پیش از آن، او سابقه حضور در شورای امنیت ملی آمریکا را هم دارد. بلینکن فعالیت حرفه‌ای‌اش در وزارت خارجه را در دولت بیل کلینتون شروع کرد اما طی همه این سال‌ها، او نزدیک‌ترین فرد به جو بایدن بوده است. سابقه آشنایی آنها به سال2002، زمانی که بایدن در سنا رئیس کمیته روابط خارجی بود،بازمی‌گردد. طی 2دهه گذشته، بلینکن همیشه در کنار بایدن بوده است. او در دوره‌ای که در شورای امنیتی ملی به‌عنوان معاون مشغول بود، در سیاستگذاری‌های آمریکا در خاورمیانه ازجمله در مسائل مربوط به کشورهای مصر، عراق، سوریه و لیبی نقش داشت. یکی از اولویت‌های اصلی بلینکن در وزارت خارجه، بازتعریف آمریکا به‌عنوان یک متحد مورد اطمینان است؛ متحدی که آماده است به توافق‌های بین‌المللی و سازمان‌هایی بپیوندد که ترامپ از آنها خارج شده است. بازگشت مجدد به توافق آب و هوایی پاریس، سازمان بهداشت جهانی و توافق هسته‌ای با ایران، ‌مهم‌ترین اقداماتی است که با آمدن بلینکن انجام آنها در اولویت قرار خواهد گرفت. پس از 4سال سیاست خارجی پرهرج‌ومرج دونالد ترامپ، حضور بلینکن در وزارت خارجه آمریکا برای دیپلمات‌های آمریکایی و دیگر کشورها مایه آرامش خواهد بود.


 وندی شرمن 71ساله از سوی بایدن برای تصدی پست معاونت وزارت خارجه تعیین شده است؛ همان پستی که بلینکن زمانی در آن فعالیت می‌کرد. شرمن در واقع قرار است جانشین وزیر خارجه باشد. او یکی از کارکشته‌ترین دیپلمات‌های آمریکایی است و مذاکره‌کننده ارشد این کشور در توافق هسته‌ای با ایران بوده است. شرمن در دوره ریاست‌جمهوری بیل کلینتون مذاکره‌کننده ارشد آمریکا با کره‌شمالی بود و به همین دلیل سابقه مشخصی در زمینه دیپلماسی و مذاکرات هسته‌ای دارد. شرمن در دانشگاه جامعه‌شناسی و مددکاری اجتماعی خوانده است. او بخشی از جوانی‌اش را به‌عنوان فعال اجتماعی گذراند. شرمن 20سال پس از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه، در اوایل دهه1990، ارتباطات استراتژیک آموخت و از آنجا وارد کارزارهای سیاسی شد. او در سال1993 به‌عنوان دستیار حقوقی وزیر خارجه وقت آمریکا، وارن کریستوفر، وارد وزارت خارجه شد. شرمن زمانی که مادلین آلبرایت وزیر خارجه بود، به او مشاوره می‌داد. او در دولت اوباما به‌عنوان معاون سیاسی جان کری مشغول به‌کار شد. معاون سیاسی، فرد شماره3 وزارت خارجه آمریکا به‌شمار می‌رود. شرمن سرپرست تیم مذاکره‌کننده آمریکا در مذاکرات هسته‌ای با ایران را به‌عهده داشت و او را یکی از معماران برجام می‌دانند. بسیاری از تحلیل‌گران غربی معتقدند حضور آنتونی بلینکن و وندی شرمن در راس وزارت خارجه آمریکا، تأثیر قابل توجهی در تعیین سرنوشت روابط ایران و آمریکا در سال‌های آینده خواهد داشت.

جیک سالیوان برای شورای امنیت ملی

معرفی جیک سالیوان به‌عنوان مشاور امنیت ملی جو بایدن، اتفاق عجیبی نبود و بسیاری از هفته‌ها قبل حدس می‌زدند که او در جایگاه مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور جدید آمریکا قرار گیرد. جک سالیوان به همراه آنتونی بلینکن قرار است طرحی نو در سیاست خارجی آمریکا در اندازند. سالیوان بعد از بلینکن به‌عنوان مشاور امنیت ملی بایدن در دوران معاون اولی او در دولت اوباما مشغول به‌کار شد و همین سابقه دوستی از آنها تیمی هماهنگ خواهد ساخت. سالیوان 43ساله سابقه تحصیلی و کاری درخشانی دارد. او تحصیل‌کرده در رشته حقوق در دانشگاه «ییل» کانتیکت است، پژوهشگر دانشگاه آکسفورد بوده و به‌عنوان دفتردار استیون بریر، از قضات دیوان عالی ایالات متحده نیز فعالیت کرده است. در جریان رقابت‌های اولیه انتخاباتی ۲۰۰۸ جیک سالیوان ابتدا از نامزدی هیلاری کلینتون در انتخابات حمایت کرد و در تیم او به‌عنوان مشاور ارشد مشغول شد اما سپس در جریان انتخابات عمومی به تیم باراک اوباما پیوست و مشاور ارشد این تیم شد. به‌دنبال پیروزی باراک اوباما در انتخابات و انتصاب هیلاری کلینتون به سمت وزارت خارجه، سالیوان در وزارت خارجه مشغول به‌کار و به‌سرعت به یکی از مشاوران مورد اعتماد کلینتون تبدیل شد. فارغ از اینها، از سالیوان به‌عنوان مرد گفت‌وگوهای پشت پرده ایران و آمریکا یاد می‌شود؛ فردی که سنگ‌بنای دوره تازه مذاکرات هسته‌ای در سال2013 را البته از یک‌سال قبل از آن گذاشت. به همین دلیل است که حضور او در پست مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور جدید آمریکا را دلیل محکمی برای تصمیم بایدن به بازگرداندن آمریکا به برجام می‌دانند.

ویلیام برنز برای سازمان سیا

انتخاب یک دیپلمات کارکشته برای هدایت سازمان سیا، پیامش برای همه کشورهای جهان مشخص است و نشان می‌دهد که جو بایدن واقعا قصد دارد در 4سال پیش‌رو، دیپلماسی را محور سیاست خارجی خود قرار دهد. بایدن با انتخاب ویلیام برنز به‌عنوان رئیس سازمان سیا، نشان داده که هدفش هماهنگ کردن این سازمان با 2نهاد دیگر است. ویلیام برنز قرار است در کنار بلینکن و سالیوان، پیش‌برنده دیپلماسی آمریکا در جهان باشد. ویلیام برنز 64ساله، دیپلمات بازنشسته و رئیس بنیاد کارنگی در واشنگتن است. کارنگی یکی از مهم‌ترین اندیشکده‌های سیاست خارجی آمریکا به‌شمار می‌رود. برنز 32سال در پست‌های مختلف وزارت خارجه آمریکا فعالیت کرده و یکی از شناخته‌ترین دیپلمات‌های آمریکایی است. به همین دلیل، او یکی از 2گزینه اصلی وزارت خارجه آمریکا بود. ویلیام برنز جزو معدود چهره‌هایی است که هم مورد اعتماد جمهوریخواهان بوده و هم دمکرات‌ها؛ به همین دلیل فعالیت در دولت 5رئیس‌جمهور را تجربه کرده است. او دانش‌‌آموخته دکتری روابط بین‌الملل از دانشگاه آکسفورد است. او بین سال‌های 2011 تا 2014 یعنی زمانی که بازنشسته شد، به‌عنوان معاون وزیر خارجه در کنار هیلاری کلینتون و جان کری حضور داشت. برنز چهره کلیدی آغاز گفت‌وگوهای هسته‌ای با ایران به‌شمار می‌رود. او در سال2013، همراه با جیک سالیوان که اکنون در کابینه بایدن به‌عنوان مشاور امنیت ملی تعیین شده، سنگ بنای گفت‌وگوهای هسته‌ای با ایران را در چارچوب مذاکرات محرمانه عمان بنا گذاشت. برنز در آن مذاکرات، سرپرست هیأت مذاکره‌کننده آمریکا بود.